The National Register of Mediators and the Self-Government of Mediators. The Path to the Professionalization of the Mediation Profession
Abstract
This article is an attempt to explore the possibilities of intensifying work on the professionalization of the mediation profession. In view of the further development of mediation in Poland, it is crucial to continue efforts to professionalize this profession, including the introduction of comprehensive legal regulations, the establishment of uniform training and ethical standards, and the promotion of mediation as an effective and valuable method of dispute resolution. Statutory regulation of the mediation profession, i.e. the unification of the qualifications and professional competences of mediators, can increase trust in the institution of mediation as one of the most important methods of alternative dispute resolution. The direction of changes – such as the creation of the National Register of Mediators and discussions on the introduction of mandatory training and examinations – indicates a move toward a more formalized model, similar to European solutions. Maintaining a balance is crucial to avoid losing the key advantages of mediation, such as flexibility and accessibility. The final step could be the establishment of a professional self-government for mediators, in which the mediator will be a person of public trust, and the self-government will oversee the proper and dignified performance of the mediator’s profession. Of course, professionalization should not mean excessively limiting the number of mediators or hindering access to the profession for competent persons.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Bara D., Alternatywne metody rozwiązywania sporów budowlanych, Lublin 2021.
Bobrowicz M., Mediacja, jestem za, Warszawa 2008.
Cybulko A., Porównanie statusu mediatora w Polsce i wybranych krajach europejskich, Warszawa 2023.
Cyrol T., Fuchs D., Mediacja cywilna. Komentarz, Warszawa 2022.
Czyżowska D., Konflikt, [w:] Słownik psychologii, red. J. Siuta, Kraków 2006.
Dane statystyczne dotyczące mediacji. Ministerstwo Sprawiedliwości, https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/ dane-statystyczne-dotyczace-mediacji [dostęp: 9.09.2025].
Federczyk W., Mediacja w postępowaniu administracyjnym i sądowo-administracyjnym, Warszawa 2013.
Fuszara M., Kurczewski J., Spory i ich rozwiązywanie. Elementy popularnej kultury prawnej, Kraków 2017.
Gmurzyńska E., Mediacja w sprawach cywilnych w amerykańskim systemie prawnym – zastosowanie w Europie i w Polsce, Warszawa 2006.
Gmurzyńska E., Morek R. (red.), Mediacje. Teoria i praktyka, Warszawa 2018.
Gmurzyńska, E., Morek R. (red.), Mediacje. Teoria i praktyka, Warszawa 2024.
Grzonka L., Kostrubiec J., Zawód zaufania publicznego. Przyczynek do dyskusji, „Studia Iuridica Lublinensia” 2007, t. 9.
Hamer H., Psychologia społeczna. Teoria i praktyka, Warszawa 2005.
Hauser J., Długosz D., Tezy w sprawie zawodów zaufania publicznego, [w:] Zawody zaufania publicznego a interes publiczny – korporacyjna reglamentacja versus wolność wykonywania zawodu, Warszawa 2002.
Kalisz A., Zienkiewicz A., Mediacja sądowa i pozasądowa, zarys wykładu, Warszawa 2014.
Kalisz A., Zienkiewicz A., Mediacja w sprawach gospodarczych jako narzędzie wspierające sukces
w biznesie, Warszawa 2020.
Kłos P., Poufność mediacji, analiza teoretycznoprawna, Lublin 2021.
Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obyczajowych z almanachem, Warszawa 2007.
Korybski A., Alternatywne rozwiazywanie sporów w USA, Lublin 1993.
Korybski A., Legal Status of Mediator in Mediation Proceedings in Civil Cases, „Studia Iuridica Lublinensia” 2018, t. 27, nr 3.
Korybski A., Profesjonalizacja czynności mediacyjnych (wybrane zagadnienia w perspektywie polskiego porządku prawnego), „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio G Ius 2019, t. 66, nr 1.
Kruczek N., Rewolucja w mediacji. Opinia ws. projektu ustawy z 16 lipca 2025 r. o mediatorach sądowych, akredytowanych ośrodkach mediacyjnych i Krajowym Rejestrze Mediatorów, https://fundacja.lexnostra.pl/rewolucja-w-mediacji- opinia-ws-projektu-ustawy-z-16-lipca-2025-ro-
mediatorach-sadowych-akredytowanych- osrodkach-mediacyjnych-i-krajowym- rejestrze-mediatorow/
[dostęp: 5.08.2025].
Ławnikowicz G., Pilipiec S., Nieskazitelność charakteru i nieposzlakowana opinia w prawie prawniczych samorządów zawodowych, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Sectio G Ius” 2016, t. 63, nr 2.
Międzynarodowe i Polskie standardy dotyczące mediacji, https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/miedzynarodowe-i-polskie-standardy-dotyczace-mediacji [dostęp: 9.05.2025].
