Wybrane kierunki przekształceń terenów poprzemysłowych w centralnej części województwa śląskiego na podstawie analizy bazy OPI-TPP
Streszczenie w języku polskim
Przestrzeń jest cenna. Jej zasoby nie są niewyczerpywalne, a obecnie kurczą się coraz szybciej. Aby korzystać z nich w sposób zrównoważony, istotne jest, by do obiegu społeczno-gospodarczego włączyć również tereny poprzemysłowe. Ich aktualny stan często determinuje konieczność przeprowadzenia prac związanych z ich uporządkowaniem i przywróceniem ich środowisku. Zyskując nowe funkcje, ponownie stają się one częścią systemu miejskiego, który również czerpie z tych funkcji wiele korzyści. W artykule omówiono kierunki przekształceń terenów poprzemysłowych na obszarze subregionu centralnego oraz strukturę ich własności w latach 2014–2019. Na podstawie danych pozyskanych z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego przeprowadzono analizę terenów poprzemysłowych. Spośród 680 terenów znajdujących się na terytorium województwa śląskiego i określonych jako poprzemysłowe, obszar badań został zawężony do obszaru subregionu centralnego województwa śląskiego, obejmującego 430 terenów. Opierając się na otrzymanych danych oraz uwzględniając ograniczenia bazy do jedynie kilku kierunków przekształceń, przedstawione zostały najczęściej podejmowane opcje przekształceń terenów poprzemysłowych na terenie subregionu centralnego. W dyskusji podjęto również próbę zdefiniowania wariantów dalszego rozwoju przekształceń terenów poprzemysłowych oraz określono czynniki, które mogą znacząco utrudniać przekształcenie terenów poprzemysłowych.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
LITERATURA
Baum A., Bell P., Greene T. 2004. Psychologia środowiskowa. Gdańsk: GWP.
Bondaruk J., Zawartka P. 2011. Ogólnodostępna platforma informacji „Tereny poprzemysłowe i zdegradowane” (OPI-TPP) – nowoczesne narzędzie systemowego zarządzania informacją o terenach poprzemysłowych w województwie śląskim. Prace Naukowe GIG, Górnictwo i Środowisko (4), 31–49.
Chmielewska M. 2010. Kopalnie węgla kamiennego w Katowicach. W: P. Zagożdżon, M. Madziarz (red.), Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury (T. 3; s. 50–59). Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.
Domanowska M. 2010. Problematyka definiowania przestrzeni zdegradowanych. Problemy Rozwoju Miast (2), 81–87.
Domański B. 2000. Restrukturyzacja terenów poprzemysłowych w miastach. W: Z. Ziobrowski, D. Ptaszycka-Jackowska, A. Rębowska, A. Geissler (red.), Odnowa miast. Rewitalizacja, rehabilitacja, restrukturyzacja (s. 107–140). Gliwice: Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Wyd. Politechniki Śląskiej.
Domański B. 2001. Przekształcenia terenów poprzemysłowych w województwach śląskim i małopolskim – prawidłowości i uwarunkowania. Prace Komisji Geografii Przemysłu PTG 3, 51–58. https://doi.org/10.24917/20801653.3.4
Dulias R., Kupka R. 2002. Środowisko geograficzne. W: Katowice – przyroda miasta (s. 9–18). Katowice: Wydawnictwo Kubajak.
Gasidło K. 1998. Problemy przekształceń terenów poprzemysłowych. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.
Gasidło K. 2008. Przekształcenia terenów poprzemysłowych – efekty i perspektywy badań i działań. Problemy Ekologii 12(2), 76–80.
Gasidło K. 2013. Przekształcenia terenów i obiektów poprzemysłowych jako problem urbanistyczno-architektoniczny województwa śląskiego. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Architektura (52), 65–80.
Gonda-Soroczyńska E., Przybyła K. 2013. Przekształcenia funkcjonalne obszarów poprzemysłowych. Handel Wewnętrzny 2(6A), 243–255.
