Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Hojność dla Kościoła lub zamiłowanie do piękna – w świecie cennych przedmiotów biskupa włocławskiego i arcybiskupa gnieźnieńskiego Jakuba z Sienna
Streszczenie w języku polskim
Jakub z Sienna był jedną z najciekawszych i najbardziej znaczących postaci polskiego Kościoła w późnym średniowieczu. Bardzo dobrze wykształcony, uważany za miłośnika sztuki i bibliofila, podobnie jak jego kuzyn Zbigniew Oleśnicki był zaangażowany w kilka fundacji i darowizn na rzecz Kościoła i Uniwersytetu Krakowskiego. Głównym celem artykułu było omówienie działalności fundacji i darowizny Jakuba oraz próba odpowiedzi na pytanie o powody, dla których zaangażował się w tak szeroką działalność fundacyjną. Skupiono się na tych elementach, które odróżniają jego stosunek do szeroko rozumianej sztuki od postawy innych ludzi jego czasów. Źródła pisane (listy, rachunki, księgi kapituły i biografie) dostarczają wielu informacji o naczyniach liturgicznych, szatach i innych cennych przedmiotach lub książkach, które Jakub z Sienna nabywał i czasami przywoził ze swoich podróży.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Sources
Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie, Akta kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej. Decretalia: ACap., B15, ref. 332, 333, 338.
Archiwum Państwowe w Gdańsku, Akta miasta Gdańska: 300 D/6, card 87; 300/59/8, card 12.
Codex epistolaris saeculi decimi quinti, vol. 1, eds. A. Sokołowski, J. Szujski, Kraków 1876, pars 2, no. 59.
Codex epistolaris saeculi decimi quinti, vol. 3, ed. A. Lewicki, Kraków 1894, no. 227.
Hierachia catholica medii aevi, ed. C. Eubel, vol. 2, Monasteria 1914.
Joannis Dlugossi senioris canonici Cracoviensis Vitae Episcoporum Poloniae. Catalogus Archiepiscoporum Gneznesium, ed. I. Polkowski, [in:] Joannis Długosz senioris canonici Cracoviensis Opera omnia, ed. I. Polkowski, Ż. Pauli, vol. 1, Cracoviae 1887.
Katalog Jana Długosza, [in:] Katalogi biskupów krakowskich, wyd. J. Szymański, „Monumenta Poloniae Historica Series Nova”, t. 10, cz. 2, Warszawa 1974.
Polkowski I., Katedra gnieźnieńska, Gniezno 1874.
Sokołowski M., Z dziejów kultury i sztuki, „Sprawozdania Komisyi do Badania Historyi Sztuki w Polsce” 1897, t. 6, nr 2.
Sprawozdanie z poszukiwań w archiwach i bibliotekach rzymskich do dziejów Polski w wiekach średnich za lata 1899–1913, red. W. Abraham, „Archiwum Komisji Historycznej. Seria II” 1923, t. 1.
Literature
Ameisenowa Z., Rękopisy i pierwodruki iluminowane Biblioteki Jagiellońskiej, Wrocław–Kraków 1958.
Barycz H., Polacy na studiach w Rzymie w epoce odrodzenia (1440–1660), Kraków 1938.
Bobrzyński M., Smolka S., Jan Długosz, jego życie i stanowisko w piśmiennictwie, Kraków 1893.
Czyżak M., Kapituła katedralna w Gnieźnie w świetle metryki z lat 1408–1448, Poznań 2003.
Gadomski J., Późnogotyckie retabulum ołtarza głównego w katedrze na Wawelu, Kraków 2001.
Górczak Z., Podstawy gospodarczej działalności Zbigniewa Oleśnickiego biskupa krakowskiego, Kraków 1999.
Katedra gnieźnieńska, red. A. Świechowska, t. 1, Poznań–Warszawa–Lublin 1970.
Kiryk F., Jakub z Sienna (1413–1480), [in:] Polski słownik biograficzny, t. 10, Wrocław 1964.
