O zapisanym słownictwie mniejszości seksualnych
Streszczenie w języku polskim
Środowisko osób homoseksualnych, biseksualnych i transgenderowych (nazywane ogólnie mniejszościami seksualnymi) wytworzyło typowy dla siebie język, w tym przede wszystkim słownictwo. Podstawowym kryterium wyodrębnienia wyrazów, wyrażeń i zwrotów specyficznych dla tego socjolektu jest ich dyferencyjność w stosunku do standardowego języka ogólnego. W artykule zebrano rozproszone w różnych zapisach (najczęściej internetowych) słownictwo charakterystyczne dla mniejszości seksualnych oraz dokonano jego charakterystyki. Stwierdzono, że większość stanowią neologizmy (semantyczne i słowotwórcze), mniej liczną grupę zaś – zapożyczenia (wewnętrzne – z polszczyzny potocznej – i zewnętrzne – z języka angielskiego).
Przeprowadzona analiza prowadzi do wniosku, ze slang polskich mniejszości seksualnych spełnia przede wszystkim funkcje spajającą to środowisko i pozwala na ekspresywne porozumiewanie się osób, które z nim się utożsamiają; cechuje go też swoista „zawodowość”, natomiast w najsłabszym stopniu ujawnia się w nim funkcja utajniania komunikacji.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Anusiewicz Janusz, Skawiński Jacek, 1996, Słownik polszczyzny potocznej, Warszawa–Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Baker Paul, 2002a, Fantabulosa: A Dictionary of Polari and Gay Slang, London: Continuum.
Baker Paul, 2002b, Polari – The Lost Language of Gay Men, London: Routledge.
Biedroń Robert, 2007, Tęczowy elementarz, czyli (prawie) wszystko, co chcielibyście wiedzieć o gejach i lesbijkach, Warszawa: AdPublik.
Burska-Ratajczyk Beata, 2004, Formacje deminutywno-hipokorystyczne i neologizmy jako źródło humoru (na przykładzie „Kolekcji” L. J. Kerna), [w:] Funkcja emocjonalna jednostek językowych i tekstowych, red. Krystyna Wojtczuk, Agnieszka
Wierzbicka, Siedlce: Wydawnictwo AP, s. 29–38.
Doroszewski Witold, 1927, Czynnik społeczny i indywidualny w rozwoju znaczeniowym wyrazów, [w:] Symbolae Grammaticae in Honorem Ioannis Rozwadowski, t. 1, Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 19–35.
Dubisz Stanisław (red.), 2008, Uniwersalny słownik jezyka polskiego, CD-ROM wersja 3.0, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Dyszak Andrzej S., 2012a, Nazwy mężczyzn homoseksualnych we współczesnym języku polskim, [w:] Studia Językoznawcze, t. XI, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, s. 55–80.
Dyszak Andrzej S., 2012b, O socjolekcie gejów (na podstawie powieści Michała Witkowskiego pt. Lubiewo), [w:] Oblicza płci. Język – kultura – edukacja, red. Małgorzata Karwatowska, Jolanta Szpyra-Kozłowska, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 29–42.
Dyszak Andrzej S., 2014, Nazwy nieheteroseksualnych kobiet we współczesnej polszczyźnie standardowej i potocznej, [w:] Speculum Linguisticum, vol. 2, red. Marek A. Iwanowski, Warszawa: BEL Studio Sp. z o.o., s. 45–60.
Grabias Stanisław, 1994, Język w zachowaniach społecznych, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Gwozda Mariusz, Krawczak Ewa, 1996, Subkultury młodzieżowe. Pomiędzy spontanicznością a uniwersalizmem, [w:] Marian Filipiak, Socjologia kultury. Zarys zagadnień, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 161–176.
Jodłowski Stanisław, Taszycki Witold, 1968, Słownik ortograficzny i prawidła pisowni polskiej, Wrocław: Ossolineum.
Kleparski Grzegorz A., 1999, Kierunki typologiczne w badaniach nad zmiana znaczeniowa wyrazów, „Biuletyn PTJ” LV, Warszawa: Wydawnictwo Energeia, s. 77–91.
