„Igrałem we śnie wokół zasadzek przeznaczenia” – o toposie theatrum mundi w dramatach Edwarda Leszczyńskiego

Angelika Moskal

Streszczenie w języku polskim


Atlantyda i Jolanta Edwarda Leszczyńskiego to utwory sceniczne, realizujące charakterystyczny dla dramatów symbolicznych Maurice’a Maeterlincka topos theatrum mundi. Motyw świata jako teatru w dramaturgii belgijskiego pisarza ściśle łączył się z teorią, że istnienie człowieka kształtuje tajemnicze Przeznaczenie. Leszczyński mocy tej przeciwstawił potęgę bogów, dzielących się na przeciwstawne sobie siły, wyrażające ambiwalentne wartości. Podczas gdy boskie ingerencje są w dramatach Leszczyńskiego przedstawione w sposób dość bezpośredni, o Przeznaczeniu mówi się w nich subtelnie. Jego rola aktualizuje się w formie podszeptów intuicji bohaterów.


Słowa kluczowe


theatrum mundi; Edward Leszczyński (1880–1921); Maurice Maeterlinck (1862–1949); dramat symboliczny

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Filipkowska H., „Sny swe malujesz na ogromnej chmurze”, [w:] E. Leszczyński, Wybór poezji, oprac. H. Filip-kowska, Kraków 1988, s. 5–38.

German L., Maurycy Maeterlinck. Kilka uwag o „nowej poezji”, „Przegląd Polski” 1896, nr 119, s. 1–39.

Joteyko Z., Z literatury belgijskiej, „Ateneum” 1894, t. 2, s. 8–37.

Konopacki A., Ikonografia malarstwa Prerafaelitów. Wybrane aspekty, [w:] Tematy, tradycje i teorie w sztuce doby romantyzmu, red. P. Jasiewicz, Warszawa 1981, s. 123–177.

Kwiatkowski J., Od katastrofizmu solarnego do synów słońca, [w:] Młodopolski świat wyobraźni. Studia i eseje, red. M. Podraza-Kwiatkowska, Kraków 1977, s. 231–325.

Leszczyński E., Atlantyda, Kraków 1909.

Leszczyński E., Jolanta, Kraków 1904.

Maeterlinck M., Pelleas i Melisanda, [w:] Idem, Dramaty wybrane, przeł. Z. Przesmycki [Miriam], Kraków 1994, s. 43–87.

Maeterlinck M., Siedem królewien, [w:] Idem, Wybór dramatów, przeł. Z. Przesmycki [Miriam], Wrocław 1994, s. 75–105.

Marrené-Morzkowska W., Nowe prądy w literaturze dramatycznej, „Wędrowiec” 1893, nr 29, s. 457–459.

Podraza-Kwiatkowska M., Literatura Młodej Polski, Warszawa 1997.

Podraza-Kwiatkowska M., Symbolizm i symbolika w poezji Młodej Polski, Kraków 2001.

Przesmycki Z. [Miriam], Maurycy Maeterlinck. Stanowisko jego w literaturze belgijskiej i powszechnej, [w:] M.

Maeterlinck, Wybór dramatów, przeł. Z. Przesmycki [Miriam], Wrocław 1994, s. V–CXXII.

Rusek M., „W duszę, jak w tę oto izbę, zajrzeć nie można” – „Wnętrze” Maurice’a Maeterlincka, [w:] Od reali-zmu do preekspresjonizmu. Lektury polonistyczne, t. 2, red. G. Matuszek, Kraków 2001, s. 344–365.

Stykowa M., Teatralna recepcja Maeterlincka w okresie Młodej Polski, Wrocław 1980.

Szarota J., Współczesna poezja francuska 1880–1914, Warszawa 1917.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ah.2017.8.119
Data publikacji: 2018-08-20 13:20:40
Data złożenia artykułu: 2017-07-24 18:04:23


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1638
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 668

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2018 Angelika Elżbieta Moskal

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.