Stereotypowe cechy „wzorcowego” Polaka i „wzorcowego” Ukraińca w kręgu wartości współczesnej młodzieży w Polsce

Olga Fyłypec

Streszczenie w języku polskim


W artykule opisano próbę rekonstrukcji współczesnego młodzieżowego stereotypu „wzorcowego” Polaka i „wzorcowego” Ukraińca na podstawie danych eksperymentalnych. Badania ankietowe przeprowadzono wśród studentów następujących uczelni: Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz Uniwersytetu Łódzkiego. Polska młodzież studencka postrzega siebie i Ukraińców poprzez następujące aspekty: komunikacyjno-psychiczny, polityczny, kulturowy, bytowy, fizyczny i lokatywny. Wyniki badania wykazały wartości, które w aksjosferze współczesnej polskiej młodzieży są wspólne dla obu narodowości. Są to: tolerancja, honor, odwaga, uczciwość, uczynność, zaradność, patriotyzm, duma z pochodzenia, pracowitość, gościnność, rodzinność, wykształcenie, uprzejmość, kulturalność itd. Różnice w postrzeganiu Polaków i Ukraińców zarysowują się w ramach aspektu kulturowego i politycznego. I tak na przykład polscy studenci chcą widzieć studentów ukraińskich jako osoby bardziej obeznane z polską kulturą, a Polaka jako bardziej świadomego obywatela swojego państwa. W opracowaniu zasygnalizowano więc różnice wyobrażeń ze względu na geograficzne zamieszkiwanie nosicieli heterostereotypów.


Słowa kluczowe


„wzorcowy” Polak; „wzorcowy” Ukrainiec; stereotyp; wartości; młodzież

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bartmiński, J. (2006a). Język – wartości – polityka. Zmiany rozumienia nazw wartości w okresie transformacji ustrojowej w Polsce. Raport z badań empirycznych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Bartmiński, J. (2006b). Semantyka i polityka. Nowy profil polskiego stereotypu Ukraińca. W: K. Ożóg, E. Oronowicz-Kida (red.), Przemiany języka na tle przemian współczesnej kultury (s. 191–211). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Bartmiński, J. (2006c). Stereotypy mieszkają w języku. Studia etnolingwistyczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Bartmiński, J. (2007). Językowe podstawy obrazu świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Bartmiński, J. (2014). Polskie wartości w europejskiej aksjosferze. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Bartmiński, J., Mazurkiewicz-Brzozowska, M. (1993). Nazwy wartości. Studia leksykalno-semantyczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Bartmiński, J., Grzeszczak, M. (2014). Jak rekonstruować kanon wartości narodowych i europejskich. Etnolingwistyka, nr 26, 21–44, DOI: https://doi.org/10.17951/et.v26i0.170.

Fyłypec, O. (2019a). Avtostereotyp poliaka i heterostereotyp ukraincia v seredovyshchi torunskykh studentiv. W: M. Gębka-Wolak, A. Krawczuk (red.), Z bliska i z daleka. Język polski w badaniach językoznawców lwowskich i toruńskich (s. 217–234). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Fyłypec, O. (2019b). Etnostereotypni uiavlennia pro poliaka i ukraincia sered studentiv Zheshivskogo universytetu (kriz pryzmu asotsiatsiĭ iz predmetamy). Zeszyty Naukowe Prac Ukrainoznawczych, nr 3, 155–165.

Krawczuk, A. (2008). Nowe profile ukraińskiego stereotypu Polaka (na podstawie ankietowania studentów lwowskich). Postscriptum Polonistyczne, nr 1(1), 147–170.

Niebrzegowska-Bartmińska, S. (2014). Od separacyjnego do holistycznego opisu językowego obrazu świata. Na marginesie dyskusji nad kształtem artykułów w Leksykonie aksjologicznym Słowian i ich sąsiadów. W: I. Bielińska-Gardziel, S. Niebrzegowska- Bartmińska, J. Szadura (red.), Wartości w językowo-kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów (T. 3; s. 71–102). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Pacławska, E. (2009). Ukrainiec w oczach studentów na wschodzie i zachodzie Polski. W: S. Niebrzegowska-Bartmińska, S. Wasiuta (red.), Stereotypy w języku i w kulturze (s. 65–80). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

SJP. (2011). Słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Tokarski, R. (2013). Światy za słowami. Wykłady z semantyki leksykalnej. Lublin: Wydawnictwo UMCS.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2021.6.425-445
Data publikacji: 2021-09-22 09:55:55
Data złożenia artykułu: 2020-05-31 12:42:23


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1298
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.