Ukryj
Pokaż wszystkie
Rekonstrukcja zmian paleośrodowiskowych w rejonie jeziora Syczyńskiego na podstawie analiz paleoekologicznych
Streszczenie w języku polskim
W oparciu o wyniki badań osadów jeziornych (analiz palinologicznych, składu gatunkowego subfosylnych zespołów Ostracoda i podstawowych analiz geochemicznych) określono główne etapy zmian paleośrodowiskowych w rejonie Jeziora Syczyńskiego, położonego w obszarze Pagórów Chełmskich. Określone w badaniach etapy zmian szaty roślinnej w otoczeniu jeziora, zmiany składu gatunkowego subfosylnych zespołów małżoraczków (Ostracoda) w ujęciu jakościowym oraz zmienność podstawowych cech akumulowanych osadów (zawartość materii organicznej i węglanu wapnia) wykazały dużą zgodność z powszechnie wyróżnianymi etapami zmian klimatycznych późnego glacjału i holocenu. Wykonane analizy pozwoliły na wskazanie najważniejszych etapów biologicznego rozwoju jezior z uwzględnieniem procesów eutrofizacji, hydrologicznych zmian w zlewni jeziornej i warunków termicznych. Zidentyfikowane w osadach Jeziora Syczyńskiego gatunki małżoraczków, między innymi Cytherissa lacustris, Metacypris cordata i Fabaeformiscandona protzi dały podstawę wnioskowania o zasadniczych zmianach w funkcjonowaniu zbiornika wodnego zachodzących pod wpływem zmian klimatycznych.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Absolon A., 1973. Ostracoden aus einigen Profilen spat- und postglazialer Karbonatablagerungen in Mitteleuropa. Mitteilungen der Bayerischen Staatssammlung für Palaontologie und historische Geologie 13 (1), 47–94.
Berglund B.E., Ralska-Jasiewiczowa M., 1986. Pollen analysis and pollen diagrams, [w:] B.E. Berglund, M. Ralska-Jasiewiczowa (red.), Handbook of Holocene Palaeoecologyand Palaeohydrology. J. Wiley & Sons Ltd., Chichester–Toronto, pp. 455–484.
Carbonel P., Colin J-P., Danielopol D. L., Löffler h., Neustrueva I., 1988. Paleoecology of limnic ostracodes: a review of some major topics. Paleogeogr. Paleoclimatol. Palaeoecol., 62, 413–461.
Chałubińska A., Wilgat T., 1954. Podział fizjograficzny województwa lubelskiego. Przewodnik V Zjazdu PTG, Lublin, 3–44.
Cohen A.C., Morin J.G., 1990. Patterns of reproduction in ostracodes: A review. J. Crust. Biol. 10, 184–211.
Danielopol D.L., Olteanu R., Löffler h., Carbonel P., 1990. Present and past geographical ecological distribution of Cytherissa lacustris (Ostracoda, Cytherideidae). [w:] Danielopol D.L., Carbonel P., Colin J.P., (red.) Cytherissa (Ostracoda) – The drosophila of paleolimnology. Bulletin de l’Institut de Geologie du Bassin d’Aquitaine 47–48, 97–118.
Dawidek J., Pęczuła W., Ferencz B., 2009. The role of catchment and in-lake processes in shaping trophic conditions of the shallow lake Syczyńskie (Eastern Poland). Ecohydrology and hydrobiology, Vol. 9, No 2–4, 193–200.
Dobrowolski R., 2006. Glacjalna i peryglacjalna transformacja rzeźby krasowej północnego przedpola wyżyn lubelsko-wołyńskich (Polska SE, Ukraina NW). Wyd. UMCS, Lublin, 1–84.
Dobrowolski R., Kulesza P., Łojek J., Pidek I. A., 2015. Origin and evolution of the Bezedna lakemire complex in the Lublin area (East Poland): a case study for permafrost lakes on carbonate regions. J. Paleolimnol. 53, 191–213.
Ferencz B., Dawidek J., 2012. Water exchange of three shallow Łęczna-Włodawa Lakes. Limnological Review 12, 2, 65–72.
Geiger W., 1993. Cytherissa lacustris (Ostracoda, Crustacea): Its use in detecting and reconstructing environmental changes at the sediment-water interface. Verhandlungen der Internationale Vereinigung für theoretische und angewandte Limnologie 25, 1102–1107.
Graf h., 1938. Beitrag zur Kenntnis der Muschelkrebse des Ostalpengebietes. Archiv für hydrobiology 33, 401–502.
Hiller D., 1972. Untersuchungen zur Biologie und zur Ökologie limnischer Ostracoden aus der Umgebung von Hamburg. Archiv für hydrobiologie, Supplement-Band 40 (4), 400–497.
Holmes J.A., Chivas A.R, (red.). 2002. The Ostracoda. Applications in Quaternary research. American Geophysical Union, Geophys. Monogr. 131, Washington DC, 1–313.
Horne D.J., 2007. A Mutual Temperature Range method for Quaternary palaeoclimatic analysis using European nonmarine Ostracoda. Quaternary Science Reviews 26, 1398–1415.
