Ukryj
Pokaż wszystkie
Z jaką dynamiką lodu należy wiązać formy szczelinowe?
Streszczenie w języku polskim
The paper presents discussion on crevasse fillings – one of a group of glacial forms which formation is assigned by various authors to two peripheral dynamics of ice-sheet masses: stagnant ice and surging glaciers. Examples from literature of crevasse filling formation in these two states of dynamics are presented. The author makes an overview of documented in the literature examples of crevasse fillings forming in stagnant surging ice and discuss the differences between the group formed in stagnant and the group formed in surging ice. In the conclusion, the author proposes – at the background of references – assigning crevasse fillings to the surge dynamics of ice masses whereas glacial forms, which develop in stagnant ice crevasses, should not be termed crevasse fillings, but interpreted e.g. as kames, eskers, hummocky moraines.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Albrycht A., 2004. Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50000, arkusz Sarnaki. Wyd. PIG, Warszawa.
Bartkowski T., 1967. O formach strefy marginalnej na Nizinie Wielkopolskiej. Prace Komisji Geograficzno-Geologicznej, 7, 1, 260.
Benn D., Evans D.J.A., 1998. Glaciers and glaciation. Edward Arnold, London.
Benn D.I., Warren C.R., Mottram R.H., 2007. Calving processes and dynamics of calving glaciers. Earth Science Reviews, 82, 143-179.
Bennett M.R., 2001. The morphology, structural evolution and significance of push moraines. Earth Science Reviews, 53 (3-4), 197-236.
Bentley C.R., 1987. Antarctic ice streams: a review. Journal of Geophysical Research, 92; 8843-8858.
Christoffersen P., Piotrowski J.A., Larsen N.K., 2005. Basal processes beneath an Arctic glacier and their geomorphic imprint after a surge, Elisebreen, Svalbard. Quaternary Research, 64, 125-137.
Dreimanis A., 1995. Landforms and structures of the waterlain west end of St. Thomas moraine, SW Ontario, Canada. Geomorphology, 14, 185-196.
Evans D.J.A., 2005. Glacial landsystems. Edward Arnold, London.
Evans D.J.A., Rea B.R.,1999. Geomorphology and sedimentology of surging glaciers: a landsystems approach. Annals of Glaciology, 28, 75-82.
Evans D.J.A., Rea B.R., 2005. Surging glacier landsystem. [W:] Evans D.J.A. (ed.) Glacial landsystems. Edward Arnold, London, 259-288.
Evans D.J.A., Twigg D.R., 2002. The active temperate glacial landsystem: a model based on Breiðamerkurjökull and Fjallsjökull, Iceland. Quaternary Science Reviews, 21, 2143-2177.
Evans D.J.A., Lemmen D.S., Rea B.R., 1999. Glacial landsystems of the southwest Laurentide Ice Sheet: modern Icelandic analogues. Journal of Quaternary Sciences, 14, 7, 673-691.
Evans D.J.A., Twigg D.R., Rea B.R. & Shand M., 2007. Surficial geology and geomorphology of the Bruarjokull surging glacier landsystem. Journal of Maps, 349-367.
Eyles N., Boyce J.I., Barendregt R.W., 1999. Hummocky moraine: sedimentary record of stagnant Laurentide Ice Sheet lobes resting on soft beds. Sedimentary Geology, 123, 163-174.
Flint, R.F., 1928. Eskers and crevasse fillings. American Journal of Sciences, 15, 410-416.
Flint R.F., 1971. Glacial and Quaternary geology. Wiley, New York.
Friello C., Hanson G., niepublikowane. Anatomy of a crevasse fill ridge in Clara’s Woods, Stony Brook, New York.
Godlewska A., Terpiłowski S., 2012. Transverse, supraglacially-derived crevasse infillings in Pleistocene ice-sheet: genesis and sedimentary record. Geomorphology, 161-162, 73-81.
