Humanity in the Eyes of Androids: A Few Reflections about the Book “Klara and the Sun” by Kazuo Ishiguro

Małgorzata Gajak-Toczek

Abstract


The novel Klara and the Sun by Kazuo Ishiguro introduces the reader to a world immersed in information technologies. The author of the article presents reflections on the coexistence of human beings and humanoids. After presenting the title robot and her path of maturation to her own identity, considerations are made on the technological “improvement” of human being (genetic engineering) and human aspirations to avoid death (immortalism). The final part contains didactic recommendations – several selected fields of consideration that are worth taking with students as future teachers are indicated.


Keywords


literary studies; Kazuo Ishiguro; technoanthropology; non-human entities; Polish language didactics

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Asimov, I. (2000). Magia i złoto. Eseje. Warszawa: Wydawnictwo Rebis.

Balawajder, K. (1994). Umiejętności interpersonalne w pracy menedżera. W: B. Kożusznik (red.), Psychologia w pracy menedżera (s. 76–119). Katowice: Wydawnictwo UŚ.

Bauman, Z. (2000). Ponowoczesność jako źródło cierpień. Warszawa: Wydawnictwo Sic!

Bostrom, N. (2005a). Transhumanist Values. W: F. Adams (Ed.), Ethical Issues for the Twenty-First Century (s. 3–14). Charlottesville: Philosophy Documentation Center. DOI: 10.5840/jpr_2005_26

Bostrom, N. (2005b). A History of Transhumanist Thought. Journal of Evolution and Technology, 14(1), 1–25.

Drąg, W. (2014). Revisiting Loss: Memory, Trauma and Nostalgia in the Novels of Kazuo Ishiguro. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.

Fergusson, M. (2018). How Does It Really Feel to Be Lonely? Pobrane z: https://www.1843magazine.com/features/how-does-it-really-feel-to-be-lonely

FM-2030 (Esfandijary, F.M.). (1989). Are You a Transhuman? Monitoring and Stimulating Your Personal Rate of Growth in a Rapidly Changing World. New York: Warner Books.

Fox, J., Gambino, A. (2021). Relationship Development with Humanoid Social Robots: Applying Interpersonal Theories to Human–Robot Interaction. Cyberpsychology, Behavior and Social Networking, 24(5), 294–299. DOI: 10.1089/cyber.2020.0181294

Handy, C. (1996). Wiek paradoksu. W poszukiwaniu sensu przyszłości. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC.

Harrari, Y.N. (2008). Homo des. Krótka historia jutra. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Harrington, A. (1969). The Immoralist: How Science Could Give Humanity Eternal Live. Millbrae: Random House.

Ishiguro, K. (2022). Klara i słońce. Warszawa: Albatros.

Ishiguro, H., Nishio, S. (2007). Humanoid Robots. New York: Springer.

Ishiguro, K., Stano, S. (2021). Stary pisarz o nowym świecie – rozmowa z Kazuo Ishiguro, laureatem Nagrody Nobla. Pobrane z: https://przekroj.pl/kultura/rozmowa-z-kazuo-ishiguro-laureatem-nagrody-nobla-sylwia-stano

Kasprolewicz, A. (2021). Raport o książkach. Pobrane z: https://raportostanieswiata.pl/odcinki/raport-o-ksiazkach-12-lipca-2021

Kasprolewicz, A. (2022). Raport z przyszłości (odc. 10: Maszyny – 8 lutego 2022, współpraca S. Kulczycki). Pobrane z: https://www.youtube.com/watch?v=pgdCK22lTog

Kozielecki, J. (2007). Cywilizacja strachu i kultura nadziei. Nauka, (2), 7–18.

Kucharski, J. (2018). W stronę aksjologicznie neutralnego pojęcia Human Enchacment. W: G. Hołub, P. Duchliński (red.), Ulepszanie człowieka. Perspektywa filozoficzna (s. 127–142). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.

Kurzweil, R. (2013). Nadchodzi osobliwość. Kiedy człowiek przekroczy granice biologii. Warszawa: Kurhaus Publishing.

Latour, B. (2009). Polityka natury. Nauki wkraczają do demokracji. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Latour, B. (2010). Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci. Kraków: Universitas.

Majchrzak, K. (2023). Uczenie maszynowe: Jak sztuczna inteligencja rozwija swój umysł? Pobrane z: https://coderslab.pl/pl/blog/uczenie-maszynowe-jak-sztuczna-inteligencja-rozwija-swoj-umysl

Małek, M. (2012). Problem udoskonalania człowieka w świetle osiągnięć nauk medycznych i technicznych. Studia Philosophica Wratislaviensia, 7(4), 149–160.

