Linguistic Portrayals of Religion in Ostap Vyshnya’s Satirical Works in Ukrainian, Polish, and Russian

Daria Joanna Ławrynow

Abstract


The article deals with linguistic portrayals of religion in the satirical works of Ostap Vyshnya, including such devices as colloquial style, irony, allusions, the use of quotation marks, lower case, and diminutive forms. The analysis is based on publications in Ukrainian, Polish, and Russian periodical press and anthologies. The correlation between Vyshnya’s satire and official Soviet propaganda is also considered.

Keywords


linguistic view of religion; Ostap Vyshnya; anti-religious Soviet press; Soviet satire

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Bardileva Julija P., 2011, Antireligioznaja propaganda na Evropejskom Severe Rossii po materialam žurnalov «Antireligioznik» i «Bezbožnik» (1925–1941 gg.), „Vestnik SPBGU” ser. 2, vyp. 3, s. 42–49.

Birjukova Marija E., Golubeva Ol’ga D., Gračeva Irina B. i in. (red.), 1970, Gazety SSSR 1917–1960. Bibliografičeskij spravočnik, t. 1, Moskva: Izd. «Kniga».

Brooks Jeffrey, 2006, Ljudey, kotorye ne čitajut gazet, nado moral'no ubivat' na meste, [w:] Sovetskaja vlast' i media. Sbornik statej, red. Hans Guenther, Sabine Khensgen, Sankt-Petersburg: Akademičeskij proekt, s. 228–241.

Cyrempilova Irina S., (2020): Antireligioznaja agitacija i propaganda v 1920-je gody: formy, opyt i effektivnost', „Vlast'” ser. 28, vyp. 5, s. 208–214.

Dębiński Józef, 2009, Kościół katolicki na Białorusi na przełomie XX i XXI wieku, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 92, s. 15–37.

Graczykowska Tamara, 2022, Klecha, księżulek, opryszek w sutannie: uwagi o antyreligijnej polityce władz radzieckich wobec Kościoła katolickiego w okresie międzywojennym (na materiale moskiewskiej gazety Trybuna Radziecka), „Roczniki Humanistyczne” t. LXX, z. 7, s. 203–219.

Habrajska Grażyna, 1994, Wykorzystanie ironii do walki politycznej, [w:] Język a kultura, t. 11, Język polityki a współczesna kultura polityczna, red. Janusz Anusiewicz, Bogdan Siciński, Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, s. 58–66.

Habrajska Grażyna, 2005, Nakłanianie, perswazja, manipulacja językowa, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 7(2), s. 91–126.

Halczenko Serhij, 2020, OstapWysznia. Newesele żyttja, Charkiw: Folio.

Hereta Natalija, 2007, Hramatyczni ta psycholinhvistyczni osoblyvosti czużoho mowlennja (na materiali tworiw OstapaW), „Mowoznavczi studiji”, č. 2, s. 160–164.

Hryhorenko Iryna, 2019, Tvorczist’ Ostapa Wyszni pid tyskom totalitaryzmu: zmina mystec’koji koncepciji vid «Czukrenu» do «Samostijnoji dirky», „Naukowyj czasopys Nacional’noho pedahohičnoho universytetu imeni M. P. Drachomanowa serija 08: Filolohiczni nauky (mowoznawstwo i literaturoznawstwo)”, wyp. 12, s. 87–95.

Jewsiejewa Tetjana, 2004, Dijal’nist’ spilky „wojownyczych bezwirnykiw” Ukrayiny pid čas sucil’njyi kolektyvizaciji 1929–1933 rr., „Problemy istoriji Ukrajiny: fakty, sudžennja, pošuky: mižvid. zb. nauk. prac’”, nr 11, s. 303–331.

Kiškina Aleksandra, 2021, Antireligioznaja propaganda na stranicah žurnala «Bezbožnik». Diplomová práce, Praha: Univerzita Karlova, Filozofická fakulta, Ústav východoevropských studií.

Kosobudzka Elżbieta, 2012, Propaganda językowa jako narzędzie walki władz PRL z Kościołem katolickim na Lubelszczyźnie, „Rocznik Lubelski” XXXVIII, s. 107–119.

Kurljandskij Igor, 2011, Stalin, vlast', religija, Moskva: Kučkovo pole.

Lazarowycz MykolaW. 2013, Istorija Ukrajiny, Kyjiv: Znannja, https://subj.ukr-lit.com/istoriya-ukra%d1%97ni-lazarovich-m-v/ [data dostępu: 20.01.2023].

Lučšev Jevgenij, M. 2016, Antireligioznaja propaganda v SSSR: 1917–1941 gg., SanktPetersburg: «Informacionno-tehničeskoe agenstvo Ritm».

Ławrynow Daria, 2022, Kreowanie negatywnego obrazu instytucji religijnych w polskojęzycznej propagandzie radzieckiej okresu międzywojennego (na podstawie czasopisma „Bezbożnik Wojujący”), „LingVaria” t. 17, nr 2(34), s. 129–140.

Ławrynow Daria, 2023a, Językowy wizerunek osób duchownych w czasopiśmie „Bezbożnik Wojujący” (Moskwa, 1929–1935), „Język Polski” z. 1, s. 129–142.

