O zapisanym słownictwie mniejszości seksualnych

Andrzej S. Dyszak

Streszczenie w języku polskim


Środowisko osób homoseksualnych, biseksualnych i transgenderowych (nazywane ogólnie mniejszościami seksualnymi) wytworzyło typowy dla siebie język, w tym przede wszystkim słownictwo. Podstawowym kryterium wyodrębnienia wyrazów, wyrażeń i zwrotów specyficznych dla tego socjolektu jest ich dyferencyjność w stosunku do standardowego języka ogólnego. W artykule zebrano rozproszone w różnych zapisach (najczęściej internetowych) słownictwo charakterystyczne dla mniejszości seksualnych oraz dokonano jego charakterystyki. Stwierdzono, że większość stanowią neologizmy (semantyczne i słowotwórcze), mniej liczną grupę zaś – zapożyczenia (wewnętrzne – z polszczyzny potocznej – i zewnętrzne – z języka angielskiego).

Przeprowadzona analiza prowadzi do wniosku, ze slang polskich mniejszości seksualnych spełnia przede wszystkim funkcje spajającą to środowisko i pozwala na ekspresywne porozumiewanie się osób, które z nim się utożsamiają; cechuje go też swoista „zawodowość”, natomiast w najsłabszym stopniu ujawnia się w nim funkcja utajniania komunikacji.


Słowa kluczowe


socjolekt; slang; mniejszości seksualne; neologizmy; zapożyczenia

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Anusiewicz Janusz, Skawiński Jacek, 1996, Słownik polszczyzny potocznej, Warszawa–Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Baker Paul, 2002a, Fantabulosa: A Dictionary of Polari and Gay Slang, London: Continuum.

Baker Paul, 2002b, Polari – The Lost Language of Gay Men, London: Routledge.

Biedroń Robert, 2007, Tęczowy elementarz, czyli (prawie) wszystko, co chcielibyście wiedzieć o gejach i lesbijkach, Warszawa: AdPublik.

Burska-Ratajczyk Beata, 2004, Formacje deminutywno-hipokorystyczne i neologizmy jako źródło humoru (na przykładzie „Kolekcji” L. J. Kerna), [w:] Funkcja emocjonalna jednostek językowych i tekstowych, red. Krystyna Wojtczuk, Agnieszka

Wierzbicka, Siedlce: Wydawnictwo AP, s. 29–38.

Doroszewski Witold, 1927, Czynnik społeczny i indywidualny w rozwoju znaczeniowym wyrazów, [w:] Symbolae Grammaticae in Honorem Ioannis Rozwadowski, t. 1, Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 19–35.

Dubisz Stanisław (red.), 2008, Uniwersalny słownik jezyka polskiego, CD-ROM wersja 3.0, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Dyszak Andrzej S., 2012a, Nazwy mężczyzn homoseksualnych we współczesnym języku polskim, [w:] Studia Językoznawcze, t. XI, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, s. 55–80.

Dyszak Andrzej S., 2012b, O socjolekcie gejów (na podstawie powieści Michała Witkowskiego pt. Lubiewo), [w:] Oblicza płci. Język – kultura – edukacja, red. Małgorzata Karwatowska, Jolanta Szpyra-Kozłowska, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 29–42.

Dyszak Andrzej S., 2014, Nazwy nieheteroseksualnych kobiet we współczesnej polszczyźnie standardowej i potocznej, [w:] Speculum Linguisticum, vol. 2, red. Marek A. Iwanowski, Warszawa: BEL Studio Sp. z o.o., s. 45–60.

Grabias Stanisław, 1994, Język w zachowaniach społecznych, Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Gwozda Mariusz, Krawczak Ewa, 1996, Subkultury młodzieżowe. Pomiędzy spontanicznością a uniwersalizmem, [w:] Marian Filipiak, Socjologia kultury. Zarys zagadnień, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 161–176.

Jodłowski Stanisław, Taszycki Witold, 1968, Słownik ortograficzny i prawidła pisowni polskiej, Wrocław: Ossolineum.

Kleparski Grzegorz A., 1999, Kierunki typologiczne w badaniach nad zmiana znaczeniowa wyrazów, „Biuletyn PTJ” LV, Warszawa: Wydawnictwo Energeia, s. 77–91.

