Envoyer cet article par courriel Męka dwuznaczności i egzorcyzmy
Résumé
Przedmiotem uwagi w artykule jest jeden z ostatnich tomików Czesława Miłosza pt. Druga przestrzeń. Autorka przygląda się w nim niejednoznacznej religijności Miłosza. Dowodzi, że jest to religijność pełna napięć, sprzeczności, z którymi poeta stara się – z różnym skutkiem – uporać, unikając zarazem pocieszających, typowych dla potocznej wiary, rozstrzygnięć. Pisze o Miłoszowej tęsknocie do jednoznaczności jako formie niezgody na zło i okrucieństwo świata, niezgody na dwuznaczny jego wymiar, niezgody na wymuszoną akceptację dla przemijania, cierpienia i śmierci. Ukazuje różne formuły wyjścia poza antynomię tworzoną przez współistnienie piękna i okrucieństwa życia (m.in. doświadczenie epifanii) i przedstawia na tym tle specyfikę Miłoszowej egzystencjalnej aksjologii.
Mots-clés
Texte intégral :
PDF (Język Polski)Références
Baudrillard, J. (2009). Przejrzystość zła. Esej o zjawiskach skrajnych. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Biedrzycki, K. (2011). Miasto bez imienia. W: A. Fiut (red.), Poznawanie Miłosza 3. 1999–2010 (s. 408–551). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Bielik-Robson, A. (2004). Duch powierzchni. Rewizja romantyczna i filozofia. Kraków: TAiWPN Universitas.
Bielik-Robson, A. (2008). Romantyzm, niedokończony projekt. Eseje. Kraków: TAiWPN Universitas.
Bielik-Robson, A. (2012). Erros. Mesjański witalizm i filozofia. Kraków: TAiWPN Universitas.
Bieńkowska, E. (1979). Usta ciemności. Znak, nr 1–2, 83–109.
Błoński, J. (2011). Miłosz jak świat. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
Chwin, S. (2012). Miłosz. Interpretacje i świadectwa. Gdańsk: Wydawnictwo Tytuł.
Franaszek, A. (2014). Nie wejdziem do królestwa, gdzie poezja czysta. Gazeta Wyborcza. Magazyn Świąteczny, nr 142. Pobrane z: https://wyborcza.pl/magazyn/1,124059,16183842,Nie_wejdziem_do_krolestwa__gdzie_poezja_czysta.html (dostęp: 10.07.2020).
Heuckelom, K. van (2004). „Patrzeć w promień od ziemi odbity”. Wizualność w poezji Czesława Miłosza. Warszawa: IBL PAN.
Hutin, S. (1987). Gnostycy. Literatura na Świecie, nr 12, 12–48.
Ingarden, R. (1960). O dziele literackim. Badania z pogranicza ontologii, teorii języka i filozofii literatury. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Jastrzębski, J. (2011). „Być samym czystym patrzeniem bez nazwy”. W: A. Fiut (red.), Poznawanie Miłosza 3. 1999–2010 (s. 236–250). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Jung, C.G. (1995). Odpowiedź Hiobowi. Warszawa: Wydawnictwo Ethos.
Kierkegaard, S. (2010). Albo-albo (T. 1). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Klejnocki, J. (2011). Wobec Nieuchronnego. O jednym wierszu Czesława Miłosza. W: A. Fiut (red.), Poznawanie Miłosza 3. 1999–2010 (s. 632–639). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Markowski, M.P. (2013). Polityka wrażliwości. Wprowadzenie do humanistyki. Kraków: TAiWPN Universitas.
Miłosz, C. (1980). Widzenia nad Zatoką San Francisco. Paryż: Instytut Literacki.
Miłosz, C. (1990). Rodzinna Europa. Warszawa: Czytelnik.
Miłosz, C. (2002). Druga przestrzeń. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
Miłosz, C. (2010). Rosja. Widzenia transoceaniczne (T. 1: Dostojewski – nasz współczesny). Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich.
Miłosz, C. (2011). Wiersze wszystkie. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
Mrożek, S. (2010). Dziennik (T. 1: 1962–1969). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Nowosielski, J. (2013). Zagubiona bazylika. Refleksje o sztuce i wierze. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
Nycz, R. (2001). Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej. Kraków: TAiWPN Universitas.
Pilch, A. (2008). O rozpoznawaniu i urzeczywistnianiu wartości w poezji współczesnej. Pytania o wartości w szkolnej polonistyce. W: A. Janus-Sitarz (red.), Wartościowanie a edukacja polonistyczna (s. 145–159). Kraków: TAiWPN Universitas.
Plotyn (2000). Enneady I–III. Warszawa: Akme.
Ricoeur, P. (1986). Symbolika zła. Warszawa: Pax.
Scholem, G. (1997). Mistycyzm żydowski i jego główne kierunki. Warszawa: Czytelnik.
Sławek, T. (2011). Bóg, przyjaźń, myśl. Czytając Blake’a i Miłosza. W: A. Fiut (red.), Poznawanie Miłosza 3. 1999–2010 (s. 59–80). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Stala, M. (2011). Ekstaza o wschodzie słońca. W kręgu głównych tematów poezji Czesława Miłosza. W: A. Fiut (red.), Poznawanie Miłosza 3. 1999–2010 (s. 109–171). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Stróżewski, W. (2002). Wokół piękna. Szkice z estetyki. Kraków: TAiWPN Universitas.
Szczukowski, D. (2008). Tadeusz Różewicz wobec niewyrażalnego. Kraków: TAiWPN Universitas.
Tomaszewska, G.B. (2007). Jak widzi dusza? Estetyka i metafizyka światła w „Panu Tadeuszu”. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Tomaszewski, M. (1998). Od chaosu do kosmosu. Szkice o literaturze polskiej i francuskiej XX wieku. Warszawa: IBL PAN.
Zarębianka, Z. (2014). Wtajemniczenia (w) Miłosza. Pamięć – duch(owość) – wyobraźnia. Kraków: Wydawnictwo Homini.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2020.5.283-298
Date of publication: 2020-12-31 10:41:45
Date of submission: 2019-09-26 17:39:40
Statistiques
Indicateurs
Renvois
- Il n'y a présentement aucun renvoi.
Droit d'auteur (c) 2020, Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
Ce(tte) œuvre est mise à disposition selon les termes de la Licence Creative Commons Attribution 4.0 International.