What is Kraszewski’s Mermaid Silent about?

Magdalena Rudkowska

Abstract


The article is dedicated to a novel by Józef Ignacy Kraszewski, originally published under the title Syrena [The Mermaid] in the Warsaw paper Gazeta Codzienna [The Everyday Daily] in 1859, then as a book under the title Piękna pani [The Beautiful Lady] in Lviv in 1871. The novel was appraised negatively by literary critics, mainly due to the role played in it by a strong demonic female figure threatening the male world, which for the reviewers was difficult to accept. Taking into account the contexts of Kraszewski’s other novels (e.g. the novel Orbeka, 1867) which presented the image of the femme fatale and feminocentric mythological themes, the article proposes a reading of this work as an open, ambiguous, controversial text, and thus one creatively recorded in the history of the 19th-century literature and criticism. The mermaid’s silence mentioned in the title becomes a metaphor for what is not said directly in the novel and what is connected to the experience of femininity – an experience that is disturbing, difficult, painful – the metaphor also translating into the Polish collective experience.

 


Keywords


femme fatale; Józef Ignacy Kraszewski; mythological themes; novel; mermaid

Full Text:

PDF

References


Sources

Kraszewski, Józef, Ignacy. (1859). Syrena. Powiastka. Gazeta Codzienna, 323–335.

Kraszewski, Józef, Ignacy. (1871). Piękna pani. Powieść-studium. Lwów: Nakładem Gubrynowicza i Schmidta.

Kraszewski, Józef, Ignacy. (1874). Kartki z podróży 1858–1864. Vol. 2. Warszawa: Nakładem Józefa Ungra.

Kraszewski, Józef, Ignacy, Kronenberg, Leopold. (1929). Korespondencja 1859–1876. Kraków: Gebethner i Wolff.

References

Bałucki, Michał [Elpidon]. (1869). Trzy szkice powieściowe z roku 1863. Kraków: Nakładem Autora.

Blanchot, Maurice. (1959). Le chant des Sirènes. In: Maurice Blanchot, Le Livre à venir. Paris: Gallimard.

Budrewicz, Tadeusz. (2004). Kraszewski – przy biurku i wśród ludzi. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.

Burkot, Stanisław. (1996). Kobieta, emancypacja i „sprawy fatalne” w twórczości Kraszewskiego. In: Ewa Ihnatowicz (ed.), Kraszewski – pisarz współczesny (pp. 147–156). Warszawa: Elipsa.

Dinnerstein, Dorothy. (1999). The Mermaid and the Minotaur: Sexual Arrangements and Human Malaise. New York: Other Press.

Dziub, Nikol. (2019). Le chant des sirenes, ou la langue émue. In: Corinne Fournier Kiss (ed.), Colloquium Helveticum: Cahiers suisses de littérature générale et comparée, 4 (pp. 83–95). Bielefeld: Aisthesis Verlag.

Jeske-Choiński, Teodor. (1885). Pozytywizm warszawski i jego główni przedstawiciele. Warszawa: Drukiem „Wieku”.

Konik, Roman. (2013). Między przedmiotem a przedstawieniem. Filozoficzna analiza sposobów obrazowania w oparciu o malarstwo, fotografię i obrazy syntetyczne. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut.

Kaszewski, Kazimierz. (1869). Orbeka. Biblioteka Warszawska, 2, p. 132.

Maar, Michael. (1999). Pośmiertne życie Andersena. Kresy, 1, pp. 5–11.

Markiewicz, Henryk. (1995). Teorie powieści za granicą. Od początków do schyłku XX wieku. Vol. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Nasiłowska, Anna. (2020). Wiersze tygodnia. Pisarze.pl. e-Dwutygodnik Literacko-Artystyczny, 13/20. Downloaded from: https://pisarze.pl/2020/05/12/wiersze-tygodnia-anna-nasilowska/ (access: 27.05.2020).

Neuger, Leonard. (2011). Co nam szepcze Syrena Czechowa? O nieuchronności „niemożliwego” tworzenia humanistyki. Folia Scandinavica Posnaniensia, 12, pp. 197–203.

Norwid, Cyprian. (1968). Pisma wybrane. Vol. 1: Wiersze. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Obsulewicz, Beata K. (2014). O „Trzech szkicach powieściowych z roku 1863” Michała Bałuckiego. Niepodległość i Pamięć, 1–2(45–46), pp. 159–176.

Owczarz, Ewa. (2009). Nieosiągalna całość. Szkice o powieści polskiej XIX wieku. Józef Ignacy Kraszewski – Ludwik Sztyrmer – Henryk Sienkiewicz. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Partyka, Joanna. (2004). „Żona wyćwiczona”. Kobieta pisząca w kulturze XVI i XVII wieku. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN.

Pessel, Włodzimierz. (2015). Syrenie grody. Pomniki syrenek w Warszawie i Kopenhadze. Białostockie Studia Literaturoznawcze, 7, pp. 57–71. DOI: 10.15290/bsl.2015.07.04.

Skucha, Mateusz. (2014). Ładni chłopcy i szalone. Męskość i kobiecość w późnym pisarstwie Józefa Ignacego Kraszewskiego. Kraków: Collegium Columbinum.

Szturc, Włodzimierz. (2011). Nowe przestrzenie. Szkice o namiętności. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Sztyrmer, Ludwik. (1858). Noc bezsenna. Rozmyślania i powiastki nieboszczyka Pantofla. Z papierów po nim pozostałych, ogłoszona przez Eleonorę Sztyrmer. Kronika Wiadomości Krajowych i Zagranicznych, 121, p. 2.

Świętochowski, Aleksander. (1871). Przegląd piśmiennictwa polskiego. „Piękna Pani, powieść-studium” p. J.I. Kraszewskiego, Lwów 1871. Przegląd Tygodniowy, 34, pp. 276–277.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2020.38.2.93-108
Date of publication: 2020-12-29 08:16:38
Date of submission: 2020-05-25 14:03:56


Statistics


Total abstract view - 948
Downloads (from 2020-06-17) - PDF - 687

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2020 Magdalena Rudkowska

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.