Modelowanie kartograficzne w ocenie jakości życia w mieście – aspekt zieleni miejskiej w Lublinie

Mirosław Krukowski

Streszczenie w języku polskim


Prace z zakresu rozmieszczenia i ewaluacji zieleni w mieście w kontekście potrzeb mieszkańców mają duże znaczenie w związku z postępującym rozwojem przestrzennym miast i presją na wykorzystanie każdego wolnego kawałka gruntu. Szerzej możemy mówić tu o jakości życia w mieście, biorąc pod uwagę komponent zieleni. Warto również zwrócić uwagę, że analiza przestrzenna jakości życia w mieści jest trudnym i złożonym zagadnieniem, dlatego też rzadko jest przeprowadzana w obrębie miast. Typowe jest natomiast analizowanie jakości życia w odniesieniu do miasta jako całości, co pozwala na analizę porównawczą pomiędzy miastami. Nie daje to jednak możliwości analizy strukturalnej wewnątrz miast.

Celem pracy było zaproponowanie możliwości wykorzystania zdjęć satelitarnych z satelity Ikonos 2 oraz technik związanych z GIS dla potrzeb analizy terenów zielonych ośrodków miejskich oraz modelowania jakości życia w mieście. W artykule przedstawiono sposób integracji danych pochodzących z rejestracji teledetekcyjnej, dotyczących roślinności, oraz danych dotyczących rozmieszczenia ludności w mieście. Modelowanie kartografi czne doprowadziło do określenia rozmieszczenia przestrzennego wskaźnika jakości życia w mieście w aspekcie zieleni. W związku z tym wyniki mogą być przydatnym narzędziem w monitorowaniu i planowaniu przestrzennym.

Na podstawie zobrazowania satelitarnego Ikonos 2 wygenerowano rozkład przestrzenny znormalizowanego wskaźnika zieleni (NDVI). Było to podstawą wydzielenia dwóch klas zieleni: zieleni wysokiej (zbiorowisk drzewiastych i krzewiastych) oraz zieleni niskiej (głównie roślinność trawiasta). Aby określić wskaźnik terenów z zielenią przypadających na mieszkańców, niezbędne było wykorzystanie informacji o rozmieszczeniu ludności, którą to opracowano w formie mapy kropkowej. Określenie cząstkowego wskaźnika jakości życia przeprowadzono w polach podstawowych, a następnie zwizualizowano, używając metody izoliniowej. Proponowana metodyka dała w rezultacie przestrzenny obraz zjawiska, który stał się podstawą analizy rozmieszczenia terenów z roślinnością w odniesieniu do miejsca zamieszkania ludności Lublina.


Słowa kluczowe


jakość życia w mieście, teledetekcja, integracja danych, Lublin

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Chiles J.P., Delfi ner P., 1999: Geostatistics: Modeling spatial uncertainty. John Wiley & Sons, New York, 695. https://doi.org/10.1002/9780470316993

Chmielewski J.M., 2010: Teoria urbanistyki w projektowaniu i planowaniu miast. Ofi cyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 416.

Czerwieniec M., Lewińska J., 1996: Zieleń w mieście. Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Warszawa, 82.

Czochański J., 2010: Zachowanie i kształtowanie terenów zielonych na obszarach wielkich miast jako stymulantów rozwoju i jakości życia, [w:] P. Lorens, J. Martyniuk-Pęczek (red.), Problemy kształtowania przestrzeni publicznych. Wyd. Urbanista, Gdańsk, 128–147.

Dial G., Bowen H., Gerlach F., Grodecki J., Oleszczuk R., 2003: IKONOS satellite, imagery, and products. Remote Sensing of Environment, 88 (1–2), 23–36. https://doi.org/10.1016/j.rse.2003.08.014

Frąś T., 2005: Mapa kropkowa rozmieszczenia ludności w Lublinie według miejsca zamieszkania. MA dissertation in the MCSU Department of Cartography and Geomatics in Lublin.

Jensen J.R., 1996: Introductory digital image processing: A remote sensing perspective. Prentice Hall, New Jersey, 316.

