Właściwości dyspozycyjnego komponentu percepcji społecznej przedszkolaków z porażeniem mózgowym

Vadym Kobylchenko, Iryna Omelchenko

Streszczenie w języku polskim


W artykule podkreślono, że kształtowanie percepcji społecznej jest ważnym zadaniem pedagogiki specjalnej, gdyż to w okresie przedszkolnym budowane są fundamenty kompetencji społecznych – ważnego składnika kompetencji życiowych jako integralnej cechy psychiki i osobowości. Udowodniono, że dyspozycyjny komponent percepcji społecznej jest decydujący, ponieważ wewnętrzne (figuratywne) i zewnętrzne (motoryczne) akty aktywności społeczno-percepcyjnej są realizowane w oparciu o otoczenie, wywodzą się z niego i są przez nie zapośredniczone. W artykule podsumowano także wyniki badań nad dyspozycyjnym komponentem percepcji społecznej oraz ujawniono specyfikę interakcji dziecka z porażeniem mózgowym z innymi członkami rodziny. W badaniach autorzy wykorzystali metody teoretyczne, empiryczne, a także metody statystyki matematycznej. Wyniki badań wskazują ogólnie na niski poziom kształtowania się dyspozycyjnego komponentu percepcji społecznej u dzieci z porażeniem mózgowym. Uzyskane dane pozwalają wnioskować, że dla przedszkolaków z porażeniem mózgowym rodzina jest grupą odniesienia, która w dużym stopniu wpływa na kształtowanie ich postaw i typów postaw wobec innych osób.


Słowa kluczowe


dyspozycyjny komponent percepcji społecznej; przedszkolaki; porażenie mózgowe; rodzina

Pełny tekst:

PDF (Русский)

Bibliografia


Agavelyan, O.K. (1999). Sotsialno-pertseptivnyie osobennosti detey s narusheniyami razvitiya. Chelyabinsk: Izdatel Tatyana Lure.

Andreeva, G.M., Dontsov, A.I. (1981). Mejlichnostnoe vospriyatie v gruppe. Moskva: MGU.

Babych, N.M. (2019). Komunikatyvnyi potentsial doshkilnykiv z porushenniamy zoru ta intelektu. Monohrafiia. Saarbrücken: LAP Lambert Academic Publishing.

Barabanschikov, V.A. (2006). Psihologiya vospriyatiya. Organizatsiya i razvitie pertseptivnogo protsessa. Moskva: Kogito-TSentr, Vyisshaya shkola psihologii.

Bodalev, A.A. (1982). Vospriyatie i ponimanie cheloveka chelovekom. Moskva: Izd-vo Mosk. un-ta.

Bruner, D. (1977). Psihologiya poznaniya. Za pridelami neposredstvennoy informatsii. Moskva: Progress.

Chartishvili, Sh.N. (1971). Vliyanie potrebnosti na vospriyatie i ustanovku. Voprosyi psihologii, № 1, 95–105.

Djeyms, U. (1991). Psihologiya. Moskva: Pedagogika.

Dobryakov, I.V., Kryijko, E.V. (2004). Psihicheskoe razvitie detey s tserebralnyimi paralichami: osobennosti, otkloneniya, rasstroystva, psihokorrektsiya i psihoterapiya. Vosstanovitelnoe lechenie detey s porajeniyami tsentralnoy nervnoy sistemyi i oporno-dvigatelnogo apparata: metodicheskie rekomendatsii. Sankt-Peterburg: Izdatelskiy dom SPbMAPO.

Eliava, N.L. (1961). K voprosu o roli ustanovki v protsessah vospriyatiya. Voprosyi psihologii, № 1, 73–80.

Hudym, I. (2008). Korektsiino-rozvyvalna prohrama formuvannia neverbalnykh zasobiv spilkuvannia u doshkilnykiv z porushenniam zoru. Defektolohiia, № 1, 3–10.

Khanzeruk, L.O. (2012). Emotsiino-tsinnisnyi rozvytok doshkilnykiv z dytiachymy tserebralnymy paralichamy. Aktualni pytannia korektsiinoi osvity, Vyp. 3, 263–274.

Kobylchenko, V., Omelchenko, I. (2020). Spetsialna psykholohiia: pidruchnyk. Kyiv: VTs «Akademiia».

Kobylchenko, V.V. (2010). Sotsialno-psykholohichni osnovy rozvytku ta korektsii osobystosti pidlitka v normi i pry patolohii zoru. Monohrafiia. Kyiv: Osvita Ukrainy.

Labunskaya, V.A. (1999). Ekspressiya cheloveka: obschenie i mejlichnostnoe poznanie. Rostov-na-Donu: Feniks.

Lubovskiy, V.I., Rozanova, T.V., Solntseva, L.I. (red.). (2005). Spetsialnaya psihologiya: ucheb. posobie. Moskva: Izdatelskiy tsentr «Akademiya».

Mykolaichuk, M.I. (2007). Osnovy psykhokorektsiinoi dopomohy bratam ta sestram ditei z psykhofizychnymy vadamy. Praktychna psykholohiia ta sotsialna robota, № 9, 18–23.

Petrovskaya, L.A. (1989). Kompetentnost v obschenii. Sotsialno-psihologicheskiy trening. Moskva: Izd-vo Mosk. un-ta.

Piaje, J. (1969). Izbrannyie psihologicheskie trudyi. Moskva: Prosveschenie.

Pirozhenko, T. (2005). Movlennia dytyny. Psykholohiia movlennievykh dosiahnen dytyny. Kyiv: Hlavnyk.

Slepovich, E.S., Polyakov, A.M. (red.). (2012). Spetsialnaya psihologiya: ucheb. posobie. Minsk: Vyisheyshaya shkola.

Sushkov, I.R. (2008). Psihologicheskie otnosheniya cheloveka v sotsialnoy sisteme. Moskva: Izd-vo «Institut psihologii RAN».

Tkacheva, V.V. (2009). Psihologicheskie osobennosti roditeley, imeyuschih detey s detskim tserebralnyim paralichom. Spetsialnaya psihologiya, № 1, 53–62.

Uznadze, D.N. (1966). Psihologicheskie issledovaniya. Moskva: Nauka.

Valitova, I.E. (2006). Vzaimootnosheniya v seme mejdu siblingami, odin iz kotoryih – rebenok s osobennostyami v razvitii. Mir psihologii, № 4, 55–67.

Yadov, V.A. (2000). Dispozitsionnaya kontseptsiya lichnosti. Sotsialnaya psihologiya v trudah otechestvennyih psihologov. Moskva: Piter.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2022.7.93-109
Data publikacji: 2022-12-28 15:43:56
Data złożenia artykułu: 2021-03-01 10:32:17


Statystyki


Widoczność abstraktów - 621
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (Русский) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2022 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.