„W domu”, czyli Antoniego Czechowa podręcznik dla rodziców

Artur Sadecki

Streszczenie w języku polskim


Przedmiotem badań w niniejszym artykule jest jedno z opowiadań o tematyce dziecięcej Czechowa – W domu (1887). Akcja opowiadania sprowadza się do rozmowy ojca, prokuratora Bykowskiego, z synem Sieriożką, który zaczął palić papierosy. Dzięki głównemu bohaterowi utwór zajmuje wyjątkowe miejsce w twórczości pisarza – Bykowski prawidłowo pojmuje rzeczywistość i przyjęty przez niego sposób rozwiązania problemu kończy się sukcesem (czyli rezygnacją syna z papierosów). Jego sposób myślenia ujawnia głębokie rozumienie procesów wychowania dzieci. Bohater, po pierwsze, rozumie, że dziecko posiada własny, odrębny świat myśli i uczuć. W ten sposób swoimi słowami określa fenomen, którego zgłębianiem zajmuje się współcześnie tzw. teoria umysłu (Theory od Mind). Po drugie, Bykowski osiąga sukces, kiedy opowiada synowi bajkę o szkodliwości tytoniu. Tym samym zdaje on sobie sprawę z wielkiej roli narracji w procesach edukacji, co również okazuje się aksjomatem we współczesnej nauce. Dlatego można skonstatować, że opowiadanie W domu jest swego rodzaju artystycznym „podręcznikiem dla rodziców”.

Słowa kluczowe


Czechow; wychowanie; teoria umysłu; narracja

Pełny tekst:

PDF (Русский)

Bibliografia


Baron-Cohen, S. (2009). Rozwój zdolności czytania innych umysłów: cztery etapy. V: A. Klawiter (red.), Formy aktywności umysłu. Ujęcia kognitywistyczne. Ewolucja i złożone struktury poznawcze (T. 2; s. 145–171). Warszawa: PWN.

Bruner, J. (2010). Kultura edukacji. Kraków: TAiWPN Universitas.

Byalyy, G. (1981). Chekhov i russkiy realizm, Leningrad: Sov. pisatel’.

Chekhov, A.P. (1974–1982). Doma. V: idem, Polnoye sobraniye sochineniy i pisem v 30-ti tomakh. Sochineniya v 18-ti tomakh (T. 6; s. 97–106). Moskva: Nauka.

Chekhov, A.P. (1974–1983a). Pis’mo Rossolimo G. I., 21 yanvarya 1900 g. V: idem, Polnoye sobraniye sochineniy i pisem v 30-ti tomakh. Pis’ma v 12-ti tomakh (T. 9; s. 19–20). Moskva: Nauka.

Chekhov, A.P. (1974–1983b). Polnoye sobraniye sochineniy i pisem v 30-ti tomach. Pis’ma v 12-ti tomakh (T. 4; s. 353–593 [Primechaniya]). Moskva: Nauka.

Erenburg, I. (1971). Nad Czechowem. V: R. Śliwowski (wyb.), Czechow w oczach krytyki światowej (s. 7–82). Warszawa: PIW.

Fish, S. (2008). Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane. Kraków: TAiWPN Universitas.

Golstein, V. (1993). ‘At Home’: At Home and Not at Home. V: R.L. Jackson (ed.), Reading Chekhov’s Text (s. 74–81). Evanston, IL: Northwestern UP.

Gordon, T. (2019). «Gusev», «Arkhiyerey», «Smert’ Ivana Il’icha»: sravneniye stilisticheskikh sistem. Voprosy literatury, № 1, 107–120, DOI: https://doi.org/10.31425/0042-8795-2019-1-107-120.

Herman, D. (2010). Narrative Theory after the Second Cognitive Revolution. V: L. Zunshine (ed.), Introduction to Cognitive Cultural Studies (s. 155–175). Baltimore: The Johns Hopkins University Press.

Katayev, V. (ed.). (2011). A.P. Chekhov. Entsiklopediya. Moskva: Prosveshcheniye.

Katayev, V.B. (1979). Proza Chekhova: problemy interpretatsii. Moskva: Izd-vo MGU.

Keklyudzhe, N. (2018). Vzglyady A.P. Chekhova na vospitaniye i rol’ khudozhestvennoy literatury v formirovanii kharaktera rebenka. Vestnik Moskovskogo gosudarstvennogo oblastnogo universiteta. Seriya: russkaya filologiya, № 2, 124–137, DOI: https://doi.org/10.18384/2310-7278-2018-2-124-137.

Kuleshov, V.I. (1982). Zhizn’ i tvorchestvo A.P. Chekhova. Moskva: Det. lit.

Leverage, P., Mancing, H., Schweickert, R., Marston, William, J.M. (eds.). (2011). Theory of Mind and Literature. Chapel Hill, NC: Purdue University Press.

Łebkowska, A. (2010). Narracja. V: M.P. Markowski, R. Nycz (red.), Kulturowa teoria literatury. Główne problemy i pojęcia (s. 181–216). Kraków: TAiWPN Universitas.

Nankov, N. (2003). Narrative Realms/NarrativeLimits: Chekhov’s Story ‘At Home’ in the Context of Modernity. Slavic and East European Journal, vol. 47(3), 441–469.

Pertsov, P.P. (2002). Iz”yany tvorchestva (Povesti i rasskazy A. Chekhova). V: I.N. Sukhikh et al. (red.), A.P. Chekhov: pro et contra. Antologiya (T. 1; s. 180–215). Sankt-Peterburg: RKHGI.

Śliwowski, R. (1989). Wstęp. V: R. Śliwowski (oprac.), A. Czechow. Opowiadania i opowieści (s. III–XCVIII). Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Toczyńska-Pęksa, A. (2009). Антон Чехов и воспитание детей (образ школы и учителей в рассказах Чехова). V: E. Komorowska, A. Porchawka-Mulicka (red.), Świat Słowian w języku i kulturze X. Literaturoznawstwo (s. 95–99). Szczecin: Print Group Daniel Krzanowski.

Toczyńska-Pęksa, A. (2010). Антон Чехов и воспитание детей (образ семьи и родителей в рассказах Чехова). V: E. Komorowska, D. Stanulewicz (red.), Język, kultura i świat roślin (s. 287–291). Szczecin: Volumina.pl Daniel Krzanowski.

Trzebiński, J. (1992). Narracyjne formy wiedzy potocznej. Poznań: Wydawnictwo NAKOM.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2020.5.299-311
Data publikacji: 2020-12-31 10:41:47
Data złożenia artykułu: 2019-10-10 19:27:53


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1073
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (Русский) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2020 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.