Henzel H., Śmietana K., Zagórska E., Bolek T. 2009. Klasyfikacja terenów poprzemysłowych w województwie śląskim. Świat Nieruchomości 1(67), 16–21.
IETU/GIG. 2008. Wojewódzki program przekształceń terenów poprzemysłowych i zdegradowanych wraz z koncepcją rozbudowy narzędzi informatycznych oraz prognozą jego oddziaływania na środowisko. Regionalny system wspomagania zarządzaniem terenami poprzemysłowymi w gminach. Katowice: Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych, Główny Instytut Górnictwa.
Jarczewski W., Huculak M. 2010. Wpływ rewitalizacji terenów poprzemysłowych na rynek pracy w woj. śląskim. Problemy Rozwoju Miast (4), 34–42.
Kaczmarek S. 2004. Tereny poprzemysłowe w miastach – problem czy wyzwanie? W: J. Słodczyk (red.), Przemiany struktury przestrzennej miast w sferze funkcjonalnej i społecznej (s. 155–165). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Kistowski M. 2009. Zastosowanie koncepcji ekologii krajobrazu w planowaniu przestrzennym na szczeblu regionalnym. Problemy Ekologii Krajobrazu 23, 37–46.
Klimek R. 2013. Identyfikacja barier przekształceń terenów poprzemysłowych w Prudniku. Przykład zakładów przemysłu bawełnianego „Frotex”. Studia Miejskie 11, 55–64.
Lamparska-Wieland M., Waga J. 2003. Znaczenie hałd poeksploatacyjnych w krajobrazie Górnego Śląska. Archiwum Ochrony Środowiska 29(2), 107–113.
Lorek A., Przybyłka A. 2008. Procesy restrukturyzacyjne i rewitalizacyjne obszarów przemysłowych. Polityka Gospodarcza (15–16), 279–291.
Lorens P. 2009. Pojęcia podstawowe. W: P. Lorens, J. Maryniuk-Pęczek (red.), Wybrane zagadnienia rewitalizacji miast (s. 6–9). Gdańsk: Wydawnictwo Urbanista.
Maciejewska A., Turek A. 2014. Rewitalizacja obszarów poprzemysłowych ze szczególnym uwzględnieniem uwarunkowań środowiska przyrodniczego – wybrane studia przypadków. Problemy Rozwoju Miast (2), 81–94.
Maciejewska A., Ulanicka M. 2017. Wybrane aspekty społeczne i środowiskowe procesu rewitalizacji obszarów poprzemysłowych. Biuletyn KPZK PAN (266), 93–104.
Marciniak A. 2009. Rewitalizować czy adaptować obiekty górnicze – rozważania teoretyczne. Gospodarka Surowcami Mineralnymi 25(1), 137–145.
Mitkowska A., Siewniak M. 1998. Tezaurus sztuki ogrodowej. Warszawa: Wydawnictwo Rytm.
Ostręga A., Uberman R. 2010. Kierunki rekultywacji i zagospodarowania – sposób wyboru, klasyfikacja i przykłady. Górnictwo i Geoinżynieria 34(4), 445–460.
Pancewicz A. 2012. Przyrodnicza rewitalizacja terenów poprzemysłowych. Architektura – Czasopismo Techniczne (12), 313–317.
Ramsden P. 2010. Report of the Workshop ‘Re-Using Brownfield Sites and Buildings’. Brussels: Regions for Economic Change Conference.
Rataj P. 2018. Revitalization Process Monitoring and an Example of Revitalization Indicators Based on the Municipal Revitalization Program for the City of Poznań. Entrepreneurship and Management 19(1), 201–212.