Krellenberg K., 2007: Urban Environmental Monitoring in Buenos Aires — Determining Green Areas, [in:] M. Netzband, W.L. Stefanov, C. Redman (eds.), Applied Remote Sensing for Urban Planning. Governance and Sustainability. Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg, 77–95. https://doi.org/10.1007/978-3-540-68009-3_5

Krukowski M., Cebrykow P., Płusa J., 2016: Classifi cation of Green Areas in Lublin Based on Satellite Images Ikonos 2. Barometr Regionalny. Analizy i Prognozy 14 (2), 35–44.

Kuo C.Y., Chou T.Y. and Lee R.Y., 2001: Identification of urban characteristics using IKONOS high resolution satellite images. Proc. 22nd Asian Conferences on Remote Sensing, Singapore, 1219–1223.

Li G. and Weng Q., 2007: Measuring the quality of life in city of Indianapolis by integration of remote sensing and census data. International Journal of Remote Sensing, 28 (2), 249–267. https://doi.org/10.1080/01431160600735624

Lo C.P., 1997: Application of Landsat TM data for quality of life assessment in an urban environment. Computers, Environment and Urban Systems, 21 (3/4), 259–276. https://doi.org/10.1016/S0198-9715(97)01002-8

Mądry T., Słysz K., 2011: Powierzchnie biologicznie czynne w planowaniu przestrzennym miast. Problemy Rozwoju Miast, 3–4, 93–104.

Mierzejewska L., 2001: Tereny zielone w strukturze przestrzennej Poznania. WPTPN, Poznań, 142.

Mościbroda J., 1999: Mapy statystyczne jako nośnik informacji ilościowej. Wyd. UMCS, Lublin.

Pham T., Apparicio P., Séguin A.M., Gagnon M., 2011: Mapping the Greenscape and Environmental Equity in Montreal: An Application of Remote Sensing and GIS, [in:] S. Caquard, L. Vaughan & W. E. Cartwright (eds.), Mapping Environmental Issues in the City. Arts and Cartography Cross Perspectives. Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg, 30–48. https://doi.org/10.1007/978-3-642-22441-6_3

Przesmycka N., 2005: Przeobrażenia historycznych terenów zielonych Lublina do 1939 roku. Teka Commission Of Architecture, Urban Planning and Landscape Studies – OL PAN, 1, 157–167.

Schöpfer E., Lang S., Blaschke T., 2005: A “Green Index” Incorporating Remote Sensing and Citizen’s Perception of Green Space. International Archives of Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, XXXVII-5/W1, Tempe, 1–6.

Small C., 2003: High spatial resolution spectral mixture analysis of urban refl ectance. Remote Sensing of Environment, 88 (1–2), 170–186. https://doi.org/10.1016/j.rse.2003.04.008

Small C., Lu J.W.T., 2006: Estimation and vicarious validation of urban vegetation abundance by spectral mixture analysis. Remote Sensing of Environment, 100, 441–456. https://doi.org/10.1016/j.rse.2005.10.023

Sutkowska E., 2006: Współczesny kształt i znaczenie zieleni miejskiej jako zielonej przestrzeni publicznej w strukturze miasta – przestrzeń dla kreacji. Teka Commission Of Architecture, Urban Planning and Landscape Studies – OL PAN, 2, 184–192.

Szczepanowska H.B. (red.), 1984: Wpływ zieleni na kształtowanie środowiska miejskiego. PWN, Warszawa, 272.

Szumański M., Niemirski A., Rutkowski S., 1994: Rozważania nad klasyfi kacją terenów zieleni. Wyd. SGGW, Warszawa, 56.

Walkowicz T., 2001: Społeczne i ekologiczne aspekty tworzenia i utrzymania terenów zieleni miejskiej, [w:] Tworzenie lokalnych form ochrony przyrody. FWIE, Kraków. http://www.zb.eco.pl/inne/lokalne/fwie.htm (11/3/2018)

Welch R., 1982: Spatial Resolution Requirements for Urban Studies. International Journal on Remote Sensing of Environment, 3 (2), 139–146. https://doi.org/10.1080/01431168208948387




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/b.2018.73.0.7-27
Data publikacji: 2019-06-05 09:01:26
Data złożenia artykułu: 2018-12-21 11:31:37


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1596
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 556

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2019 Mirosław Krukowski

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.