Jeppesen E., Jensen J.P., Jensen C., Faafeng B., hessen D.O., Søndergaard M., Lauridsen T., Brettum P., Christoffersen K., 2003. The impact of nutrient state and lake depth on top-down control in the pelagic zone of lakes: a study of 466 lakes from the temperate zone to the arctic. Ecosystems 6 (4), 313–325.
Jungwirth W., 1979. Limnocythere inopinata (Baird) (Cytheridae, Ostracoda): Its distribution pattern and relation to the superficial sediments of Neusiedlersee, [w:] h. Loeffler, (red.) Neusiedlersee: The limnology of a shallow lake in central Europe. Monographiae Biologicae 37 (chapter 24), Dr. W. Junk Publishers, The hague, 385–388.
Klimanov V.A., 1984. Palaeoclimatic reconstructions based on the information-statistical method, [w:] A.A. Velichko (red.), Late Quaternary Environments of the Soviet Union, University of Minnesota Press, Minneapolis, 297–304.
Klimanov V.A., 1997. Late Glacial climate in northern Eurasia: the last climatic cycle. Quaternary Inter. 41/42, 141–152.
Kornijów R., Pęczuła W., 2005. Ecosystem of a small and shallow lake suffering from cyanobacterial blooms – hypertrophic, phytoplankton dominated or both? Verh. Internat. Verein. Limnol. 29, 1015–1019.
Kulesza P., Suchora M., Pidek I.A., Alexandrowicz W.P., 2011. The Chronology and directions of Late Glacial paleoenvironmental changes: A multi-proxy study on sediments of Lake S1one (SE Poland). Quaternary International 238, 89–106.
Külköylüoğlu O., 2004. On the usage of ostracods (Crustacea) as bioindicator species in different aquatic habitats in the Bolu region, Turkey. Ecol. Ind. 4, 139–147.
Löffler h., 1959. Zur Limnologie, Entomostraken- und Rotatorienfauna des Seewinkelgebietes (Burgenland, Österreich). Sitz. ber. Österr. Akad. Wiss. math.- nat. Kl. I., 168, 315–362.
Löffler h., 1969. Recent and subfossil distribution of Cyterissa lacustris (Ostracoda) in Lake Constance. Mitt. Internat. Verein. Limnol. 17, 240–251.
Löffler h., 1990. Paleolimnology of Neusiedlersee, Austria. I. The succession of Ostracods. Hydrobiologia 214, 229–238.
Maruszczak h., 1974. Środowisko przyrodnicze Lubelszczyzny w czasach prahistorycznych, [w:] Dzieje Lubelszczyzny, t. I, 25–67.
Mbahinzireki, G., Uiblein F., Winkler h., J991. Microhabitat selection of ostracods in relation to predation and food. hydrobiologia 222, 115–119.
Meisch C., 2000. Freshwater Ostracoda of Western and Central Europe, [w:] J. Schwoerbel, P. Zwick (red.), Süßwasserfauna von Mitteleuropa, vol. 8/3, Akademischer Verlag Spektrum, Heidelberg, 1–522.
Nalepka D., Walanus A., 2003. Data processing in pollen analysis. Acta Palaeobotanica 43 (1), 125–134.
Nüchterlein h., 1969. Süßwasserostracoden aus Franken. Ein Beitrag zur Systematik und Ökologie der Ostracoden. Internationale Revue der gesamten hydrobiologie 54 (2), 223–287.
Ralska-Jasiewiczowa M., Goslar T., Madeyska T., Starkel L. 1998. Lake Gościąż, Central Poland. A monographic study. Part 1. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sci ences, Kraków, 1–340.
Ranta E., 1979. Population biology of Darwinula stevensoni (Crustacea, Ostracoda) in an oligotrophic lake. Annales Zoologici Fennici 16, 28–35.
Roca J.R., Mezquita F., Rueda J., Camacho A., Miracle M.R., 2000. Endorheic versus karstic lakes: patterns of ostracod distribution and lake typology in a Mediterranean landscape (Castilla – La Mancha, Spain). Mar. Freshwater Res., 51, 311–319.
Rzechowski J., 1997. Mapa geologiczna Polski 1 : 200000, ark. Chelm, Horodlo, A – Mapa utworów powierzchniowych. Wydawnictwo Kartograficzne Polskiej Agencji Ekologicznej.
Scharf B.W., 1981. Zur rezenten Muschelkrebsfauna der Eifelmaare (Crustacea: Ostracoda). Mitteilungen der Pollichia 68, 185–204.
Suchora M., 2012. Late-glacial cladoceran succession in three lakes of the Chełm hills region (Łęczna-Włodawa lake group, SE Poland). Studia Quaternaria, vol. 29, 9–21.
Sywula T., 1977. Ostracoda. Monogr. Fauny Pol. Kraków 7, 181–203.
Velichko A.A., Catto N., Drenova A.N., Klimanov V.A., Kremenetski K.V., Nechaev V.P. 2002. Climate changes in East Europe and Siberia at the Late Glacial – Holocene transition. Quaternary Inter., 91, 75–99.
Wasylikowa K., 1964. Roślinność i klimat późnego glacjału w środkowej Polsce na podstawie badań w Witowie koło Łęczycy. Biuletyn Perygl., 13, 261–38.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/b.2015.70.1.39
Data publikacji: 2016-06-30 07:35:22
Data złożenia artykułu: 2015-10-13 13:03:13
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2016 Piotr Kulesza
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.