Rumuńskie służby specjalne w obliczu zagrożeń hybrydowych ze strony Federacji Rosyjskiej – uwarunkowania i wybrane przejawy aktualnej aktywności
Streszczenie w języku polskim
Celem artykułu jest krytyczna refleksja na temat współczesnej roli służb specjalnych Rumunii – jako ważnego państwa wschodniej flanki NATO i członka UE – w zakresie reagowania na wrogie działania rosyjskie o charakterze hybrydowym, zwłaszcza te podejmowane w czasie trwania wojny w Ukrainie. Uwzględniono miejsce takich działań w całokształcie polityki rosyjskiej oraz szczególne uwarunkowania występujące w przypadku Rumunii. Analizę oparto na wybranych kazusach, umożliwiających pokazanie najbardziej typowych lub szczególnie istotnych zdarzeń oraz mechanizmów.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Źródła
Alexe D., Kto tak naprawdę rządzi Rumunią?, „Voxeurop.eu”, 9 XI 2009, https://voxeurop.eu/pl/kto-tak-naprawde-rzadzi-rumunia/ [dostęp: 17.10.2025].
Barbu M., Prezydent Rumunii publicznie oskarża Rosję o ingerencję w wybory, BBC News – Polska, 26 VII 2025, https://www.bbc.com/polska/articles/ckgyjd387nzo [dostęp: 17.10.2025].
Bruszewski M., „Naddniestrze w UE”. Reintegracja czy wojna? [ANALIZA], „Defence24”, 1 X 2025, https://defence24.pl/wojna-na-ukrainie-raport-specjalny-defence24/naddniestrze-w-ue-reintegracja-czy-wojna-analiza [dostęp: 17.10.2025].
Całus K. (w podcaście Ośrodka Studiów Wschodnich): Rumunia po unieważnionych wyborach. Czy radykalny kandydat wygra w powtórce wyborów?, 10 II 2025, https://www.youtube.com/watch?v=AfElNZPmvXI [dostęp: 17.10.2025].
Comisia parlamentara de ancheta privind interceptarea telefoanelor magistratului Birsan – la prima sedinta. Se doreste modificarea regulamentului Senatului astfel incat prezenta persoanelor invitate e obligatory, „HotNews.ro”, 16 IV 2013, https://hotnews.ro/comisia-parlamentara-de-ancheta-privind-interceptarea-telefoanelor-magistratului-birsan-la-prima-sedinta-se-doreste-modificarea-regulamentului-senatului-astfel-incat-prezenta-persoanelor-invitate-603300 [dostęp: 17.10.2025].
Dyrekcja Generalna Bezpieczeństwa Wewnętrznego (Direcția Generală de Protecție Internă, DGPI), https://dgpi.ro/ [dostęp: 17.10.2025].
Fati S., Analiză: Cine întredeschide ușa Rusiei?, „Deutsche Welle Romania”, 7 VI 2023, https://www.dw.com/ro/analiz%C4%83-cine-%C3%AEntredeschide-u%C8%99a-rusiei/a-65846474 [dostęp: 17.10.2025].
Fati S., Analiză: Jocul (secret) al Rusiei și Ungariei în România, „Deutsche Welle Romania”, 17 IV 2024, https://www.dw.com/ro/jocul-secret-al-rusiei-%C8%99i-ungariei-%C3%AEn-rom%C3%A2nia/a-68845702 [dostęp: 17.10.2025].
Fati S., Rusia continuă să penetreze politica și economia României?, „Deutsche Welle Romania”, 24 X 2023, https://www.dw.com/ro/rusia-continu%C4%83-s%C4%83-penetreze-politica-%C8%99i-economia-rom%C3%A2niei/a-67194098 [dostęp: 17.10.2025].
Fost șef SIE: Vor mai fi surprize.În cazul fotografiilor cu Udrea și Bica, a fost “parțial” mâna SRI, „Realitatea.net”, 4 II 2015, https://www.realitatea.net/stiri/politica/fost-ef-sie-vor-mai-fi-surprize-in-cazul-fotografiilor-cu-udrea-i-bica-a-fost-par-ial-mana-sri_5dcc91ea406af85273cf000d [dostęp: 17.10.2025].
Galeotti M., I’m Sorry for Creating the ‘Gerasimov Doctrine’, https://foreignpolicy.com/2018/03/05/im-sorry-for-creating-the-gerasimov-doctrine/ [dostęp: 17.10.2025].
Ilie L., Romania’s top court upholds presidential election first-round result, „Reuters”, 2 XII 2024, https://www.reuters.com/world/europe/romanian-leftists-win-parliamentary-election-amid-uncertainty-over-presidency-2024-12-02/ [dostęp: 17.10.2025].
