O sile emocjonalnej i emotywnej przekładu. Eksperyment translatorski

Edyta Manasterska-Wiącek

Résumé


Celem artykułu jest poszukiwanie odpowiedzi na pytania, skąd bierze się siła dzieła literackiego, która włada emocjami czytelnika oraz czy pozaleksykalne elementy tekstu są w stanie uczestniczyć w przekazie emocji. Odpowiedzi na te pytania autorka poszukuje w oparciu o dwa autorskie przekłady wiersza Siergieja Michałkowa na język polski. Rozumienie odbioru tekstu literackiego jako wrażenia estetycznego każe w nim poszukiwać napięć afektywnych, czyli elementów, które wpływają na reakcje emocjonalne czytelnika. W odniesieniu do przedstawionych badań istotne jest ścisłe określenie (tj. rozgraniczenie) dwóch pojęć: emotywnej siły tekstu oraz emocjonalnej siły odbiorcy. Analizowany utwór literacki jest nietypowy. Jego konstrukcja została oparta na mistrzowsko wykorzystanym przez twórcę rytmie, natomiast rym pojawia się tylko w dwóch ostatnich wersach. Zaproponowana próba tłumaczenia z wykorzystaniem rymu potencjalnego stanowi zarazem dodanie wartości emocjonalnej w stosunku do oryginału. Taka gra z czytelnikiem jest możliwa tylko wówczas, kiedy rozumie on cały mechanizm. Podobnym dodaniem wartości emocjonalnej jest podtrzymanie formalnej strony oryginału (8- i 7-zgłoskowe wersy), która brzmi nieco sztucznie w języku polskim o stałym, paroksytonicznym akcencie. Analiza potwierdza, że tłumacz jest w stanie wprowadzić lub zredukować siłę emocjonalną odbioru, modyfikując siłę emotywną tekstu.


Mots-clés


tekst literacki; emocjonalna siła odbiorcy; emotywna siła tekstu; przekład; emocje

Texte intégral :

PDF (Język Polski)

Références


LITERATURA

Borodo, M. (2006). Children’s literature translation studies? – zarys badań nad literaturą dziecięcą w przekładzie. Przekładaniec, nr 16, 12–23.

Frijda, N.H. (2005). Punkt widzenia psychologów. W: M. Lewis, J.M. Haviland-Jones (red.), Psychologia emocji (s. 88–107). Gdańsk: GWP.

Kalat, J.W. (2007). Biologiczne podstawy psychologii. Warszawa: PWN.

Lemańska, W. (2005). O sile emocji pozytywnych. Zapobieganie depresji dzieci i młodzieży. Warszawa: WSiP.

Manasterska-Wiącek, E. (2015). Dyfuzja i paradyfuzja w przekładach literatury dla dzieci. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Michałkow, S. (1956). Jeden rym i innych sto. Przeł. J. Minkiewicz. Warszawa: Czytelnik.

Oatley, K. (1995). A taxonomy of the emotions of literary response and a theory of identification in fictional narrative. Poetics, vol. 23(1–2), s. 53–74.

Oatley, K., Duncan, E. (1992). Structured diaries for emotions in daily life. W: International review of studies in emotion (Vol. 2; s. 250–293). England: Wiley.

Reykowski, J. (1974). Eksperymentalna psychologia emocji. Warszawa: Książka i Wiedza.

Stępień-Nycz, M. (2015). Rozwój reprezentacji emocji w dzieciństwie. Warszawa: Wydawnictwo Liberi Libri.

Tan, E.S. (2005). Emocje a sztuka i humanistyka. W: M. Lewis, J.M. Haviland-Jones (red.), Psychologia emocji (s. 160–182). Gdańsk: GWP.

Thouless, R.H. (1950). The Affective Function of Language. Reymert.

NETOGRAFIA

Михалков, С. (online). Одна рифма. Pobrane z: http://lukoshko.net/mihal/mihal38.shtml [dostęp: 10.01.2021].

www1: Cytaty z S@motność w sieci. Pobrane z: www.webook.pl/b-180,cytaty,S@motnosc_w_sieci.html [dostęp: 8.03.2019].




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2021.6.317-328
Date of publication: 2021-09-22 09:55:42
Date of submission: 2020-07-12 14:07:09


Statistiques


Visibilité des résumés - 1070
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indicateurs



Renvois

  • Il n'y a présentement aucun renvoi.


Droit d'auteur (c) 2021, Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

Licence Creative Commons
Ce(tte) œuvre est mise à disposition selon les termes de la Licence Creative Commons Attribution 4.0 International.