Status społeczno-ekonomiczny jako determinanta dostępu do pediatrycznej opieki zdrowotnej w Polsce
Streszczenie w języku polskim
Wprowadzenie: W prezentowanej pracy podjęto próbę określenia, czy status społeczno-ekonomiczny pacjentów wpływa na przestrzenne zróżnicowanie dostępu do pediatrycznej opieki zdrowotnej w Polsce. Dlatego też celem pracy była identyfikacja głównych czynników determinujących różnice w rozmieszczeniu i obciążeniu pracą lekarzy pediatrów w Polsce. W szczególności, wyjaśnienie roli statusu społeczno-ekonomicznego pacjentów w dostępie do publicznej pediatrycznej opieki zdrowotnej. Badanie to, specyficzne dla warunków polskich, przyczyni się do dalszego rozwoju wiedzy w tej dziedzinie.. Dane uzyskano z bazy danych Głównego Urzędu Statystycznego. W celu identyfikacji czynników różnic w obciążeniu pracą pediatrów zastosowano analizę składowych głównych standaryzowanych zmiennych czynnikowych dotyczących województw oraz regresję wieloraką. Wyniki: Zidentyfikowano dwie składowe główne. Pierwsza z nich, poziom statusu społeczno-ekonomicznego, ujemnie korelowała z liczbą leczonych pacjentów przypadających na jednego pediatrę (-26,845, p=0,010). Druga, stopień urbanizacji, wykazywała nieistotną statystycznie dodatnią korelację z liczbą leczonych pacjentów (3,946, p=0,664). Wnioski: Przeprowadzone badania sugerują, że czynniki społeczno-ekonomiczne mogą wpływać na nierównomierny rozkład przestrzenny obciążenia pracą pediatrów w Polsce oraz powodować różnice między województwami w równym dostępie do lekarzy pediatrów. Badania te mogą zatem dostarczyć implikacji dla polityki i praktyki, a także prowadzić do lepszego zrozumienia problemu.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Baliński P., Krajewski R. Lekarze i lekarze dentyści w Polsce - charakterystyka demograficzna. Stan w dniu 31.12.2017r. Warszawa: NIL; 2018.
Bernheim S.M., Ross J.S., Krumholz H.M., Bradley E.H. Influence of patients’ socioeconomic status on clinical management decisions: a qualitative study. “Ann Fam Med.” 2008, vol. 6, pp.53–59, DOI: https:// 10.1370/afm.749
Clegg L.X., Reichman M.E., Miller B.A., et al. Impact of socioeconomic status on cancer incidence and stage at diagnosis: selected findings from the surveillance, epidemiology, and end results: National Longitudinal Mortality Study. “Cancer Causes Control” 2009; vol. 20, pp. 417–435, DOI: https:// doi: 10.1007/s10552-008-9256-0.
Coocson, R., Propper, C., Asaria, M., Raine, R. Socio-Economic Inequalities in Health Care in England. “Fiscal studies” 2016, vol. 37(3-4), pp. 371–403, DOI: https://doi.org/10.1111/j.1475-5890.2016.12109
Decker S.L. Medicaid physician fees and the quality of medical care of Medicaid patients in the USA. “Rev Econ Househ.” 2007, vol. 5, pp. 95-112.
Domagała A., Dubas-Jakóbczyk K. Migration intentions among physicians working in Polish hospitals - Insights from survey research. “Health Policy” 2019, vol. 8, pp.782–789.
GUS. Knowledges databases. 2019. Available at: http://swaid.stat.gov.pl/SitePages/StronaGlownaDBW.aspx. Accessed June 29, 2019.
Hing E., Decker S.L., Jamoom E. Acceptance of New Patients With Public and Private Insurance by Office-Based Physicians: United States, 2013. “NCHS Data Brief” 2015, vol. 195, pp. 1–8.
