Problem konceptu bazowego i jego profilowania – na przykładzie polskiego stereotypu Europy
Streszczenie w języku polskim
Autorzy przedstawiają obrazy Europy oparte na analizie danych systemowych, zwłaszcza słownikowych, oraz tekstowych omawiane we wcześniejszych pracach różnych badaczy, jednak szczególnie wiele miejsca i uwagi poświęcają wynikom trzech badań ankietowych ASA z lat 1990, 2000 i 2010. Podają sumaryczne dane ankietowe ASA w zestawieniu z danymi systemowymi i tekstowymi i dowodzą, że dane ankietowe pozwalają uszczegółowić zapis treści bazowego konceptu, ujawniają bowiem konotacje, których słowniki jeszcze nie odnotowują; pozwalają też – co ważne -- dokonać rankingu cech przypisywanych przedmiotowi.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Abramowicz Maciej, Bartmiński Jerzy, Chlebda Wojciech, 2011, Punkty sporne i bezsporne w programie EUROJOS. Odpowiedź na pytania i wątpliwości Profesor Jadwigi Puzyniny, „Etnolingwistyka” 23, s. 227--233.
ACE 2009 – Bartmiński Jerzy, Aspects of Cognitive Ethnolinguistics, London: Equinox, 2009, (paperback 2012).
Apresjan Jurij, 2012, Z warsztatu leksykografa, red. Zofia Zaron, Warszawa.
Bartmiński Jerzy, 1985, Stereotyp jako przedmiot lingwistyki, [w:] Mieczysław Basaj, Danuta Rytel, (red.) Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej, III, Wrocław, s. 25--53; przedruki w: Stereotypy mieszkają w języku, Lublin 2007, s. 53--71; Lidia Nepop-Ajdaczić (red.), Polska etnolingwistyka kognitywna, Kijów 2007, s. 121--142; wersje obcojęzyczne: rosyjska JOM 2005; angielska w ACE 2009 i serbska w JSS 2011.
Bartmiński Jerzy (red.), 1993, Profilowanie pojęć, Lublin.
Bartmiński Jerzy, 2006, Językowe podstawy obrazu świata, Lublin: Wydawnictwo UMCS (wyd. V: 2012).
Bartmiński Jerzy, 2008, Wartości i ich profile medialne, [w:] Irena KamińskaSzmaj, Tomasz Piekot, Marcin Poprawa (red.), Ideologie w słowach i obrazach, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, s. 23--29.
Bartmiński Jerzy, 2012, Definicja kognitywna jako tekst kultury (w druku).
Bartmiński Jerzy, Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława, 2009, Tekstologia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bartmiński Jerzy, Żuk Grzegorz, 2009, Pojęcie równości i jego profilowanie we współczesnym języku polskim, „Etnolingwistyka” 21, s. 47--67.
Bielińska-Gardziel Iwona, 2009, Stereotyp rodziny we współczesnej polszczyźnie, Warszawa, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
Błuszkowski Jan, 2005, Stereotypy a tożsamość narodowa, Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
Brożyna Małgorzata, 2010, Językowy w języku, tekstowy w tekście, [w:] Chlebda W. (red.), Etnolingwistyka a leksykografia, Opole 2010, s. 103--112.
Borzym Andrzej, Sadowski Jeremi, 2007, Polscy ojcowie Europy, Warszawa: Wydawnictwo Trio.
Burszta Wojciech, Nowak Jacek (red.), 2012, Polskie widzenie Europy. Historia i współczesność, Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
Chlebda Wojciech, 1998, Stereotyp jako jedność języka, myślenia i działania, [w:] Język a kultura, t. 12, Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Teoria, metodologia, analizy empiryczne, red. Janusz Anusiewicza, Jerzy Bartmiński, Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, s. 31--41.
Chlebda Wojciech, 2002, Polak przed mentalną mapą świata, „Etnolingwistyka” 14, s. 9--26.
Chlebda Wojciech, 2008, Europejskość w najnowszym polskim dyskursie politycznym, [w:] Stanisław Gajda (red.), Język polski w europejskiej przestrzeni kulturowojęzykowej, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, s. 77--184.
Chlebda Wojciech, 2010, W stronę językowego obrazu Europy. Analiza słownikowo-tekstowa, „Etnolingwistyka” 22, s. 85--104.
Chlebda Wojciech (red.), 2010, Etnolingwistyka a leksykografia, Opole.
Czachur Waldemar, 2011, Dyskursywny obraz świata. Kilka refleksji, [w:] Tekst i dyskurs. Text Und Diskurs, 4, Warszawa, s. 79--97.
Czyżewski Marek, Kowalski Sergiusz, Piotrowski Andrzej (red.), 1997, Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego, Kraków: Wydawnictwo Aureus.
Fleischer Michael, 1998, Współczesna polska symbolika kolektywna (wyniki badań empirycznych), [w:] Janusz Anusiewicz, Jerzy Bartmiński (red.), Język a kultura, t. 12, Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Teoria, metodologia, analizy empiryczne, Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej.
Fleischer Michael, 2004, Europa, Niemcy, USA i Rosja w polskim systemie kultury, Wrocław: Centrum im. Willy Brandta.
Gajda Stanisław (red.), 2000, Komparacja systemów i funkcjonowania współczesnych języków słowiańskich, Opole: Uniwersytet Opolski -- Instytut Filologii Polskiej.