Myślińska M., Mediator w polskim porządku prawnym, Warszawa 2018.
Nordhelle G., Mediacja. Sztuka rozwiązywania konfliktów, Gdańsk 2010.
Ogólnopolskie Stowarzyszenie Mediatorów Sądowych, www.mediatorzy.eu [dostęp: 2.09.2025].
PCM, https://mediator.org.pl [dostęp: 2.09.2025].
Pilipiec S., Patoleta P., Perception of mediation and online mediation by trainee attorney-at-law at the Lublin Bar Association of Attorneys-at-Law, „Studia Iuridica Lublinensia” 2023, t. 32, nr 4.
Pilipiec S., Samorząd zawodowy mediatorów: między społeczną potrzebą a prawną możliwością istnienia, Історико-Правовий Часопис № 2 (17) [Czasopismo Historyczno-Prawne nr 2(17)], 2021, s. 120–126, УДК 34.08.
Pilotaż Krajowego Rejestru Mediatorów, https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/pilotaz-krajowego-rejestru-mediatorow [dostęp: 2.09.2025].
Projekt pn. „Upowszechnienie alternatywnych metod rozwiązywania sporów poprzez podniesienie kompetencji mediatorów, utworzenie Krajowego Rejestru Mediatorów (KRM) oraz działania informacyjne”,https://www.gov.pl/web/krmc/upowszechnienie-alternatywnych-metod-rozwiazywania-sporow-poprzez-podniesienie-kompetencji-mediatorow-utworzenie-krajowego-rejestru-mediatorow-krm-oraz-dzialania-informacyjne [dostęp: 9.09.2025].
Przylepa-Lewak A., Profesjonalizacja zawodu mediatora, „Studia Prawnicze i Administracyjne 2017, t. 21, nr 3.
Raport roczny 2024. Podsumowanie działań pilotażowych za okres 01.01.2024–31.12.2024, www.krm.ms.gov.pl [dostęp: 9.09.2025].
Raport z badań w zakresie potrzeb i oczekiwań społecznych dotyczących Krajowego Rejestru mediatorów oraz luk kompetencyjnych w zakresie szkoleń mediatorów, https://krm.gov.pl/files/page_files/113/raport-z-badan-w-zakresie-potrzeb-i-oczekiwan-spolecznych-dotyczacych-krm-oraz-luk-kompetencyjnych.pdf [dostęp: 9.05.2025].
Sarnecki P., Pojęcie zawodu zaufania publicznego (art. 17 Konstytucji na przykładzie adwokatury), [w:] Konstytucja. Wybory. Parlament. Studia ofiarowane Zdzisławowi Jaroszowi, red. L. Garlicki, Warszawa 2000.
Scovil J., Gotowość Polaków do współpracy, Raport CBOS 33/2022, www.cbos.pl [dostęp: 2.09.2025].
Szydło M., [w:] Konstytucja RP. Tom I, komentarz art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Wichłacz M., Konflikt, [w:] Leksykon mediacji, red. M. Cetera, M. Tabernacka, Warszawa 2023.
Wilmoth W.W., Hocker J.L., Konflikty między ludźmi, przekł. M. Hoffner, Warszawa 2011.
Zawody zaufania publicznego a interes publiczny – korporacyjna reglamentacja versus wolność wykonywania zawodu, materiały z konferencji, Warszawa 2002.
Zienkiewicz A., Holizm prawniczy z perspektywy Comprehensive Law Movement. Studium teoretyczno-prawne, Warszawa 2018.
AKTY PRAWNE
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483 ze zm.).
Dyrektywa 2008/52/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych (Dz. Urz. UE L 136/3, 24.05.2008).
Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1534 ze zm.).
Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 334 ze zm.).
Ustawa a dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks Postępowania Cywilnego (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1568).
Projekt ustawy o mediatorach sądowych, akredytowanych ośrodkach mediacyjnych i Krajowym RejestrzeMediatorów, https://www.gov.pl/web/premier/projekt-ustawy-o-mediatorach-sadowych-akredytowanych-osrodkach-mediacyjnych-i-krajowym-rejestrze-mediatorow [dostęp: 5.08.2025].
Про медіацію, Закон України від 16 листопада 2021 [O mediacji, ustawa Ukrainy z 16 listopada 2021], https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/1875-20#Text [dostęp: 9.05.2025].
ORZECZNICTWO
Wyrok TK z dnia 18 lutego 2004 r., P 21/02, OTK 2004 r., nr 2, poz. 9.
Wyrok TK z dnia 2 lipca 2007 r., K 41/05, OTK-A z 2007 r., nr 7, poz. 72.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/adr.2025.1.43-61
Date of publication: 2025-12-15 11:33:58
Date of submission: 2025-06-04 20:26:02
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2025 Sławomir Pilipiec, Damian Bara

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.