Концепт ЧЕСТИ в ритуале гостеприимства
Streszczenie w języku polskim
Mając na uwadze te różnice, autorka analizuje materiały Tieszeniowskiego archiwum i stawia pytania o to, jak chłopi chronią swoją cześć, a w czym upatrują brak czci. Zauważa, że koncept czci zawiera się w szeregu prawideł, które tworzą swego rodzaju niepisany kodeks. W kontekście przyjmowania gości čest’ jest łączona z określonym porządkiem zapraszania, przyjmowania, gościńcem, ugaszczaniem, a także usadzaniem za stołem. W przysłowiach ujawnia się także wyraźny związek konceptu czci z pojęciem WOLI jako innym ważnym pojęciem rosyjskiej tradycyjnej kultury (por. Gostju čest’, koli volja est’).
Pojęcie czci aktualizuje się podczas każdej uroczystości, łączy się z materialnymi przedmiotami (poczesne miejsce, specjalne potrawy), uczestnikami (gośćmi) i niematerialnymi (zapraszanie, spotkanie, szacunek, prawidłowy przebieg uczty). Gospodarz demonstruje szczodrość i życzliwość. Gość powinien przyjąć dary, tym samym okazując cześć gospodarzowi darczyńcy.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (Русский)Bibliografia
ÂOS – Âroslavskij oblastnoj slovar´, vyp. 1-10, Âroslavl´ 1981-1991.
Byt 1993 – Byt velikorusskih krest´ân-zemlepašcev. Opisanie materialov ètnografičeskogo bûro knâzâ V. N, Tenieševa (na primere Vladimerskoj Gubernii), Sankt-Peterburg.
Černyh A. V., 2001, Kuedinskaâ svad´ba, Perm´.
Dal´ V. I., 1993, Poslovicy russkogo naroda, t. 3. Moskva.
Dal´ V. I., Tolkovyj slovar´ žyvogo velikorusskogo âzyka, izd. 2, t. 1-4, Sankt-Peterburg–Moskva, 1880-1882 [Fotomehaničeskoe vosproizvedenie: Moskva 1978-1980].
Dobrovol´skij V. N., 1914, Smolenskij oblastnoj slovar´, Smolensk.
Domostroj 1990 – Domostroj, sost. V. V. Kolesova, Moskva.
Durov I. M., 2011. Slovar´ žyvogo pomorskogo âzyka v ego bytovom i ètnografičeskom primenenii, Petrozavodsk.
Fasmer M., 1987, Ètimologičeskij slovar´ russkogo âzyka, t. 1-4, Moskva.
Gemp K. P., 2004, Skaz o Belomor´e. Slovar´ pomorskih rečenij, Moskva, Arhangel´sk.
KA - Kargopol´skij arhiv ètnolingvističeskoj èkspedicii RGGU (laboratoriâ fol´klora RGGU, Moskva).
Kabakova G., 2000, Anthropologie du corps féminin dans le monde slave, Paris–Montréal.
KAOS – Kartoteka Arhangel´skogo oblastnogo slovarâ (MGU, Moskva).
KÈIS – Kartoteka ètnoideografičeskogo slovarâ russkih govorov Sverdlovskoj oblasti (Kafedra russkogo âzyka i obščego âzykoznaniâ Ural´skogo gos. un-ta, Ekaterinburg).
Kostromičova M. V., 1998, Slovar´ svadebnoj leksiki Orlovščiny, Orel.
Krylova O. N., 2009, Ženskije golovnye ubory na russkom Severe: ètnolingvističeskie aspekty [v:] Ètnolingvistika. Onomasiologiâ. Ètimologiâ, Ekaterinburg, s. 146-147.
KSRGS – Kartoteka Slovarâ russkih govorov Severa (Kafedra russkogo âzyka i obščego âzykoznaniâ Ural´skogo gos. un-ta, Ekaterinburg).