Gruszka B., Dobracka E., Langner A., 2011. Poligenetyczny oz w Kluczkowie koło Świdwina, NW Polska. [W:] M. Pisarska-Jamroży, R. Dobracki, Osady glacigeniczne fazy pomorskiej od Uckermark po Równinę Białogardzką. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań; 85-96.
Gruszka B., Morawski W., Zieliński T., 2012. Sedimentary record of a Pleistocene ice-sheet interlobate zone (NE Poland). Geologos, 2, 65-81.
Jania J., 1993. Glacjologia. PWN, Warszawa.
Johnson P.G., 1975. Recent crevasse fillings at the terminus of the Donjek Glacier, St. Elias Mts., Yukon Territory. Quaestiones Geographicae, 2, 53-59.
Klimek K., 1969. Wpływ rzeźby podłoża lądolodu na wykształcenie i budowę form kemowych w NW części Wyżyny Małopolskiej. Folia Quaternaria, 30, 13-16.
Krupa A., 2009. Depozycja i postdepozycyjne deformacje osadów ozu – stanowisko Wielowicz-Wielowiczek, Pojezierze Krajeńskie. [W:] M. Pisarska-Jamroży, Z. Babiński (red.), Plejstoceńskie środowiska sedymentacyjne Pojezierza Pomorskiego. Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz; 84-89.
Livingstone S.J., Evans D.J.A., Ó Cofaigh C., Hopkins J., 2010. The Brampton kame belt and Pennine escarpment meltwater channel system (Cumbria, UK): morphology, sedimentology and formation. Proceedings of Geological Association, 121, 423-443.
Morawski W., 2009a. Neotectonics induced by ice-sheet advances in NE Poland. Geologos, 15, 199-217.
Morawski W., 2009b. Differences in the regional stratigraphy of NE Poland caused by vertical movements due to glacioisostasy. Geologos, 15, 235-250.
Nitychoruk J., 1995. Stratygrafia plejstocenu i paleogeomorfologia południowego Podlasia. Wyd. Towarzystwa Przyjaciół Międzyrzeca Podlaskiego, Międzyrzec Podlaski.
Nye J.F., 1952. The mechanics of glacier flow. Journal of Glaciology, 2, 12, 82-93.
Punkari M., 1997. Glacial and glaciofluvial deposits in interlobate areas of the Scandinavian ice sheet. Quaternary Science Reviews, 16, 741-753.
Röthlisberger H. & Lang H., 1987. Glacial hydrology. [W:] A.M. Gurnell, M.J. Clark (eds.) Glaciofluvial sediment transfer. An Alpine perspective. Wiley & Sons, Ltd. London, 207-284.
Santos J.B., 2012. Late Wisconsinan glacial geomorphology of the Kent Interlobate Comples, Ohio, USA. Finisterra, 47, 93, 65-84.
Sharp M., 1985. Crevasse fill ridges – a landform type characteristic of surging glaciers?
Geografiska Annaler, 67A, 3-4, 213-220.
Sharp M., 1988. Surging glaciers: geomorphic effects. Progress in Physical Geography, 12, 533-559.
Stokes C.R., Clark C.D., 2001. Palaeo-ice streams. Quaternary Science Reviews, 20; 1437-1457.
Swithinbank C.W.M., 1954. Ice streams. Polar Record 7; 185-186.
Terpiłowski S., 2007. Genesis of transverse kame trains in eastern Poland. Sedimentary Geology, 193, 59-69.
Terpiłowski S., 2008. Kemy jako wskaźnik deglacjacji Niziny Podlaskiej podczas zlodowacenia Warty. Wyd. UMCS, Lublin.
Waller R.I., Van Dijk T., Knudson O., 2008. Subglacial bedforms and conditions associated with the 1991 surge of Skeidararjökull, Iceland. Boreas, 37, 179-194.
Zieliński T., 1992. Moreny Polski północno-wschodniej – osady i warunki sedymentacji. Prace Naukowe UŚ, 1325.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/b.2015.70.2.27
Data publikacji: 2016-07-07 11:25:57
Data złożenia artykułu: 2015-07-16 15:15:51
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2016 Anna Godlewska
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.