Kołodziejek Ewa, 2005, Człowiek i świat w języku subkultur, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US.

Polański Kazimierz (red.), 1995, Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Wrocław–Warszawa–Kraków: Ossolineum.

Rejter Artur, 2013, Płeć – język – kultura, Katowice: Wydawnictwo US.

Stępniak Klemens, 1993, Słownik tajemnych gwar przestępczych, Londyn: Puls Publications Ltd.

Walczak Bogdan, 2004, Polszczyzna mówiona mieszkańców miast – opis pełny czy dyferencyjny?, [w:] Polszczyzna mówiona mieszkańców miast, red. Henryka Sędziak, Białystok: Wydawnictwo UwB, s. 25–31.

Wawrzyńczyk Jan, 2000, Słownik bibliograficzny języka polskiego, t. 1, Warszawa: Wydawnictwo UW.

Wawrzyńczyk Jan, 2013, 250 tysięcy ciekawych słów. Leksykon przypomnień, t. 1, Warszawa: BEL Studio Sp. z o.o.

Witkowski Michał, 2005, Lubiewo, Kraków: Korporacja ha!art.

Rozwiązanie skrótów źródeł słownictwa

GLS – Robert Biedroń, Gejowsko-lesbijski slang, [w:] Robert Biedroń, Tęczowy elementarz, czyli (prawie) wszystko, co chcielibyście wiedzieć o gejach i lesbijkach, Warszawa 2007.

GLTBSD – Andrej Koymaysky, GLTB Slang Dictionary, http://andrejkoymasky.com/lou/dic/dic00.html.

KSCziSG – Janusz Omyliński, Kod seks-czatów i slang gejów. Tajemny język branży, http://natemat.pl/4759,kod-seks-czatow-i-slang-gejow-tajemnyjezyk-branzy.

MSG – Mały słowniczek gejowski, http://zapiskigeja.blox.pl/2011/01/Maly-slowniczekgejowski.html.

NS – Robert Biedroń, Nasz slang, http://robertbiedron.blog.onet.pl/Nasz-slang,2,ID148987687,n.

SH – Słownik homoseksualistów, http://forum.gazeta.pl/forum/w,210,2955534,2956607,Slownik homoseksualistow.html.

SLGBTQ – Słownik LGBTQ. Żebyście wiedzieli o czym mówią w branży, http://warszawa.gazeta.pl/warszawa/1,34889,8148024,Slownik LGBTQ Zebyscie wiedzieli o czym mowia branzy.html.

SPPzZGiL – Słownik podstawowych pojęć z życia gejów i lesbijek, http://homogwiazdy.eii.com.pl/art-2009-11-slownik geja i lesbijki.html.

ZG – Zapiski geja, http://zapiskigeja.blox.pl/tagi b/161927/slownik-gejowski.html.

Strony internetowe

http://atleb.tripod.com/ordbok/queer slang in the gay 90s.htm

http://culture.pl/pl/dzielo/pawel-leszkowicz-art-pride-polska-sztuka-gejowska

http://homiki.pl/index.php/2007/11/pedalski-samobj-jzykowy/

http://homogwiazdy.eii.com.pl/art–2009–11-slownik geja i lesbijki.html

http://natemat.pl/4759,kod-seks-czatow-i-slang-gejow-tajemny-jezyk-branzy

http://odps.org/glossword/index.php?a=index&d=8

http://pl.wikipedia.org/wiki/Camp

http://queer.pl/news/191755/gejowski-jezyk-na-wymarciu

http://ru.wikipedia.org./wiki/

http://thoughtcatalog.com/nico-lang/2013/09/51-gay-slang-phrases-youve-never-heardbefore

http://www.homopedia.pl/wiki/Japonski slang LGBT

http://www.ling.lancs.ac.uk/profiles/Paul-Baker

http://www.ling.lancs.ac.uk/staff/paulb/polari/home.htm

http://www.miejski.pl/

http://www.polarimagazine.com/interviews/paul-baker-interview

http://www.wsjp.pl/




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2015.27.201
Data publikacji: 2015-09-07 11:04:56
Data złożenia artykułu: 2015-08-26 12:01:52


Statystyki


Widoczność abstraktów - 2893
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 681

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2015 Andrzej S. Dyszak

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.