„Stan splątania” Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel na lekcjach języka polskiego w szkole podstawowej

Magdalena Marzec-Jóźwicka

Streszczenie w języku polskim


Artykuł dotyczy współczesnej powieści dla młodzieży Stan splątania Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel. W tekście określono problematykę utworu, scharakteryzowano głównych bohaterów, czyli starych (pensjonariuszy domu opieki Zaciszna Przystań) i młodych (wolontariuszy, uczniów ostatniej klasy szkoły podstawowej), oraz opisano ich wzajemne relacje. Wskazano też powody, dla których warto omawiać Stan splątania na lekcjach języka polskiego. Dużą część artykułu zajmują sposoby omówienia powieści Jędrzejewskiej-Wróbel, wymagające uwzględnienia elementów różnych szkół analizy i interpretacji tekstu oraz odniesień do różnych dziedzin wiedzy.


Słowa kluczowe


starość; młodość; Stan splątania; analiza i interpretacja powieści; interdyscyplinarność

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Arystoteles (1988). Poetyka. Retoryka. Warszawa: PWN.

Barańska, J. (2022). Roksana Jędrzejewska-Wróbel: Dziś dziecko nie ma prawa do błędu. To rodzaj opresji [WYWIAD]. https://kultura.onet.pl/wywiady-i-artykuly/roksana-jedrzejewska-wrobel-napisala-wyjatkowa-powiesc-o-polskich-nastolatkach/fjlnj09

Barbaro, N. de (2018). Świat drabiny jest hierarchiczny – coś jest niżej, coś wyżej. Potrzebujemy pajęczyn. https://kulczykfoundation.org.pl/czulosc-i-wolnosc/czulosc-i-wolnosc/Swiat_Drabiny_Jest_Hierarchiczny_Cos_Jest_Nizej_Cos_Wyzej_Potrzebujemy_Pajeczyn

Bryniewicz, W., Bursa, M. (2017). Młodzież wobec starości i starzenia. Hygeia Public Health, 52(3), 203–208.

Bula, D. (2018). O istotną rolę seniorów w wychowaniu dzieci. W: A. Guzy, D. Krzyżyk, M. Ochwat, M. Wójcik-Dudek (red.), W krajobraz literacko-kulturowy wpisane… Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Bernadecie Niesporek-Szamburskiej w czterdziestolecie pracy naukowej i dydaktycznej (s. 497–505). Katowice: Wydawnictwo UŚ.

Burda, K. (2022). Czym jest kwantowe splątanie cząstek? Laureaci Nobla zgłębili jedno z najmniej zrozumiałych praw przyrody. https://www.newsweek.pl/zdrowie-i-nauka/nauka/nagroda-nobla-z-fizyki-2022-co-to-jest-splatanie-kwantowe/s30hv4b

Centrum Leków (2023). Geraskofobia – lęk przed starością. https://www.centrumlekow.com/module/ets_blog/blog?id_post=10&url_alias=geraskofobia-strach-przed-staroscia

City Rock (2024). Jak relacje międzypokoleniowe przynoszą korzyści seniorom, dorosłym i dzieciom? https://cityrock.pl/p/jak-relacje-miedzypokoleniowe-przynosza-korzysci-seniorom-doroslym-i-dzieciom

Czekierda, F. (2023). Młodość–starość. Antagonizm czy współistnienie przeciwieństw? https://pisarze.pl/wp-content/uploads/2023/03/mlodosc–starosc.pdf

Czerniawska, O. (2002). Starość wczoraj, dziś i jutro. W: W. Wnuk (red.), Ludzie starsi w trzecim tysiącleciu. Szanse – nadzieje – potrzeby (s. 12–25). Wrocław: Atla 2.

Czykier, K. (2018). Starość i ludzie starzy w percepcji młodzieży. Ciągłość i zmiana. Pedagogika Społeczna, (3), 167–184.

Dzięgielewska, M. (2009). Edukacja jako sposób przygotowania do starości. Chowanna, (2), 49–62.