Ławrynow Daria, 2023b, Trawestacje biblijne jako element propagandy antyreligijnej na przykładzie tekstów prasowych w języku polskim, rosyjskim i ukraińskim z lat 1924–1932, „Prace Językoznawcze” XXV/4, Olsztyn 2023, s. 37–52.

Masenko Larysa, 2017, Mova radjans’koho totalitaryzmu, Kyjiv: Klio.

Moskvina Julja, 2021, Hudožestvenno-vyrazitel'nyje sredstva religioznogo diskursa v antireligioznoj i protestanckoj periodike sovetskogo perioda,„Mir nauki, kul'tury, obrazovanija”, 2(87), s. 575–577.

Nikolaszyna Tetjana І., 2003, Morfolohični zasoby reprezentaciji funkcional’nosemantycznoji katehoriji porivnjannja u «Wysznevyh usmiszkah» Ostapa Wyszni, „Problemy fonetyky, funkcional’noji hramatyky i linhvodydaktyky”, s. 43–53.

Novoselov Aleksandr L., Sal'nikova Alla, 2020, «Pop s kulakom svarganili “čudo”: antireligioznaja propaganda na stranicah detskogo žurnala «Junyje bezbožniki», „Sovremennaja nauchnaja mysl'. Naučnyj žurnal NII istorii, ekonomiki i prava” № 2, s. 80–86.

Peisert Maria, 2004, Formy i funkcje agresji werbalnej. Próba typologii, Wrocław: Wydawnictwo UWr.

Pokrovskaja Svetlana V., 2007, Sojuz voinstvujuščih bezbožnikov SSSR: organizacija i dejatel'nost' (1925–1947). Dissertacija kand. ist. nauk., Moskva: Moskovskij gosudarstvennyj oblastnoj universitet.

Popova Alisa A., 2021, Svjaščennaja istorija v satiričeskom žanre sovetskoj antireligioznoj propagandy 1920–h gg.. „Vestnik Omskogo universiteta. Serija «Istoričeskije nauki»” t. 8, № 4 (32), s. 194–203.

Pryszwa Borys H., 1969, Tvorennja kontrastnyh sliv jak zasib humoru v tvorah Ostapa Vyšni, „Mowoznawstvo” № 1, s. 64–67.

Pryszwa Borys H., 1970, Slovesni zasoby humoru OstapaWyszni, „Mowoznawstvo” № 2, s. 81–86.

Pryszwa Borys H., 1977, Zasoby humoru v tworah Ostapa Wyszni. Linhvostylistycznyj analiz. Kyjiv: Vyszcza szkola.

Puzynina Jadwiga, 1991, Jak pracować nad językiem wartości?, [w:] Język a kultura, t. 2, Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne, red. Jadwiga Puzynina, Jerzy Bartmiński, Wrocław: Wiedza o Kulturze, s. 129–137.

Semenjuk Hryhorij, 2001, «Nikoly ne smijavsja bez ljubovi…» Sztryhy do literaturnoho portreta Ostapa Wyšni, Kyjiv: Biblioteka ukrajincja.

Semyrjak Walentyna D., 2001, Mowne wyražennja neverbal’nyh komponentiv spilkuvannia u humoreskah Ostapa Wyszni, „Wisnyk № 2: Filolohični nauky” s. 109–112.

Sidorčuk Il'ja V., Sosnitskij Dmitrij A., 2018, Pamjat' o dopetrovskoj Rusi v sovetskoj antireligioznoj periodike (1920-je – načalo 1930-h gg.), „Meždunarodnyj naučno-issledovatel'skij žurnal” 9 (75), č. 2, s. 71–74.

Stykalin Sergej I., Kremenskaja Inna, 1963, Sovetskaja satiričeskaja pečat' 1917–1963, Moskva: Gos. izdatel'stvo polit. literatury.

Szczepaniak Jacek, 2017, Wartościowanie jako praktyka komunikacyjna (na przykładzie tekstów prasowych z dziedziny gospodarki i ekonomii, „LingVaria” 2 (24), s. 57–69. DOI: 10.12797/LV.12.2017.24.04.

Ševčenko Valerij 2009, Junye bezbožniki protiv pionerov, Moskva: Alistorus.

Višnja Ostap, 1970, Božeskoje. Ateističeskije i bytovyje jumoreski 20-h godov, https://proxy.flibusta.is/b/254110/read [data dostępu: 30.01.2023].

WSJP – Wielki słownik języka polskiego PAN, red. Piotr Żmigrodzki, Kraków 2007, https://wsjp.pl/ [data dostępu: 08.01.2024].

Wysznia Ostap, 1930, Usmiszky, t. 1, Kyjiv: Deržtrest «Kyjiv-Druk».

Wysznia Ostap, 1960, Myśliwskie ramotki, przeł. L. Susid, Warszawa: Iskry.

Wysznia Ostap, 1988, Zibrannja tworiw u 4 tomach, t. 1: Usmiszky, feljetony, humoresky 1919–1925 rokiv, Kyjiv: Vyd. hud. literatury Dnipro.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2024.36.203
Date of publication: 2024-08-09 22:16:26
Date of submission: 2023-09-06 08:49:27


Statistics


Total abstract view - 328
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 64

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2024 Daria Joanna Ławrynow

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.