At University, in Hospital, in a Mortuary…Gabriela Zapolska and Maria Szeliga on Practising Medicine by Women

Renata Stachura-Lupa

Abstract


The paper presents the question of the attitude that Gabriela Zapolska and Maria Szeliga had towards the education of women at university. The author discusses the texts written by the two writers from 1889: Zapolska’s articles: W sprawie emancypacji and Paniom emancypantkom… odpowiedź, released in “Kurier Warszawski”, and Szeliga’s novel Na przebój. The release of these texts was preceded by obtaining the degree of Doctor of Medicine by the 21-year-old Caroline Schultze from Warsaw. She had received the title from the University of Sorbonne in Paris in 1888 after writing the dissertation Kobieta-lekarz w XIX wieku, which was noted by press in Poland and abroad. The debate over Schultze’s dissertation became heated, among other reasons due to her opponent, the famous authority in the field of neurology, Jean-Martin Charcot, who referred to gender stereotypes and questioned the ability of women to perform the job of a doctor. Zapolska did not support the idea of university education of women and undermined the honesty of its intentions. Szeliga defended female higher education. In the novel Na przebój she presented the process of women entering the medical profession. In order to contradict her opponents’ argument about women’s lack of aptitude to practise medicine, which allegedly results from their nature, she took her character, Natalia Dortmuntówna, a Pole studying in Paris, to the hospital and a mortuary, emphasising the role of practical preparation for the profession.

Keywords


Maria Szeliga (Loevy); Gabriela Zapolska; Caroline Schultze; emancipation of women; university education

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


A. Krz. [Anatol Krzyżanowski]. (1889). Kobieta-lekarz XIX wieku. Rozprawa doktoryzacyjna pani Karoliny Szulcówny. Tygodnik Mód i Powieści, 11, s. 81–82.

A. M. L. [Anna z Mycielskich Lisicka]. (1890). Z literatury powieściowej. Przegląd Polski, 1, 2, s. 395–398.

Bojczuk, Hanna. (2008). Kobiety-lekarki w Towarzystwie Lekarskim Warszawskim w latach 1875–1939. Część pierwsza – 1875–1905. Medycyna Nowożytna, 15, s. 139–157.

Brogowska, Bogumiła. (2019). Kwestia kobieca w refleksji Gabrieli Zapolskiej. W: Anna Janicka, Corinne Fourinier Kiss, Barbara Olech (red.), Przemiany dyskursu emancypacyjnego kobiet, seria II: Perspektywa polska (s. 401–417). Białystok: Temida 2.

Chodźkiewicz, Władysław. (1887). Nowiny paryskie. Bluszcz, 46, s. 365–367.

Dobrowolski, Adam. (1890). Przeglądy literackie. Przegląd Tygodniowy, 11, s. 155–156.

Dr Karolina Schultzówna. (1889). Tygodnik Ilustrowany, 314, s. 12–13.

Esżet [Stanisław Żyżkowski]. (1889). To i owo (Mały felieton). Kolce, 7, s. 51.

Gawin, Magdalena. (2011). Przeciw emancypacji. Teksty Drugie, 4, s. 235–252.

J…z [Janina Kraków]. (1882). Kronika paryska. Przegląd Tygodniowy, 1, s. 10–11.

Janicka, Anna. (2013). Sprawa Zapolskiej. Skandale i polemiki. Białystok: Katedra Badań Filologicznych „Wschód-Zachód”, Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku.

Janicka, Iwona. (2013). „Medycynierki, medyczki, lekarki” – dyskryminacja naukowa i zawodowa kobiet lekarek w wybranych państwach europejskich oraz USA w XIX wieku. Studia Historica Gedanensia, 6, s. 69–91.

Janion, Maria. (1996). Kobiety i duch inności. Warszawa: Wydawnictwo Sic!

Jeske-Choiński, Teodor. (1889). Kobieta o kobietach. Kurier Warszawski, 301, s. 1–2.

Jeż, Teodor Tomasz. (1890). Z niwy literackiej swojej i obcej. Głos, 16, s. 191–192.

K*. (1888). „Kobieta doktor” w XIX wieku. Kurier Codzienny, 3, s. 2–4.

Lorentowicz, Jan. (1935). Spojrzenie wstecz. Warszawa: Drukarnia Współczesna.