Hsu C.C., Lee C.H., Wahlqvist M.L., et al. Poverty increases type 2 diabetes incidence and inequality of care despite universal health coverage. “Diabetes Care” 2012, vol. 35, pp. 2286–2292, DOI: https://doi: 10.2337/dc11-2052
Kangovi S., Barg F.K., Carter T., Long J.A., Shannon R., Grande D. Understanding Why Patients Of Low Socioeconomic Status Prefer Hospitals Over Ambulatory Care. “Health Affairs” 2013, vol. 32(7), pp. 1196–1203, DOI: https://doi:10.1377/hlthaff.2012.0825
Lasser K.E., Himmelstein D.U, Woolhandler S. Access to Care, Health Status, and Health Disparities in the United States and Canada: Results of a Cross-National Population-Based Survey. “Am J Public Health” 2006, vol. 96(7), pp. 1300-1307, DOI: https://10.2105/AJPH.2004.059402
Meyers D.S., Mishori R., McCann J., et al. Primary care physicians’ perceptions of the effect of insurance status on clinical decision making. “Ann Fam Med.” 2006, vol. 4, pp. 399–402, DOI: https:// 10.1370/afm.574
Murdoch A. Emigracja lekarzy z Polski. Warszawa: SGH; 2011.
Newacheck P.W., Hung Y.Y., Park M.J., Brindis C.D., Irwin C.E. Disparitities in adolescent health and health care: Does socioeconomic status matter? “Health Services Research” 2003, vol. 38(5), pp. 1235–1252, DOI: https:// doi:10.1111/1475-6773.00174
OECD. Health at a Glance 2021: OECD Indicators, OECD Publishing, Paris, 2021, DOI: https://doi.org/10.1787/ae3016b9-en.
Penchansky R., Thomas J.W. The concept of access: definition and relationship to consumer satisfaction. “Med Care” 1981, vol. 19(2), pp. 127-140.
Riley W.J., Health Disparities: Gaps in Access, Quality and Affordability of Medical Care, “Trans Am Clin Climatol Assoc.” 2012, vol. 123, pp. 167–174,
The website of Mp.pl, Dla pacjentów, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/aktualnosci/badania/183022,dola-pediatry
The website of Puls Medycyny, https://pulsmedycyny.pl/polska-ma-najmniej-lekarzy-w-calej-unii-europejskiej-977230
Thomas, J.W., Penchansky, R. Relating satisfaction with access to utilization of services. “Med Care” 1984, vol. 22(6), pp. 553-568.
Tille F., Gibis B., Balke K., Kuhlmey A., Schnitzer S. Sociodemographic and health-related determinants of health care utilisation and access to primary and specialist care: Results of a nationwide population survey in Germany (2006-2016). “Z Evid Fortbild Qual Gesundhwes” 2017, vol. 126, pp.52-65, DOI: https:// 10.1016/j.zefq.2017.07.012
van Ryn M., Burke J. The effect of patient race and socioeconomic status on physicians’ perceptions of patients, “SocSci Med.” 2000, vol. 50, pp. 813–828, DOI: https://doi.org/10.1016/S0277-9536(99)00338-X
Washington Health Alliance. Disparities in Care 2014 Report. Seattle, WA: Washington Health Alliance.
Wynia M.K., VanGeest J.B., Cummins D.S., Wilson I.B. Do physicians not offer useful services because of coverage restrictions? “Health Aff (Millwood).” 2003, vol. 22, pp. 190-197, DOI: https:// 10.1377/hlthaff.22.4.190
Zienkiewicz E., Zienkiewicz T., Dziaduch S. Regional differences in access to health care in Poland from the perspective of health care resources. “Annals of Agricultural and Environmental Medicine” 2018, vol. 1, pp.77–81. DOI: https://doi.org/10.5604/12321966.1235169
LEGAL ACTS
Sejm of the Republic of Poland. Act of 27 August 2004 on health care services financed from public funds. Dz.U. 2018, item 151. 2004
Sejm RP. Act of 11 February 2016 on state aid in child rearing. Dz.U. 2016 item 195. 2016.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/bc.2021.6.49-61
Data publikacji: 2022-01-17 11:21:11
Data złożenia artykułu: 2021-12-19 16:45:10
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2022 Tadeusz Zienkiewicz, Ewa Zienkiewicz
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.