Facebook (2024). Post Nagroda Żółtej Ciżemki. https://www.facebook.com/profile.php?id=100069172504817

Fundacja Wisławy Szymborskiej (2022). „Stan splątania” Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel z Nagrodą Literacka Podróż Hestii. https://www.szymborska.org.pl/stan-splatania-roksany-jedrzejewskiej-wrobel-z-nagroda-literacka-podroz-hestii

Gajak-Toczek, M. (2020). Zdławiony szloch świata. Obraz starości w wybranych wierszach Desanki Maksimović i Urszuli Kozioł. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia, 11, 84–99.

Grudziński, A. (2014). Ludzie starzy w obliczu współczesnych przemian. W: J. Stala (red.), Człowiek chory i umierający. Możliwości wsparcia i formy pomocy (s. 61–69). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II. DOI: 10.15633/9788374384117.05.

Halicka, M., Kramkowska, E. (2012). Uczestnictwo ludzi starych w życiu społecznym. W: J. Hrynkiewicz (red.), O sytuacji ludzi starych (s. 33–50). Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa.

Jędrzejewska-Wróbel, R. (2022). Stan splątania. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Kansik, M., Kotyrba, J. (2013). Starość postrzegana oczyma ludzi młodych. Analiza badań własnych. Puls Uczelni, (7), 18–22.

Knabit, L. (2016). Młodość to nie tylko wiek. Młodość to stan ducha. Tyniec: Wydawnictwo Benedyktynów.

Kopiński, P. (2022). Splątanie: przyczyny, objawy i leczenie. https://www.mp.pl/pacjent/objawy/150107,splatanie

Kostrzewa, L. (2024). Trzy lekcje znad stawu Walden. https://moodscentbar.com/pl/module/xipblog/single?page_type=post&id=27&rewrite=trzy-lekcje-znad-stawu-walden

Kotas, R., Nowakowska-Kotas, M., Pokryszko-Dragan, A., Podemski, R.J. (2014). Postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne w przewlekłych zaburzeniach świadomości. Medycyna Paliatywna, 6(3), 127–133.

Kotlarska-Michalska, A. (2000). Starość w aspekcie socjologicznym. Rocznik Socjologii Rodziny, 12, 147–159.

Kowalczuk, K. (2012). Rola dziadków w naszym życiu. Komunikat z badań. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2012/K_008_12.PDF

Krupa, B. (2012). Starość w percepcji młodzieży – perspektywa pedagogiczna. Nowy Lek, (81), 36–43.

Kuchta, J. (2016). Przebudzenie młodości. https://cms.nowaera.pl/data/download/02/8e/93318fe23f4648957f4144fbf8f0e7a3028ebddb47fdd2ee1b0a316eca8d05d2.pdf/przebudzenie_20160111.pdf

Lubimy Czytać (2022–2024). R. Jędrzejewska-Wróbel „Stan splątania”. https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4980006/stan-splatania

Majeran, R. (2011). Arystoteles o starości. Vox Patrum, 56, 105–118. DOI: 10.31743/vp.4210.

Majewska-Kafarowska, A. (2017). Doświadczenie starości – rozważania wokół pojęć i zjawisk (nie)oczywistych. Edukacja Dorosłych, (1), 43–50.

Marciniak, S. (2022). Zmiany i perspektywy rozwoju polskiego rynku literatury dla młodzieży. Toruńskie Studia Bibliologiczne, 14(2), 125–156. DOI: 10.12775/TSB.2021.011.

Mączyńska-Dylis, A. (2008). Trzeci wiek twórczy i uśmiechnięty. Gazeta Szkolna, 3–4, 8–9.

Medexpress (2024). Coraz więcej osób starszych w Polsce. Najnowsze dane i wyzwania dla opieki. https://www.medexpress.pl/pacjent/coraz-wiecej-osob-starszych-w-polsce-najnowsze-dane-i-wyzwania-dla-opieki

Molicka, M. (2010). Najpiękniejszy wiek to ten, w którym się jest – starość jako pozytywny etap życia. Praca Socjalna, (1), 107–117.