LKTÈ – Leksičeskaâ kartoteka Toponimičeskoj èkspedicii UrGU (Kafedra russkogo âzyka i obščego âzykoznaniâ Ural´skogo gos. un-ta, Ekaterinburg).
Lotman Û. M., 1993a, Ob oppozicii čest´-slava v svetskih tekstah Kievskogo perioda, [v:] Izbrannye stat´i, t. 3, Tallin, s. 111-120.
Lotman Û. M., 1993b, Ešče raz o ponâtiâh „slava” i „čest´” v tekstah Kievskogo perioda, [v:] Izbrannye stat´i, t. 3, Tallin, s. 121-126.
Manaenkova A. F., 1989, Slovar´ russkih govorov Belorussii, Minsk.
Moroz A. B., 2008, Stol v severnorusskich pover´´âh i obrâdah, [v:] Tradicionnoe russkoe zastol´e, Moskva, s. 36-43.
Morozov I. A., Slepcova I. S., 2001, Râzanskaâ tradicionnaâ kul´tura, pervoj poloviny XX veka: Šackij ètnodialektnyj slovar´, Râzan´.
Myznikov S. A., 2010, Russkie govory Belomor´´â: Materialy dlâ slovarâ, Sankt-Peterburg.
Nižegorodskaâ svad´ba 1998 – Nižegorodskaâ svad´ba, Sankt-Peterburg.
NOS – Novogrodskij oblastnoj slovar´, vyp. 1-12, Novgorod 1992-2000.
Pitt-Rivers J., 1983, Anthropologie de l’honneur: La mésaventure de Sichem, Paris.
Podvysockij A. I., 1885, Slovar´ oblastnogo arhangel´skogo narečiâ v ego bytovom i ètnografičeskom primenenii, Sankt-Peterburg.
Russkaâ svad´ba 2000 – Russkaâ svad´ba, t. 1-2, Moskva.
Russkie krest´âne – Russkie krest´âne. Žyzn´, byt, nravy. Materialy „Ètnografičeskogo bûro” knâzâ V. N. Teniševa, t. 1–, Sankt-Peterburg 2006–.
Šaremet´eva M. E., 1928, Svad´ba v Gamaûnščine Kalužskogo uezda, Kaluga.
SGSSZ – Slovar´ govorov staroobrâdcev (semejskih) Zabajkal´â, Novosibirsk 1999.
Snegirev I. M., 1999, Russkie narodnye poslovicy i pritči, Moskva.
SRDG – Slovar´ russkih donskih govorov, t. 1-3, Rostov 1975-1976.
SRGA – Slovar´russkih govorov Altaâ, t. 1-4, Barnaul 1993-1998.
SRGK – Slovar´russkih govorov Karelii i sopredel´nyh oblastej, t. 1-6, Sankt-Peterburg 1994-2005.
SRGZ – Èliasov L. E., Slovar´ russkih govorov Zabajkal´â, Moskva 1980.
SRNG – Slovar´ russkih narodnyh govorov, vyp. 1–, Leningrad 1965–.
SVG – Slovar´ vologodskih govorov, t. 1-12, Vologda 1983-2007.
Tradicionnyj fol´klor 2006 – Tradicionnyj fol´klor Novgorodskoj oblasti. Poslovicy i pogovorki. Zagadki. Primety i poweriâ. Detskij fol´klor. Èshatologiâ. Po zapisâm 1963-2002 gg., pod red. M. N. Vlasovoj. V. N. Žekulina, Sankt-Peterburg.
Vasnecov N. M., 1907, Materialy dlâ ob´´âsnitel´nogo slovarâ vâtskogo govora, Vâtka.
Vojtenko A., 1993, Čto dvor, to govor, Moskva.
Volockoj V., 1902, Slovar´ rostovskogo govora, [v:] SbORÂS, t. 72, vyp. 3, s. 1-115.
Zorin N. V., 2001, Russkij svadebnyj ritual, Moskva.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2013.25.39
Data publikacji: 2013-01-05 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2015-09-06 23:14:00
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2015 Галина И. Кабакова
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.