Offen, Karen. (2000). European Feminism 1700–1950. A Political History. Stanford: Stanford University Press.

Mackiewicz, Joanna. (1999). Pierwsze kobiety z dyplomem lekarza na terenie zaborów rosyjskiego i austriackiego. Medycyna Nowożytna, 6/2, s. 79–98.

Magnone, Lena. (2014). Maria Szeliga/Marya Chéliga: polska pisarka, francuska feministka? W: Krzysztof Fiołek (red.), Literatura niewyczerpana. W kręgu mniej znanych twórców polskiej literatury lat 1863–1914 (s. 275–286). Kraków: Universitas.

Markiewicz, Zygmunt, Sivert, Tadeusz. (1973). Melpomena polska na paryskim bruku. Teatralia polskie we Francji w XIX wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Morzkowska, Antonina. (1891). Studentki w powieści polskiej. Przegląd Tygodniowy, 2, s. 19–20.

Nossowska, Małgorzata. (2001). Świadectwo i tendencja. Korespondenci prasy warszawskiej o III Republice Francuskiej (1875–1914). Lublin: Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Wydawnictwo „Morpol”.

Ogilvie, Marilyn, Harvey, Joy (ed.). (2003). Bertillon, Caroline Schultze (1867–1900s). W: The Biographical Dictionary of Women in Science. Pioneering Lives From Ancient Times to the Mid-20th Century. Vol. 1 (p. 247). New York–London: Routledge.

Ossowska, Danuta. (2014). Literacki portret pierwszych polskich studentek (kontekst emancypacyjny). Prace Literaturoznawcze, 2, s. 151–162.

Poseł Prawdy [Aleksander Świętochowski]. (1889). Liberum veto. Prawda, 17, s. 203.

Prus, Bolesław. (1888). Kronika tygodniowa. Kurier Codzienny, 356, s. 1–3.

Rowińska, Anna. (2016). Wątki artystyczne w fotografii histerii Jean-Martina Charcota. Amor Fati, 1(5), s. 187–217.

Starża [Janina z Trylskich Zakrzewska]. (1889). Kronika powszechna. Kłosy, 1227, s. 11–12 i 14.

Suesser, Ignacy. (1890). Z piśmiennictwa. Izraelita, 21, s. 205–206.

Szeliga, Maria. (1889). Na przebój. Powieść współczesna. Kraków: Nakładem Dwutygodnika Ilustrowanego „Świat”.

Szeliga, Maria. (1891). Sprostowanie. Przegląd Tygodniowy, 9, s. 113–114.

W.W. [Cezaryna Wojnarowska]. (1888/1889). Kobieta adwokat i lekarz. Przegląd Tygodniowy, 1, s. 5–6.

Walewska, Cecylia. (1930). W walce o równe prawa. Nasze bojownice. Warszawa: „Kobieta Współczesna”.

Warszawianka w Uniwersytecie Paryskim. (1888). Kurier Codzienny, 349, s. 4.

Winiarski, Leon. (1890). Apoteoza czy satyra? Prawda, 38, s. 449–450.

Zapolska, Gabriela. (1889a). W sprawie emancypacji. Szkic. Kurier Warszawski, 104, s. 1–2; nr 106, s. 1–2.

Zapolska, Gabriela. (1889 b). Paniom emancypantkom… odpowiedź. Kurier Warszawski, 122, s. 1–2; 123, s. 1–2.

[Zapolska, Gabriela]. (1890). Echa warszawskie. Przegląd Tygodniowy, 3, s. 35–36.

Zapolska, Gabriela. (1892). Listy paryskie. Przegląd Tygodniowy, 23, s. 278–280.

Zapolska, Gabriela. (1958). Publicystyka, cz. 1. Wrocław–Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.

Zapolska, Gabriela. (1959). Publicystka, cz. 2. Wrocław–Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.

Zapolska, Gabriela. (1970). Listy. T. 1. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Zyzma [Edward Przewóski]. (1890). Sprawozdania literackie. Przegląd Literacki dod. Kraju, 17, s. 15–16.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2023.41.1.59-74
Date of publication: 2023-10-25 14:22:10
Date of submission: 2023-02-28 22:24:23


Statistics


Total abstract view - 366
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 109

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2023 Renata Stachura-Lupa

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.