Jak kraje UE szpiegują swoich obywateli, „Frontstory.pl”, 29 VIII 2023 (raport portali śledczych: Rise Project i Context z Rumunii, Frontstory z Polski, Investigace z Czech, Átlátszó z Węgier oraz Bird z Bułgarii), https://frontstory.pl/programy-szpiegujace-pegasus/ [dostęp: 17.10.2025].
Jawor A., Rumuńskie służby w akcji. Zatrzymano sześć osób pod zarzutem zdrady stanu, „InfoSecurity24”, 11 III 2025, https://infosecurity24.pl/za-granica/rumunskie-sluzby-w-akcji-zatrzymano-szesc-osob-pod-zarzutem-zdrady-stanu [dostęp: 17.10.2025].
Krzysztofek A., Rumunia: Wybory prezydenckie unieważnione, „Euractiv”, 6 XII 2024, https://euractiv.pl/section/demokracja/news/rumunia-wybory-prezydenckie-uniewaznione/ [dostęp: 17.10.2025].
Mai mulţi ofiţeri de informaţii pe cap de locuitor decât în perioada comunistă, „Adevarul”, 4 IV 2006, https://adevarul.ro/stiri-interne/sanatate/mai-multi-ofiteri-de-informatii-pe-cap-de-locuitor-772900.html [dostęp: 17.10.2025].
Mazilu C., Șoșoacă sare în apărarea generalului de 101 ani acuzat de trădare: „Vă vom apăra, domnule general Radu Theodoru!”, „Adevarul”, 7 III 2025, https://adevarul.ro/politica/sosoaca-sare-in-apararea-generalului-de-101-ani-2426906.html [dostęp: 17.10.2025].
Mereuță R., Rezultate finale anunțate de BEC după numărarea a 100% din secții, „Gandul”, 25 XI 2024, https://www.gandul.ro/alegeri-2024/rezultate-partiale-anuntate-de-bec-dupa-numararea-a-9432-din-sectii-calin-georgescu-2307-marcel-ciolacu-1964-elena-lasconi-1805-20363440 [dostęp: 17.10.2025].
Michalewicz M., Sukces służb Czech, Rumunii i Węgier. Rozbito białoruską siatkę szpiegowską, „Biełsat”, 9 IX 2025, https://pl.belsat.eu/88814652/sukces-sluzb-czech-rumunii-i-wegier-rozbito-bialoruska-siatke-szpiegowska [dostęp: 17.10.2025].
Najwyższa Rada Obrony Narodowej, https://csat.presidency.ro/ [dostęp: 17.10.2025].
Narodowa Akademia Wywiadu im. Michała Walecznego, https://www.animv.ro [dostęp: 17.10.2025].
Pacuła P., Rumunia: To Rosja stała za kampanią Călina Georgescu? Tak twierdzą rumuńskie służby, „OKO Press”, 6 XII 2024, https://oko.press/rumunia-ingerencja-wybory-rosja [dostęp: 17.10.2025].
Petrescu A., Decizie finală a CCR: Călin Georgescu nu poate candida la alegerile prezidențiale, „Digi24”, 11 III 2025, https://www.digi24.ro/stiri/actualitate/politica/decizie-finala-a-ccr-calin-georgescu-nu-poate-candida-la-alegerile-prezidentiale-3153401 [dostęp: 17.10.2025].
Planowali zamach stanu, zostali zatrzymani. Na czele grupy stać miał 101-letni generał, „Wprost”, 6 III 2025, https://www.wprost.pl/polityka/11951947/sensacyjne-doniesienia-z-rumunii-101-letni-general-na-czele-grupy-przestepczej.html [dostęp: 17.10.2025].
Portal informacyjny Paktu Północnoatlantyckiego, https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_156338.htm, „Countering hybrid threats” [dostęp: 17.10.2025].
Portal informacyjny Rady Europejskiej / Rady Unii Europejskiej, https://www.consilium.europa.eu/pl/policies/hybrid-threats/#what, „Zagrożenia hybrydowe” [dostęp: 17.10.2025].
Raport Najwyższej Rady Obrony Narodowej – CSAT – za rok 2023 (Raportul Consiliului Suprem de Apărare a Țării – CSAT – 2023), https://www.g4media.ro/raportul-csat-pe-2023-lauda-relatia-cu-ungaria-calul-troian-al-rusiei-in-ue-rezultate-pozitive-si-substantiale-jalonate-de-discutii-concentrate-pe-proiecte-concrete-si-de-substanta.html [dostęp: 17.10.2025].
Rezultate finale alegeri prezidențiale 2025. Nicușor Dan a câștigat alegerile și este președintele României, „EuroNews”, 15 V 2025, https://www.euronews.ro/articole/rezultate-oficiale-alegeri-prezidentiale-2025-george-simion-nicusor-dan [dostęp: 17.10.2025].