Kołodziejek Ewa, 2005, Człowiek i świat w języku subkultur, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US.
Polański Kazimierz (red.), 1995, Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Wrocław–Warszawa–Kraków: Ossolineum.
Rejter Artur, 2013, Płeć – język – kultura, Katowice: Wydawnictwo US.
Stępniak Klemens, 1993, Słownik tajemnych gwar przestępczych, Londyn: Puls Publications Ltd.
Walczak Bogdan, 2004, Polszczyzna mówiona mieszkańców miast – opis pełny czy dyferencyjny?, [w:] Polszczyzna mówiona mieszkańców miast, red. Henryka Sędziak, Białystok: Wydawnictwo UwB, s. 25–31.
Wawrzyńczyk Jan, 2000, Słownik bibliograficzny języka polskiego, t. 1, Warszawa: Wydawnictwo UW.
Wawrzyńczyk Jan, 2013, 250 tysięcy ciekawych słów. Leksykon przypomnień, t. 1, Warszawa: BEL Studio Sp. z o.o.
Witkowski Michał, 2005, Lubiewo, Kraków: Korporacja ha!art.
Rozwiązanie skrótów źródeł słownictwa
GLS – Robert Biedroń, Gejowsko-lesbijski slang, [w:] Robert Biedroń, Tęczowy elementarz, czyli (prawie) wszystko, co chcielibyście wiedzieć o gejach i lesbijkach, Warszawa 2007.
GLTBSD – Andrej Koymaysky, GLTB Slang Dictionary, http://andrejkoymasky.com/lou/dic/dic00.html.
KSCziSG – Janusz Omyliński, Kod seks-czatów i slang gejów. Tajemny język branży, http://natemat.pl/4759,kod-seks-czatow-i-slang-gejow-tajemnyjezyk-branzy.
MSG – Mały słowniczek gejowski, http://zapiskigeja.blox.pl/2011/01/Maly-slowniczekgejowski.html.
NS – Robert Biedroń, Nasz slang, http://robertbiedron.blog.onet.pl/Nasz-slang,2,ID148987687,n.
SH – Słownik homoseksualistów, http://forum.gazeta.pl/forum/w,210,2955534,2956607,Slownik homoseksualistow.html.
SLGBTQ – Słownik LGBTQ. Żebyście wiedzieli o czym mówią w branży, http://warszawa.gazeta.pl/warszawa/1,34889,8148024,Slownik LGBTQ Zebyscie wiedzieli o czym mowia branzy.html.
SPPzZGiL – Słownik podstawowych pojęć z życia gejów i lesbijek, http://homogwiazdy.eii.com.pl/art-2009-11-slownik geja i lesbijki.html.
ZG – Zapiski geja, http://zapiskigeja.blox.pl/tagi b/161927/slownik-gejowski.html.
Strony internetowe
http://atleb.tripod.com/ordbok/queer slang in the gay 90s.htm
http://culture.pl/pl/dzielo/pawel-leszkowicz-art-pride-polska-sztuka-gejowska
http://homiki.pl/index.php/2007/11/pedalski-samobj-jzykowy/
http://homogwiazdy.eii.com.pl/art–2009–11-slownik geja i lesbijki.html
http://natemat.pl/4759,kod-seks-czatow-i-slang-gejow-tajemny-jezyk-branzy
http://odps.org/glossword/index.php?a=index&d=8
http://pl.wikipedia.org/wiki/Camp
http://queer.pl/news/191755/gejowski-jezyk-na-wymarciu
http://ru.wikipedia.org./wiki/
http://thoughtcatalog.com/nico-lang/2013/09/51-gay-slang-phrases-youve-never-heardbefore
http://www.homopedia.pl/wiki/Japonski slang LGBT
http://www.ling.lancs.ac.uk/profiles/Paul-Baker
http://www.ling.lancs.ac.uk/staff/paulb/polari/home.htm
http://www.miejski.pl/
http://www.polarimagazine.com/interviews/paul-baker-interview
http://www.wsjp.pl/
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2015.27.201
Data publikacji: 2015-09-07 11:04:56
Data złożenia artykułu: 2015-08-26 12:01:52
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2015 Andrzej S. Dyszak
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.