The Application of the Concept of “Extended Cognition” in Polish Language Teaching: Critical Discussion of Annie Murphy Paul’s “The Extended Mind: The Power of Thinking Outside the Brain”
Abstract
Starting from the discoveries of social neuroscience and the principles of Polish language teaching, the author proposes a critical discussion of Annie Murphy Paul’s The Extended Mind: The Power of Thinking Outside the Brain (2021). She presents the concept of the “extended mind”, i.e. the specificity of thinking based on the senses, the environment, and other people. The conclusions aim to expand the concept to include genetic determinants and propose a reference to the principles of Polish language teaching. The most important findings concern the ways of organising teamwork (“expert tables”, the de Bono method, project) and the creation of a system for their evaluation.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Aronson, E., Aronson, J. (2020). Człowiek istota społeczna. Warszawa: PWN.
Barron, B., Darling-Hammond, L. (2013). Uczenie się poprzez badanie – perspektywy i wyzwania. W: H. Dumont, D. Istance, F. Benavides (red.), Istota uczenia się. Wykorzystanie wyników badań w praktyce (s. 308–338). Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Berger, J. (1997). Sposoby widzenia. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Bowers, J.S. (2016). The Practical and Principled Problems with Educational Neuroscience. Psychological Review, 123(5), 600–612. DOI: 10.1037/rev0000025.
Cacioppo, S., Cacioppo, J.T. (2023). Neuronauka społeczna. Wprowadzenie. Warszawa: PWN.
Clark, A., Chalmers, D. (1998). The Extended Mind. Analysis, 58(1), 7–19. DOI: 10.1093/analys/58.1.7.
Dyduchowa, A. (1988). Metody kształcenia sprawności językowej uczniów. Projekt systemu. Model podręcznika. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP.
Dziarnowska, W. (2005). Subiektywna natura świadomości. O funkcjach qualiów. W: M. Urbański, P. Przybysz (red.), Funkcje umysłu (s. 29–61). Poznań: Zysk i S-ka.
Garstka, T. (2016). Psychopedagogiczne mity. Jak zachować naukowy sceptycyzm w edukacji i wychowaniu? Warszawa: Wolters Kluwer.
Goleman, D. (2014). Focus. Sztuka koncentracji jako ukryte dążenie do doskonałości. Poznań: Media Rodzina.
Grodecka, A. (2007). Czytanie czy patrzenie? O różnych stylach odbioru malarstwa. W: B. Myrdzik, I. Morawska (red.), Czytanie tekstów kultury. Metodologia, badania, metodyka (s. 357–368). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Grodecka, A. (2015). Artefakt kulturowy w humanistyce. Przestrzenie Teorii, (23), 53–70. DOI: 10.14746/pt.2015.23.4.
Grodecka, A. (2019). O lekturze intuicyjnej w dobie neuronauki. Annales UMCS sectio N – Educatio Nova, 4, 277–293. DOI: 10.17951/en.2019.4.277-293.
Grodecka, A. (2020). Myślenie w systemie poznawczym i świecie wartości. O powinnościach dydaktyki w dobie neuronauki. Annales UMCS sectio N – Educatio Nova, 5, 23–43. DOI: 10.17951/en.2020.5.23-43.
Grodecka, A., Podemska-Kałuża, A. (2012). Wielozmysłowość. Filozofia i dydaktyka. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Gros, F. (2021). Filozofia chodzenia. Warszawa: Czarna Owca.
Heller, M. (2017). Jak być uczonym. Kraków: Copernicus Center Press.
Klus-Stańska, D. (2018). Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce. Warszawa: PWN.
Kosslyn, S.M., Miller, W.G. (2019). Górny mózg, dolny mózg. Sprawdź, w jaki sposób myślisz i naucz się robić to lepiej. Kraków: Copernicus Center Press.
Latoch-Zielińska, M. (2016a). „3 x O jak orientacja”. Wokół metody projektów i jej zastosowania w edukacji humanistycznej. W: M. Myrdzik, M. Morawska, M. Latoch-Zielińska, Przestrzenie rzeczywiste i wyobrażone. Szkice i studia z edukacji polonistycznej. O roli kulturowego doświadczenia przestrzenności (s. 229–240). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Latoch-Zielińska, M. (2016b). Spotkania kultur na przykładzie partnerskiej współpracy szkół w ramach realizacji programów unijnych. W: M. Myrdzik, M. Morawska, M. Latoch-Zielińska, Przestrzenie rzeczywiste i wyobrażone. Szkice i studia z edukacji polonistycznej. O roli kulturowego doświadczenia przestrzenności (s. 201–210). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Mozrzymas, J.W. (2018). Neurodydaktyka, neurofakty i neuromity. https://docplayer.pl/28836320-Neurodydaktyka-neurofakty-i-neuromity-1.html
Murakami, H. (2022). O czym mówię, kiedy mówię o bieganiu. Warszawa: Muza SA.
Murphy Paul, A. (2021). The Extended Mind: The Power of Thinking Outside the Brain. New York: Mariner Books.
Murphy Paul, A. (2023). Jak myśleć, nie używając mózgu. Łódź: JK Wydawnictwo.
Skorupa, E. (2013). Twarze, emocje, charaktery. Literacka przygoda z wiedzą o wyglądzie człowieka. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Ślusarczyk, M. (1988). Opis. Język Polski w Szkole dla Klas IV–VIII, (6), 505–516.
Wohlleben, P. (2019). Dotknij, poczuj, zobacz. Fenomen relacji człowieka z naturą. Kraków: Wydawnictwo Otwarte.
Wójcik-Dudek, M. (2023). Jak być ze świata? Zwrot geologiczny i polonistyka/humanistyka terenowa w szkole. Postscriptum Polonistyczne, 31(1), 1–21. DOI: 10.31261/PS_P.2023.31.03.
Żylińska, M. (2013). Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2025.10.429-443
Date of publication: 2025-12-10 20:52:48
Date of submission: 2024-09-10 11:40:07
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2025 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.