Rogal A., Gurban A., Declassified Romanian intelligence suggests ‘state actor’ behind Georgescu’s campaign, „EuroNews”, 4 XII 2024, https://www.euronews.com/my-europe/2024/12/04/declassified-romanian-intelligence-suggests-state-actor-behind-georgescus-campaign [dostęp: 17.10.2025].
Rogalewicz M., Ingerencja w rumuńskie wybory. Jak do tego doszło?, „CyberDefence24”, 15 II 2025, https://cyberdefence24.pl/cyberbezpieczenstwo/cybermagazyn-ingerencja-w-rumunskie-wybory-jak-do-tego-doszlo [dostęp: 17.10.2025].
România, țintă a spionajului, „Intelligence in serviciul tau” 26 VI 2025, https://intelligence.sri.ro/romania-tinta-spionajului/ [dostęp: 17.10.2025].
Rumuńska Służba Wywiadowcza (Serviciul Român de Informații, SRI), https://www.sri.ro [dostęp: 17.10.2025].
Służby wywiadowcze Rumunii chcą dostępu do prywatnych komputerów, Civil Liberties Union for Europe (Poland) 10 VII 2014, https://www.liberties.eu/pl/stories/cyber-bezpieczenstwo-rumunii/1187 [dostęp: 17.10.2025].
Sokała W., Diana Șoșoacă i jej wpływ na demokratyczne zasady w Rumunii, „Dziennik Gazeta Prawna”, 24 X 2024, https://www.gazetaprawna.pl/magazyn-na-weekend/artykuly/9630270,diana-sosoaca-i-jej-wplyw-na-demokratyczne-zasady-w-rumunii.html [dostęp: 17.10.2025].
Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rumunii (Strategia de Securitate Naţională a României), https://www.juridice.ro/wp-content/uploads/2015/03/SSNR1.pdf [dostęp: 17.10.2025].
W Dubaju zatrzymano rumuńskiego najemnika, który planował zamach stanu w ojczyźnie, „UA News”, 24 IX 2025, https://ua.news/pl/world/u-dubayi-zatrimali-rumunskogo-naimantsia-iakii-planuvav-perevorot-na-batkivshchini [dostęp: 17.10.2025].
Wilczyńska K., Kolejny cyberatak na służbę zdrowia w Rumunii i Włoszech. Pandemia sprzyja hakerom, „Euractiv.pl”, 4 VIII 2021, https://euractiv.pl/section/bezpieczenstwo-i-obrona/news/pandemia-cyberatak-hakerzy-covid19-polska-morawiecki-unia-europejska-rumunia-wlochy/ [dostęp: 17.10.2025].
Wulkan D., Președintele Nicușor Dan: Strategia națională de apărare a țării va conține două prevederi majore: războiul hibrid și corupția, „Europa Liberă România”, 13 X 2025.
Piśmiennictwo naukowe
Aparaschivei S., Mikhail Moruzov – the spy and the man, „Revista Română de Studii de Intelligence” 2013, nr 9.
Arsumea C., Strategia de reziliență a României pe plan economic în contextul conflictului ruso-ucrainean, „Intellstud” 2025, nr 1.
Barbu A., Rețeaua de dezinformare „Sputnik” de pe platforma Twitter, „Romanian Intelligence Studies Review” 2020, no. 23.
Barna C., Nicula V., Prioritizarea riscurilor și amenințărilor la adresa securității naționale a României. O perspectivă transversală 2013–2020, „Romanian Intelligence Studies Review” 2020, no. 23.
Bērziņš J., Not ‘Hybrid’ but New Generation Warfare, [w:] Russia’s Military Strategy and Doctrine, red. G.E. Howard, M. Czekaj, The Jamestown Foundation, Washington 2019. https://doi.org/10.1515/9781735275284-009.
Całus K., Nowa strategia bezpieczeństwa Rumunii, „Analizy OSW”, 15 VII 2020, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2020-07-15/nowa-strategia-bezpieczenstwa-rumunii [dostęp: 17.10.2025].
Całus K., W cieniu historii. Stosunki rumuńsko-mołdawskie, OSW, Warszawa 2015.
Całus K., Michalski A., Nowinowski J., Tarociński J., współpr. Gotkowska J., Rumunia, Bułgaria i Turcja w regionie Morza Czarnego: więcej współpracy?, „Komentarze OSW”, 26 VI 2025.
Camburu A., Understanding the Russian Informational Warfare, „Intellstud” 2025, nr 1.
Deletant D., Ceaușescu and the Securitate. Coercion and dissent in Romania 1965–1989, Routledge, London 2015. https://doi.org/10.4324/9781315481579.