Na Szlaku (2023). Slow life dla nastolatków. Jak pomóc młodym odpocząć! https://obozynaszlaku.pl/slow-life-dla-nastolatkow

Ostrowicka, H. (2011). Młodość jako kategoria i relacja w dyskursie edukacyjnym. Przegląd Pedagogiczny, (1), 277–284.

Piekot, T. (2024). W poszukiwaniu utraconego szacunku. Wprowadzenie do problematyki dyskryminacji osób starszych. http://www.inwestujew45plus.cba.pl/wposzukiwaniutracone goszacunku.pdf

Pogodna Jesień (2024). Dom opieki – dlaczego warto zostać wolontariuszem? https://pogodnajesien.pl/vademecum,71/dom-opieki---dlaczego-warto-zostac-wolontariuszem,75.html

Promen (2022). Tańczyć w deszczu. Czy dorośli potrzebują się bawić? https://promena.pl/taniec-w-deszczu

Raczek, M. (2022). Literacka Podróż Hestii: „Stan splątania” najlepszą książką dla dzieci i młodzieży 2021 roku. https://kultura.trojmiasto.pl/Literacka-Podroz-Hestii-Stan-splatania-najlepsza-ksiazka-dla-dzieci-i-mlodziezy-2021-roku-n170749.html

Rudnik, A. (2016). Wymiary starości i cechy ludzi starych w percepcji dzieci i młodzieży. Pogranicze. Studia Społeczne, 28, 201–219. DOI: 10.15290/pss.2016.28.11.

Strzałkowska, E., Latos, G. (2024). Jak złodziej przyszła. Rozmowy i reportaże o starości. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Strzelecki, E. (2023). Młodość to stan duszy, nie ciała. https://www.onet.pl/styl-zycia/damosfera/mlodosc-to-stan-duszy-nie-ciala/1x758xb,30bc1058

Thoreau, H.D. (2010). Walden, czyli życie w lesie. Poznań: Wydawnictwo Rebis.

Wądolny-Tatar, K. (2022). „Stan splątania”. Stan splatania. O (wieloadresatywnej) powieści Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel. Rocznik Biblioteki Kraków, 6, 367–379.

Wądolny-Tatar, K. (2023). Terapia międzypokoleniowej narracji w „Stanie splątania” Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel. Studium relacji. Polonistyka. Innowacje, (18), 81–101. DOI: 10.14746/pi.2023.18.7.

Wilgosiewicz-Begińska, J., Chrobak, J. (2010). Twórczość ludzi w podeszłym wieku oraz jej pozytywny wpływ na starzenie się. Edukacja Ustawiczna Dorosłych, (1), 38–45.

Wiśniewska, E. (2017). Starsi i młodzi w dialogu międzypokoleniowym. Społeczeństwo, Edukacja, Dialog, (6), 27–47.

Zalewska, J. (2009). Stary człowiek w kulturze młodości. Doświadczanie starości wśród warszawskich seniorów. Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr hab. Elżbiety Tarkowskiej. Warszawa. https://open.icm.edu.pl/items/106156f1-95db-4627-94bd-25ccdb4229b6

Zawada, A. (2009). O potrzebie kształcenia gerontologicznego wśród dzieci i młodzieży. Wychowanie Na Co Dzień, (4–5), 8–11.

Zielińska-Więczkowska, H., Kędziora-Kornatowska, K., Kornatowski, T. (2008). Starość jako wyzwanie. VIA Medica, (16), 131–136.

Zych, A.A. (2007). Leksykon gerontologii. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2025.10.267-292
Data publikacji: 2025-12-10 20:51:51
Data złożenia artykułu: 2024-09-06 10:37:18


Statystyki


Widoczność abstraktów - 0
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2025 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.