Głaz Adam, Prorok Katarzyna, 2012, Of triangles, trapeziums and ethnolinguistics. The linguistic worldview revisited (w druku).
Gryhkova Nina, 2012, Samostijnist’ w języku ukraińskim, [w:] M. Abramowicz, J. Bartmiński, I. BielińskaGardziel (red.), Wartości w językowokulturowym obrazie świata Słowian ich sąsiadów, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 223--239.
Grzegorczykowa Renata, 2011, Jeszcze o rozumieniu JOS-u w perspektywie badań porównawczych: problem inwariantu pojęciowego, „Etnolingwistyka” 23, s. 217--225.
Horolets Anna, 2006, Obrazy Europy w polskim dyskursie publicznym, Kraków: Universitas.
Horolets Anna, 2010, „Miłość do Europy”: między polityką, dyskursem publicznym i życiem codziennym, „Etnolingwistyka” 22, s. 105--120.
Howarth David, 2008, Dyskurs, przeł. A. Gąsior-Niemiec, Warszawa.
Javorska Galina, 2012, Evropa v ukrainskich tekstach (k probleme variativnosti koncepta, „Etnolingwistyka” 25, s. 97--104.
JOM – Bartminski Jerzy, 2005, Jazykovoj obraz mira. Očerki po etnolingvistike, Moskva: Indrik.
JSS – Bartmiński Jerzy, 2011, Jezik – slika – svet, Beograd: SlovoSlavia.
Judin Aleksej, 2008, Koncept čužbina / čužina w języku rosyjskim ukraińskim: porównawcza analiza konceptualna i dyskursywna, „Etnolingwistyka” 20, s. 77--98.
Kadyjewska Anna, 2001, Problematyka obrazu świata w badaniach języka pisarza (na przykładzie pism Cypriana Norwida), [w:] Anna Pajdzińska, Ryszard Tokarski (red.), Semantyka tekstu artystycznego, Lublin, s. 321--332.
Kapiszewski Andrzej, 1978, Stereotyp Amerykanów polskiego pochodzenia, Wrocław: ZNiO.
Kłoczowski Jerzy (red.), 2010, Przeszłość dla przyszłości. Historycy o Polsce w Europie, Lublin: Instytut Europy ŚrodkowoWschodniej.
Kosyl Czesław, 1983, Forma i funkcja nazw własnych, Lublin.
Kul’pina Valentina, Tatarinov Viktor, 2012, O sopostavitel’nych aspektach pol’skoj kognitivnoj etnolingvistiki, „Vestnik Moskovskogo universiteta”, seria 22, nr 1, s. 82--88.
Majer-Baranowska Urszula, 2004, Dwie koncepcje profilowania pojęć w lingwistyce, „Etnolingwistyka” 16, s. 85--109.
Małyska Agata, 2012, Strategie komunikacyjne we współczesnym dyskursie politycznym, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława, 2012, Stereotypy a wartości w językowym obrazie świata, [w:] Z polskich studiów slawistycznych, seria 12, Językoznawstwo. Prace na XV Międzynarodowy Kongres Slawistów w Mińsku 2013, s. 127--133.
Puzynina Jadwiga, 2010, Z problemów opisu językowego obrazu świata – pytania i wątpliwości, „Etnolingwistyka” 22, s. 39--51.
Puzynina Jadwiga, 2011, O wartościach trwałych i istotnych, „Etnolingwistyka”, s. 25--29.
Quasthoff Uta, 1973, Soziales Vorurteil und Kommunikation – Eine sprachwissenschaftliche Analyse des Stereotyps, Frankfurt am Main.
Rasiński Lotar (red.), 2009, Język, dyskurs, społeczeństwo, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Romaniszyn Krystyna (red.), 2005, Portrety i autoportret. Polacy o sobie, innych narodach, Europie i Unii Europejskiej, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Stefanskij Jevgenij (red.), 2011, Slavjanskaja konceptologija v sopostavitel’nom osveščenii. Leksikon, Samara: Samarskaja gumanitarnaja akademija.
Szechińska Dorota, 2005, Język, świat i jego obraz, „Etnolingwistyka” 17, s. 37--53.
Šmelev Andrej, 2002, Russkaja jazykovaja model’ mira. Materialy k slovariu, Moskva: Jazyki Russkoj Kul’tury.
Wierzbicka Anna, 1993, Nazwy zwierząt, [w:] J. Bartmiński, R. Tokarski (red.), O definicjach i definiowaniu, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 251--267.
Witosz Bożena, 2009, Dyskurs i stylistyka, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Zinken Joerg, 2008, Linguistic picture of the world or language in the world? Metaphors and methods in linguistic research, „Etnolingwistyka” 20, 2008, s. 51--62.
Ždanova Vladislava, 2006, Russkije i „russkost’”. Lingvokulturologičeskije etiudy, Moskva: Gnosis.
Żuk Grzegorz, 2010, Twierdza czy wspólnota? Europa w polskim dyskursie publicznym, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Życiński Józef, 2011, „Dusza Europy” a godność człowieka, „Etnolingwistyka” 23, s. 19--23.
Żywicka Beata, 2007, Miejsca i wartości. Zmiany w językowym obrazie przestrzeni we współczesnej polszczyźnie, Lublin: Polihymnia.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2013.25.69
Data publikacji: 2013-01-05 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2015-09-06 23:56:16
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2015 Jerzy Bartminski, Wojciech Chlebda
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.