Dobre A., Războiul cognitiv al Federației Ruse – Butoiul cu pulbere din inima Republicii Moldova, „Intellstud” 2025, nr 1.
Drăgan I.M., The Transformational Evolution of the Romanian Intelligence Service (SRI) In the Light of the Security Sector Reform, „Romanian Intelligence Studies Review” 2024, no. 32.
Florian F., Oprea M., Mostenitorii Securitatii – in primii ani de democratie, „Sfera Politicii” 1997, nr V(52).
Gallagher T., Modern Romania: The End of Communism, the Failure of Democratic Reform, and the Theft of a Nation, New York University Press, New York 2008.
Grace C., Huang J., Keagle J. M., A Call to Action: Responding to Russian Hybrid Warfare, „Romanian Intelligence Studies Review” 2020, no. 23.
Gruszczak A., Hybrydowość współczesnych wojen – analiza krytyczna, [w:] Asymetria i hybrydowość – stare armie wobec nowych konfliktów, red. W. Sokała, B. Zapała, Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, Warszawa 2011.
Gruszczak A., Studia wywiadowcze jako poddyscyplina nauk o bezpieczeństwie: kierunki rozwoju, [w:] Bezpieczeństwo. Dyscyplina nauki wobec funkcjonowania państwa, red. R. Skarzyński, E. Kużelewska, Agencja Wydawnicza Ekopress, Białystok 2018.
Herman M., Potęga wywiadu, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2002.
Jakubczak W., Działania hybrydowe elementem polityki Federacji Rosyjskiej – cyberataki, wojna informacyjna i nielegalna migracja, [w:] Wojna Federacji Rosyjskiej z Zachodem, red. M. Banasik, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2022.
Keplin J., Działania hybrydowe jako niewidzialne zagrożenia, [w:] Wojna Federacji Rosyjskiej z Zachodem, red. M. Banasik, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2022.
Larecki J., Wielki leksykon służb specjalnych świata, Wydawnictwo „Książka i Wiedza”, Warszawa 2007.
Mania A., Analizy wywiadu – dyscyplina naukowa in statu nascendi, „Krakowskie Studia Międzynarodowe” 2017, t. 14, nr 3.
Meissner J., Rosyjska koncepcja wojny nowej generacji w świetle pierwszych doświadczeń z wojny w Ukrainie, „Roczniki Nauk Społecznych”, 2022, t. 14(50), nr 4. https://doi.org/10.18290/rns22504.12.
Mickiewicz P., Kacprzycki D., Od „konfliktu hybrydowego” do działań konwencjonalnych? Koncepcja oddziaływania militarnego Rosji, ze szczególnym uwzględnieniem zmian po 2018 roku, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2021, nr 25. https://doi.org/10.4467/20801335PBW.21.019.14296.
Minkina M., Sztuka wywiadu w państwie współczesnym, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2014.
Nicolae A., Activitatea de sabotaj a Federației Ruse: Un adevărat behemoth pentru viitoarea securitate europeană?, „Intellstud” 2025, nr 1.
Olstowski P., Wokół roli Oddziału II Sztabu Generalnego WP w sowieckiej operacji dezinformacyjnej „Trust”. Refleksje na marginesie książki Marka Świerczka, „Europa Orientalis. Studia z dziejów Europy Wschodniej i państw bałtyckich” 2020, nr 11.
Pieńkowski J., Rumunia wobec rosyjskiej inwazji na Ukrainę, „Komentarz PISM”, 4 III 2022, nr 37, https://www.pism.pl/publikacje/rumunia-wobec-rosyjskiej-inwazji-na-ukraine [dostęp: 17.10.2025].
Popescu A., Dobre T., Defining Hybrid Warfare. The Russian Experience: An Analysis of Propaganda Mechanisms and Their Importance in Developing Foreign Policy, „Romanian Intelligence Studies Review” 2020, no. 23.
Rotari I., The Most Persistent Narratives of the Kremlin’s Propaganda Towards Romania in the First Year of the Russo-Ukrainian War, „Res Historica” 2023, nr 56, https://journals.umcs.pl/rh/article/view/15453/11173, https://doi.org/10.17951/rh.2023.56.1119-1143.
Sobják A., Szymański P., Wybory i geopolityka: nowe uwarunkowania stosunków rumuńsko-rosyjskich, „Biuletyn PISM”, 7 XI 2014, nr 117(1229).
Stan B.E., Staiculescu A.R., Predoana M.R., Strengthening the Security Culture in Romania, „Romanian Intelligence Studies Review” 2023, no. 29.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/bc.2025.10.169-192
Data publikacji: 2025-12-22 22:25:11
Data złożenia artykułu: 2025-10-20 07:34:48
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Witold Sokała
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.