Obcość w relacjach międzycywilizacyjnych na przykładzie opisu wschodniej tyranii w „Poselstwie” Eliasza Pielgrzymowskiego

Arkadiusz M. Stasiak

Streszczenie w języku polskim


W 1600 roku Eliasz Pielgrzymowski sprawował funkcję sekretarza polskiego poselstwa do Moskwy. Przebywał w stolicy Wielkiego Księstwa Moskiewskiego do końca trwania rokowań, tj. do 11 marca 1601 roku. Po powrocie do Polski przygotował retrospektywne Poselstwo – główne źródło analizy zawartej w niniejszym artykule. Jednym z podstawowych motywów Poselstwa Pielgrzymowskiego jest strach przed moskiewskim tyranem i jego ludźmi. Autor pracy wyeksponował tyrańską władzę księcia prowadzącą do niewoli poddanych, tak różnej od wolności polskiej szlachty. Często przy tym wykazuje niższość kultury moskiewskiej wobec kultury europejskiej.


Słowa kluczowe


Eliasz Pielgrzymowski; tyran; wolność; kultura moskiewska; kultura europejska

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


ŹRÓDŁA

Pielgrzymowski E., Poselstwo i krótkie spisanie rozprawy z Moskwą, oprac. R. Krzywy, Warszawa 2010.

Źródła do dziejów literatury i oświaty polskiej, t. 9: Wiersze historyczne, red. A. Brückner, Warszawa 1896.

LITERATURA

Augustyniak U., Wazowie i „królowie rodacy”. Studium władzy królewskiej w Rzeczypospolitej XVII wieku, Warszawa 1999.

Czwołek A., Piórem i buławą. Działalność polityczna Lwa Sapiehy, kanclerza litewskiego, wojewody wileńskiego, Toruń 2012.

Grala H., Dyplomacja z upominkami w tle. Wokół ceremoniału poselskiego w stosunkach polsko-moskiewskich na przestrzeni XVI–XVII wieku, [w:] Skarby Kremla. Dary Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wystawa ze zbiorów Państwowego Muzeum Historyczno-Kulturalnego „Moskiewski Kreml”, Warszawa 1998.

Grala H., O genezie polskiej rusofobii, „Przegląd Historyczny” 1992, z. 1.

Janiszewska-Mincer B., Wpływ stosunków polsko-rosyjskich na sprawy Prus Książęcych w latach 1600–1611, [w:] Europa orientalis. Polska i jej wschodni sąsiedzi od Średniowiecza po współczesność. Studia i materiały ofiarowane Profesorowi Stanisławowi Alexandrowiczowi w 65. rocznicę urodzin, red. Z. Karpus, T. Kempa, D. Michaluk, Toruń 1996.

Krzywy R., Wstęp, [w:] E. Pielgrzymowski, Poselstwo i krótkie spisanie rozprawy z Moskwą, oprac. R. Krzywy, Warszawa 2010.

Maciszewski J., Polska a Moskwa 1603–1618, Warszawa 1986.

Mączak A., Odkrywanie Europy. Podróże w czasach renesansu i baroku, Gdańsk 1998.

Nowy Korbut. Bibliografia literatury polskiej. Piśmiennictwo staropolskie, t. 3, Warszawa 1965.

Przyboś A., Pielgrzymowski (Pilgrimovius, Pilgrzymowski) Eliasz h. Nowina, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 26, cz. 1, Wrocław 1981.

Rachuba A., Wielkie Księstwo Litewskie w systemie parlamentarnym Rzeczypospolitej w latach 1569–1763, Warszawa 2002.

Tyszkowski K., Poselstwo Lwa Sapiehy w Moskwie 1600 r., Lwów 1927.

Wisner H., Kircholm 1605, Warszawa 1987.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/f.2020.75.85-95
Data publikacji: 2021-01-27 10:39:31
Data złożenia artykułu: 2020-04-21 21:26:55


Statystyki


Widoczność abstraktów - 595
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 453

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Arkadiusz Michał Stasiak

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.