Sikorski D. 2013. Proces sukcesji funkcjonalnej na terenach przemysłowych i poprzemysłowych w miastach województwa dolnośląskiego. Studium przypadków. Wałbrzych: Wydawnictwo Uczelniane Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa. https://doi.org/10.24917/20801653.334.14
Sikorski D. 2019. Wybrane kierunki i aspekty przemian funkcjonalnych terenów przemysłowych we Wrocławiu w latach 1989–2016. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego 33(4), 228–230. https://doi.org/10.24917/20801653.334.14
Skalny A., Białecka B. 2015. Kierunki przekształceń terenów poprzemysłowych – analiza przypadków. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej (82), 227–239.
Słodczyk J. 2003. Przestrzeń miasta i jej przeobrażenia. Opole: Uniwersytet Opolski.
Szajnowska-Wysocka A., Sobala M. 2013. Rewitalizacja przestrzeni miejskiej w konurbacji górnośląskiej. Studia Miejskie (11), 9–25.
Szmytkowska M. 2016. Realizacje urbanistyczne w mieście postindustrialnym i ich wpływ na kształtowanie ładu przestrzennego. Studia Miejskie (22), 9–20.
Szulczewska B. 2004. Planowanie przestrzenne jako instrument realizacji sieci ekologicznych: między teorią a praktyką. W: A. Cieszewska (red.), Płaty i korytarze jako elementy struktury krajobrazu – możliwości i ograniczenia koncepcji (s. 54–55). Warszawa: Problemy Ekologii Krajobrazu.
Szumański M. 2003. Strukturalizacja terenów zieleni. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
Świerczewska-Pietras K. 2009. Rewitalizacja zamknięta jako przykład zagospodarowania poprzemysłowego obszaru Łodzi. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego 12, 173–182. https://doi.org/10.24917/20801653.12.16
Tenerowicz-Jedwabny A. 1997. Stracone przestrzenie współczesnych miast. Przedstawienie teorii Rogera Trancika. Teka Komisji Urbanistyki i Architektury 29, 65–96.
Wąsik D. 2008. W szczelinach rzeczywistości. Niczyje Tokio. Autoportret. Pismo o Dobrej Przestrzeni. Kraków: Małopolski Instytut Kultury.
Wielgus K., Myczkowski Z. 2007. Krajobrazy zaniechane. Czasopismo Techniczne. Architektura (5A), 179–181.
Zagórska E. 2014. Działania podejmowane w województwie śląskim w dziedzinie rewitalizacji terenów poprzemysłowych. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach (177), 67–76. https://doi.org/10.17512/znpcz.2016.4.1.15
NETOGRAFIA
www1: Bank Danych Lokalnych. Pobrane z: https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start
www2: Geoportal Województwa Śląskiego ORSIP. Pobrane z: https://opitpp.orsip.pl/imap
www3: Green building. Pobrane z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Budownictwo_ekologiczne
www4: Manufaktura Łódź, Nagrody. Pobrane z: https://www.manufaktura.com/site/593/manufaktura-dzisiaj/nagrody
www5: Muzeum Śląskie w Katowicach, Nagrody i wyróżnienia dla Muzeum Śląskiego. Pobrane z: https://muzeumslaskie.pl/pl/nagrody-wyroznienia-dla-muzeum-slaskiego
www6: Nederlandsche Dok en Scheepsbouw Maatschappij. Pobrane z: https://www.ndsm.nl/location/kraanspoor
www7: Silesia City Center w Katowicach, Historia. Pobrane z: http://www.silesiacitycenter.com.pl/historia
www8: Związek Gmin i Powiatów Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego. Pobrane z: http://www.subregioncentralny.pl/o-zwiazku.html
www9: ZITKOF. Pobrane z: https://zitkof.kielce.eu
AKTY PRAWNE
Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. (Dz.U. 2001, nr 38, poz. 454).
Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. 1995, nr 16, poz. 78).
Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U. 2015, poz. 1777).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/b.2021.76.0.163-188
Data publikacji: 2021-08-30 13:22:51
Data złożenia artykułu: 2021-01-11 22:05:11
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Paulina Badura
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.