Koczerska M., O życiu dworskim, czyli list Jana Długosza do Zbigniewa Oleśnickiego z 5 lutego 1450 roku, [in:] Memoria viva. Studia historyczne poświęcone pamięci Izabeli Skierskiej, red. A. Gąsiorowski, G. Rutkowska, Warszawa–Poznań 2015.
Koczerska M., Zbigniew Oleśnicki i kościół krakowski w czasach jego pontyfikatu (1423–1455), Warszawa 2004.
Korytkowski J., Arcybiskupi gnieźnieńscy: prymasowie i metropolici polscy od roku 1000 aż do roku 1821 czyli do połączenia arcybiskupstwa gnieźnieńskiego z biskupstwem poznańskim, t. 2, Poznań 1888.
Kowalski M.D., Proventus Camerae Apostolicae Debiti. Opłaty duchowieństwa polskiego na rzecz papiestwa w latach 1417–1484, Kraków 2010.
Kowalski M.D., Uposażenie krakowskiej kapituły katedralnej w średniowieczu, Kraków 2000.
Krzyżaniakowa J., W służbie króla i Kościoła – wybitni arcybiskupi XV wieku, [in:] 1000 lat Archidiecezji Gnieźnieńskiej, red. J. Strzelczyk, J. Górny, Gniezno 2000.
Mrozowski P., Jeszcze o Hansie Brandtcie, „Porta Aurea. Rocznik Zakładu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego” 1999, nr 6.
Mrozowski P., Polskie nagrobki gotyckie, Warszawa 1994.
Niedźwiedź J., Panegiryk do Jakuba z Sienna a początki poezji humanistycznej w Krakowie w XV wieku, „Terminus” 2003, t. 15, z. 4.
Ojrzyński R., Obraz Polski i Polaków w pismach Eneasza Sylwiusza Piccolomoniego (papieża Piusa II), Warszawa 2014.
Poniewozik L., Prałaci i kanonicy sandomierscy w okresie średniowiecza, Toruń 2004.
Potkowski E., Książka rękopiśmienna w kulturze Polski średniowiecznej, Warszawa 1984.
Rokosz M., Dzwony i wieże Wawelu, Kraków 2006.
Rył J., Biblioteka katedralna w Gnieźnie, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 1976, nr 32.
Sperka J., Zamek Melsztyn, czyli w królewskiej niełasce. Jan Długosz w konflikcie o biskupstwo krakowskie (1460–1463), [in:] Klasztory, miasta, zamki w życiu i twórczości Jana Długosza, red. J. Rajman, D. Żurek, Kraków 2016.
Starnawska M., Świętych życie po życiu. Relikwie w kulturze religijnej na ziemiach polskich w średniowieczu, Warszawa 2008.
Sułkowska-Kurasiowa I., Polska kancelaria królewska w latach 1447–1506, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967.
Swieżawski S., Dzieje filozofii europejskiej w XV wieku, t. 1, Warszawa 1974.
Włodorek A., Architektura średniowiecznych kolegiów i burs Uniwersytetu Krakowskiego, Kraków 2000.
Woziński A., Hans Brandt czy anonim z początku XVI wieku? Św. Wojciech czy Andrzej Boryszewski?, [in:] Tropami Świętego Wojciecha, red. Z. Kurnatowska, Poznań 1999.
Woziński A., Z rozważań nad Hansem Brandtem, „Porta Aurea. Rocznik Zakładu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego” 1999, nr 6.
Wypisy do biografii Jana Długosza z ksiąg sadowych Kurii Metropolitarnej w Krakowie, red. M. Kowalczykówna, „Analecta Cracoviensia” 1980, t. 12, nr 5, 14, 15, 53.
Zarębski I., Stosunki Eneasza Sylwiusza z Polską i Polakami, „Rozprawy Wydziału Historyczno-Filozoficznego. Polska Akademia Umiejętności, Seria II” 1939, t. 45 (t. 70), nr 4.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/f.2019.74.113-122
Data publikacji: 2019-12-30 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2019-11-21 21:36:10
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2020 Zofia Woś-Wilk
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.