Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Leopold Skulski – minister spraw wewnętrznych w Rządzie Obrony Narodowej Wincentego Witosa: 24 lipca 1920 – 28 czerwca 1921
Streszczenie w języku polskim
Leopold Skulski urodził się 3 listopada (według kalendarza juliańskiego 15 listopada) 1877 roku w Zamościu w zubożałej rodzinie szlachecko-inteligenckiej. Był aptekarzem i inżynierem chemikiem. W Sejmie Ustawodawczym kierował klubem Narodowego Zjednoczenia Ludowego. Od 13 grudnia 1919 roku do 9 czerwca 1920 roku pełnił funkcję prezesa Rady Ministrów. W dniu 24 lipca 1920 roku w Rządzie Obrony Narodowej Wincentego Witosa został ministrem spraw wewnętrznych, a zarazem członkiem Rady Obrony Państwa. Podczas wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku kierował najważniejszym w państwie resortem cywilnym – administracją spraw wewnętrznych, a w rezultacie był kierownikiem „frontu wewnętrznego”. Po odejściu z rządu 28 czerwca 1921 roku, był m.in. członkiem Trybunału Stanu (1925–1928), prezesem Polskiego Radia i prezesem Towarzystwa Zakładów Żyrardowskich. Po 17 września 1939 roku aresztowany i rozstrzelany przez władze sowieckie w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach. Pochowany prawdopodobnie w Kuropatach na Białorusi.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Źródła archiwalne, biblioteczne, drukowane
Archiwum Akt Nowych:
– Kancelaria Cywilna Naczelnika Państwa,
– Komenda Główna Policji Państwowej, Dopływy z b. Centralnego Archiwum Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i b. Centralnego Archiwum Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej,
– Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Dopływy z b. Centralnego Archiwum Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i b. Centralnego Archiwum Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej,
– Prezydium Rady Ministrów, Posiedzenia Rady Ministrów,
– Prezydium Rady Ministrów, Rektyfikaty,
– Prezydium Rady Ministrów, Spis protokołów posiedzeń Rady Ministrów.
Archiwum Państwowe w Lublinie, Wydział Społeczno-Polityczny
Biblioteka Narodowa w Warszawie, sygn. akc. 6797, s. 17, J. Osmołowski, Wspomnienia z lat 1914–1921, t. 4: Lata 1920–1921.
Biblioteka Sejmowa, Sejm Ustawodawczy:
– Przemówienie min. L. Skulskiego w sprawie zniesienia stanu wyjątkowego,
– Sprawozdanie stenograficzne,
– Wystąpienie ministra L. Skulskiego w sprawie zniesienia stanu wyjątkowego,
– Wystąpienie premiera Wincentego Witosa przed sejmem,
– Wystąpienie wiceministra spraw wewnętrznych J. Kuczyńskiego w sprawie zniesienia cenzury,
– Zatargi strajkowe.
Derżawnyj Archiw Ternopilskoj Obłasti, Zespół Urzędu Wojewódzkiego Tarnopolskiego, Wydział Prezydialny – Oddział Bezpieczeństwa Publicznego.
Derżawnyj Archiw Wołynskoj Obłasti, Zarząd Cywilny Ziem Wołynia i Frontu Podolskiego.
Dział nieurzędowy: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych – objęcie powiatów uwolnionych od inwazji na prawym brzegu Wisły przez starostów i Policję Państwową (M.P. 20.08.1920, nr 188).
Dział nieurzędowy: MSW komunikuje – powrót do powiatów płońskiego, płockiego, pułtuskiego, radzymińskiego, nowomińskiego, lubelskiego, węgrowskiego sokołowskiego, siedleckiego, radzyńskiego, garwolińskiego, łukowskiego, lubartowskiego dozwolony jest bez ograniczeń (M.P. 25.08.1920, nr 192).
Dział nieurzędowy: odejście J. Kuczyńskiego z MSW (M.P. 8.11.1921, nr 254).
Dział nieurzędowy: z Rady Ministrów (M.P. 30.10.1920, nr 247).
Dział urzędowy – zwolnienie L. Skulskiego z funkcji ministra spraw wewnętrznych, 28.06.1921 (M.P. 30.06.1921, nr 145).
Grabski S., Pamiętniki, do druku przygotował i wstępem opatrzył W. Stankiewicz, t. 1, Warszawa 1989.
Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej 1921, nr 16, poz. 93.
Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej 1921, nr 115, poz. 762; nr 117, poz. 768.
Ruch służbowy w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych (M.P. 12.11.1920, nr 257).
Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie organizacji i zasad urzędowania ministerstw (M.P. 5.11.1920, nr 251).
Rozporządzenie Rady Ministrów z 18 marca 1921 r. w przedmiocie statutów organizacyjnych Ministerstw i Urzędów Centralnych. Statut ministerstwa Spraw Wewnętrznych (M.P. 1.04.1921, nr 74).
Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. RP 1921, nr 44, poz. 267).
Prasa
„Gazeta Warszawska” 25.07.1920, nr 201; 15.08.1920, nr 222.
„Głos Lubelski” 1.08.1920, nr 207; 3.08.1920, nr 210; 5.08.1920, nr 290.
Literatura
Gabinety Drugiej Rzeczypospolitej, red. J. Faryś, J. Pajewski, Szczecin–Poznań 1991.
Gierowska-Kałłaur J., Zarząd Cywiny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920), Warszawa 2003.
Gomółka K., Między Polską a Rosją. Białoruś w koncepcjach ugrupowań politycznych 1918–1922, Warszawa 1994.
Hausner R., Pierwsze dwudziestolecie administracji spraw wewnętrznych, Warszawa 1939.
Jachymek J., Leopold Skulski – prezydent ministrów i minister spraw wewnętrznych, [w:] W służbie Klio… Księga poświęcona pamięci Profesora Tadeusza Radzika, red. J. Kłapcio, W. Kozyra, G. Kuprianowicz, R. Litwiński, M. Mazur, M. Sioma, R. Wysocki, Lublin 2012.
Kot Ł., Zamojski rodowód premiera Leopolda Skulskiego, „Archiwariusz Zamojski” 2006.
Kozłowski M., Między Sanem a Zbruczem. Walki o Lwów i Galicję Wschodnią 1918–1919, Kraków 1990.
Kozyra W., Polityka administracyjna ministrów spraw wewnętrznych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918–1939, Lublin 2009.
Kozyra W., Polityka Ministra Wnutrisznich Spraw Polskoji Respubliky szczodo schidnych kresiw u 1918–1926 rr., [w:] Ucrainica–Polonica, red. J. Tereszczenko, vol. 2, Kyjiw–Żytomyr 2005.
Kozyra W., Urząd wojewody lubelskiego w latach 1919–1939. Sto lat funkcjonowania w różnych ustrojach politycznych i administracyjnych, Lublin 2019.
Kozyra W., Urząd Wojewódzki w Lublinie w latach 1919–1939, Lublin 1999.
Kozyra W., Ustawowe uprawnienia ministrów spraw wewnętrznych i zarys ich realizacji w Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918–1939, [w:] Państwo – władza – społeczeństwo w dwudziestym wieku, red. W. Kozyra, „Res Historia” 2004, nr 16.
Kozyra W., Ziemia Wołyńska w okresie funkcjonowania administracji Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich i Zarządu Cywilnego Ziem Wołynia i Frontu Podolskiego (1919–1921), [w:] Ucrainica–Polonica, red. J. Tereszczenko, H. Stoński, vol. 1, Kijiw–Żytomyr 2004.
Krajewski Z., „Bunt” gen. Żeligowskiego i zajęcie Wilna, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1991, t. 41, nr 1.
Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, red. J.M. Majchrowski, współpr. G. Mazur, K. Stepan, Warszawa 1994.
Ministrowie Polski Niepodległej 1918–1945, red. M. Baumgart, H. Walczak, A. Wątor, Szczecin 2001.
Nowy rząd przed Sejmem. Deklaracje partii, „Gazeta Warszawska” 25.07.1920, nr 201.
Pajewski J., Budowa Drugiej Rzeczypospolitej 1918–1926, Poznań 2007.
Powrót władz i urzędów, „Gazeta Warszawska” 20.08.1920, nr 227.
Prezydenci i premierzy Drugiej Rzeczypospolitej, red. A. Chojnowski, P. Wróbel, Wrocław 1992.
Stepan K., Skulski Leopold, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 38/4, z. 159, Warszawa 1998.
Suleja W., Kresy Wschodnie w myśli politycznej polskiej irredenty w okresie popowstaniowym (1864–1914), [w:] Między polską etniczną a historyczną. Polska myśl polityczna XIX i XX wieku, red. W. Wrzesiński, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1988.
Szczepański J., Społeczeństwo Polski w walce z najazdem bolszewickim 1920 roku, Warszawa–Pułtusk 2000, DOI: https://doi.org/10.1353/imp.2000.0053.
Szczepański J., Stanowisko polskich partii politycznych wobec wojny w latach 1919–1920 z Rosją Sowiecką, [w:] Państwo – władza – społeczeństwo w dwudziestym wieku, red. W. Kozyra, „Res Historica” 2004, nr 16.
Witkowski W., Historia administracji w Polsce 1764–1989, Warszawa 2007.
Wojewodowie białostoccy, red. K. Stychowicz, J. Wasilewski, Białystok–Warszawa 2019.
Wyszczelski L., Bitwa na przedpolach Warszawy, Warszawa 2000.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/f.2021.76.253-275
Data publikacji: 2021-12-31 14:52:49
Data złożenia artykułu: 2020-12-19 18:02:00
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Waldemar Kozyra
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.