Miejsce geografii w badaniach nad językami. Między geografią języków a geografią lingwistyczną

Krzysztof Ząbecki

Streszczenie w języku polskim


Język jako społecznie ukształtowane narzędzie służące do komunikacji międzyludzkiej stanowi jeden z głównych wyróżników naszego gatunku, a zarazem podstawowy nośnik kultury. Główną dyscypliną naukową zajmującą się językami jest językoznawstwo, jednak również inne nauki mają swój udział w pogłębianiu wiedzy na ich temat. Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na badanie języków z perspektywy geografii, próba wskazania, gdzie przebiega granica między dziedzinami badań geografii i językoznawstwa, a także usystematyzowanie nazw subdyscyplin zajmujących się badaniami na pograniczu tych dwóch dyscyplin. We wstępie pokrótce zarysowane są funkcje języka oraz trudności, jakie sprawia klasyfikowanie języków i dialektów. Następną część artykułu stanowi próba usystematyzowania terminologii związanej z badaniami prowadzonymi na pograniczu geografii i językoznawstwa poprzez analizę podobieństw i różnic między takimi pojęciami jak „geografia języków”, „goegrafia lingwistyczna” i „geolingwistyka”, a także ich angielskimi i francuskimi odpowiednikami. Stanowi to podstawę do stwierdzenia, na jakich płaszczyznach geografia i lingwistyka mogą się wzajemnie uzupełniać, a gdzie występują granice między oboma dyscyplinami. Na zakończenie pojawia się próba odpowiedzi na pytanie, jakie są perspektywy geograficznych badań nad językami: czy geografia powinna współpracować z językoznawstwem i ewentualnie w jakim zakresie.

Słowa kluczowe


geografia języków; geografia językowa; geografia lingwistyczna; geolingwistyka; językoznawstwo

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Breton R. J. L., 1975: La place de la géographie des langues, Annales de géographie, 84 (465), 513–525, doi: 10.3406/geo.1975.19820.

Delgado de Carvalho C. M., 1962: The geography of languages, P. L. Wagner, M. W. Mikesell, Readings in cultural geography, 75–93.

Demangeon A., 1929: La géographie des langues, Annales de géographie, 38 (215), 427–438, doi: 10.3406/geo.1929.9889.

Eckert P., 2008: Where do ethnolects stop?, International Journal of Bilingualism, 12: 25–42, doi: 10.1177/13670069080120010301.

Gilliéron J., 1881: Petit atlas phonétique du Valais roman (sud du Rhône), honoré Champion, Paryż.

Gilliéron J., Edmont E., 1902–1910: L’atlas linguistique de la France, 9 tomów, honoré Champion, Paryż.

Hauser M. D., Chomsky N., Fitch W. T., 2002: The Faculty of Language: What Is It, Who Has It, and How Did It Evolve?, Science 298: 1569–1579, doi: 10.1126/science.298.5598.1569.

Nitsch K., Małecki M., 1934: Atlas językowy polskiego Podkarpacia, Polska Akademia Umiejętności, Kraków.

Nitsch K., 1957: Mały atlas gwar polskich, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, Wrocław, Kraków.

Szul R., 2009: Język, naród, państwo. Język jako zjawisko polityczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 7, 8–9.

Warf B., 2006: Language, Geography of, [w:] B. Warf (red.), Encyclopedia of Human Geography, 270–275, Sage Publications, Thousand Oaks, 270.

Wenker G., 1878: Sprach-Atlas der Rheinprovinz nördlich der Mosel sowie des Kreises Siegen, Marburg, [nieopublikowany].

Withers C. W. J., 2009: „Language”, [w:] G. Derek, R. Johnston, G. Pratt, M. Watts, S. Whatmore (red.), The Dictionary of Human Geography, 411–412, Wiley-Blackwell, Oxford.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/b.2016.71.1.85
Data publikacji: 2017-03-06 11:34:36
Data złożenia artykułu: 2015-10-14 20:03:19


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1291
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1184

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2017 Krzysztof Ząbecki

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.