Małek-Orłowska, M. (2015). Technologie human enhancement: zakres zastosowania i metody oceny. W: E. Bińczyk, A. Derra, J. Grygieńć (red.), Horyzonty konstruktywizmu. Inspiracje, perspektywy, przyszłość (s. 401–422). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Mayer-Schönberger, V., Cukier, K. (2014). Big Data. Rewolucja, która zmieni nasze myślenie, pracę i życie. Warszawa: Wydawnictwo MT Biznes.

Mellibruda, J. (2003). Ja – Ty – My. Psychologiczne możliwości ulepszania kontaktów międzyludzkich. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia.

Metzl, J. (2023). Hakowanie Darwina. Kiedy genetyczna przyszłość stanie się naszą codziennością. Kraków: Wydawnictwo Otwarte.

Mittelstraß, J. (1992). Leonardo-Welt. Über Wissenschaft, Forschung und Verantwortung. Frankfurt am Main: Suhrkamp.

Mori, M. (1970). The Uncanny Valley. Energy, (7), 33–35.

Musiał, M. (2019). Enchanting Robots: Intimacy, Magic and Technology (Social and Cultural Studies of Robots and AI). London: Palgrave Macmillan. DOI: 10.1007/978-3-030-12579-0

Myoo, S. (2012). Lepiej chodźmy zapytać robota… (wstęp do technoantropologii). Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria, (2), 363–376. DOI: 10.2478/v10271-012-0046-x

Napiórkowski, M. (2022). Naprawić przyszłość. Dlaczego potrzebujemy lepszych opowieści, żeby naprawić świat. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Nowaczyk-Basińska, K. (2015). Nieśmiertelność – nowy performans kulturowy? Didaskalia. Gazeta Teatralna, (130), 42–48.

Osiński, G. (2018). Transhumanizm. Retorius contra secutor. Umysł. T. 1. Toruń: Wydawnictwo SKSiM.

Pariser, E. (2012). The Filter Bubble: What the Internet Is Hiding from You. London: Penguin Books.

Polskie Radio (2009). MyLifeBits – cyfryzacja prywatnej rzeczywistości. Pobrane z: https://www.polskieradio.pl/23/266/artykul/178996,mylifebits-cyfryzacja-prywatnej-rzeczywistosci

Sandel, M.J. (2020). Przeciwko udoskonaleniu człowieka. Etyka w czasach inżynierii genetycznej. Warszawa: PWN.

Stock, G. (2003). Redesigning Humans: Choosing Our Genes, Changing Our Future. Boston–New York: Mariner Books.

Szpunar, M. (2016). Humanistyka cyfrowa a socjologia. Nowy Paradygmat Badań Naukowych, Zarządzanie w Kulturze, (4), 355–369.

Szpunar, M. (2019). Kultura algorytmów. Kraków: Wydawnictwo ToC.

Sztuczna Inteligencja (2023). Jak maszyna się uczy. Pobrane z: https://www.sztucznainteligencja.org.pl/kurs/sztuczna-inteligencja-dla-poczatkujacych/jak-maszyna-sie-uczy

Tegmark, M. (2019). Życie 3.0. Człowiek w epoce sztucznej inteligencji. Wydawnictwo: Prószyński Media.

Turkle, S. (2012). Nadejście kultury robotycznej. Nowy rodzaj związków. Sztuka i Filozofia, (41), 108–126.

Waytz, A., Heafner, J., Epley, N. (2014). The Mind in the Machine: Anthropomorphism Increases Trust in an Autonomous Vehicle. Journal of Experimental Social Psychology, 52, 113–117. DOI: 10.1016/j.jesp.2014.01.005

www1: Eterni.me. Pobrane z: http://eterni.me

www2: Kazuo Ishiguro. Pobrane z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kazuo_Ishiguro

www3: MyLifeBits. Pobrane z: http://research.microsoft.com/en-us/projects/mylifebits/default.aspx

www4: Sophia (robot). Pobrane z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Sophia_(robot)

Ziemski, M. (2017). Osoba elektroniczna posiadająca osobowość elektroniczną. Pobrane z: https://ingremio.org/felieton/osoba-elektroniczna-posiadajaca-osobowosc-elektroniczna

Zwierzchowski, M. (2021). Sztuczna Przyjaciółka. Pobrane z: https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/ksiazki/2108415,1,recenzja-ksiazki-kazuo-ishiguro-klara-i-slonce.read

Zwoliński, A. (2019). Transhumanizm. Kraków: Znak.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2024.9.107-123
Date of publication: 2024-10-24 23:37:42
Date of submission: 2023-09-27 14:10:37


Statistics


Total abstract view - 117
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2024 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.