Comparing Polish and French derivates as a test of universality for a word-formation technique

Wanda - Fijałkowska

Abstract


The word-formation technique to be tested is the derivation of verbs by exchange of prefixes, discovered and defined in 2006 by Joanna Stankiewicz, developed in 2006 and 2009 by Michał Wiśnicki for Polish, and in 2010 by Wanda Fijałkowska for French. In each language different prefixal pairs are used. The semantic motivation becomes obvious if we resort to w rd-formation paraphrases (as defined by Jadwiga Puzynina). A correctly formulated paraphrase of a derived word has to contain on the surface the original prefix – that of the base. This kind of paraphrases is not employed by French morphologists, but is applicable to studies on the French language. Logi­cally, the activity named by the derived verb cannot occur before the activity named by its base is terminated: we cannot unscrew something that is not screwed, or extend a building that is not built yet. Otherwise, we cannot explain that the prefixes in such verbs as débrigader, recharger, surgeler, odrysować, oddzwonić, nabroić are unique and not simply added one to another. In spite of the differences between Polish and French accomplished verbs, common and productive patterns appear – for example, in both languages annulative, transformative, directional and effective verbs are created. The analyses that we have carried out are the first step towards proving the universality of this word-formation technique.

Keywords


word-formation; prefix; exchange of prefixes; motivation; paraphrase

References


Amiot, D. (2002). Re-, préfixe aspectuel. Cahiers Chronos, 10, 1–20.

Amiot, D. (2008). La catégorie de la base dans la préfixation en dé-. In : B. Fradin (éd.), La raison morphologique. Hommage à la mémoire de Danielle Corbin (pp. 1–15). Amsterdam/Philadelphia : Benjamins.

Apothéloz, D. (2002). La construction du lexique français : principes de morphologie dérivationnelle. Ophrys : L’Essentiel français.

Apothéloz, D. (2007a). Procès centrifuge et procès centripète : RE-, DÉS- et l’antonymie directionnelle en français. In : N. Hathout, F. Montermini (eds.), Morphologie à Toulouse. Actes du colloque international de Morphologie « 4èmes Décembrettes » (pp. 149–169). München : Lincom Europa (LSTL).

Apothéloz, D. (2007b). La préfixation en RE-, l’antonymie directionnelle et les phénomènes de polarité sémantique. Journal of French Language Studies, 17, 143–158.

Béchade, H. (1994). Grammaire française. Paris : PUF.

Booij, G. (2005). The Grammar of Words. An Introduction to Linguistic Morphology. Oxford: Oxford University Press.

Corbin, D. (1987). Morphologie dérivationnelle et structuration du lexique, Thèse de doctorat d’État soutenue le 7 janvier 1987 à l’Université de Paris VIII. L’information grammaticale. Https://doi.org/10.3406/igram.1987.2091

Corbin, D. (2001). Préfixes et suffixes. Du sens aux catégories. Journal of French Language Studies, 11, 41–69.

Dal, G. (2001). Contre préposition, contre préfixe. Recherches Linguistiques de Vincennes, 26, 173–201.

Fijałkowska, W. (2010). La substitution de préfixes comme méthode de dérivation de verbes. In : A. Dutka-Mańkowska, T. Giermak-Zielińska (eds.), Des mots et du texte aux conceptions de la description linguistique (pp. 157–165). Warszawa : Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Fijałkowska, W. (2016). La dérivation par échange de préfixes en tant que problème de recherche en linguistique contrastive. Kwartalnik Językowy, 63(4), 500–506.

Fradin, B., Kerleroux, F., Plénat, M. (eds.). (2009). Aperçus de morphologie du français. Saint-Denis : Presses Universitaires de Vincennes.

Gerhard-Krait, F. (2000). La Préfixation en dé(s)- : formes construites et interprétations. Thèse : Sciences du langage : Strasbourg 2.

Grzegorczykowa, R. (1972). Zarys słowotwórstwa polskiego. Słowotwórstwo opisowe, Warszawa : Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Grzegorczykowa, R., Puzynina, J. (1979). Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego. Rzeczowniki sufiksalne rodzime. Warszawa: PWN.

Grzegorczykowa, R., Laskowski, R., Wróbel, H. (eds.). (1998). Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia. Warszawa : PWN.

Grzegorczykowa, R., Puzynina, J. (1998). Problemy ogólne słowotwórstwa. In : R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel (eds.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Vol. 2 : Morfologia (pp. 361–388). Warszawa : PWN.

Huot, H. (2006). La morphologie. Forme et sens des mots du français. Paris : Colin.

Huot, H. (2007). La Préfixation négative en français moderne. F. Floricic (ed.), La Négation dans les langues romanes (pp. 177–203). Amsterdam/Philadelphia : John Benjamins.

Jadacka, H. (2001). System słowotwórczy polszczyzny (1945–2000). Warszawa: PWN.

Jadacka, H. (2005). Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia. Warszawa : PWN.

Jadacka, H. (2007). O hierarchizacji w słowotwórstwie i jej skutkach dla opisu systemu derywacyjnego (na marginesie książki Iwony Kaproń-Charzyńskiej Derywacja ujemna w języku polskim. Rzeczowniki i przymiotniki). LingVaria, 1(3), 9–20.

Jalenques, P. (2002). Étude sémantique du préfixe RE en français contemporain : à propos de plusieurs débats actuels en morphologie dérivationnelle, Langue française, 133(1), 74–90.

Jalenques, P. (2014). Le problème de l’opacité sémantique dans les verbes préfixés en DÉ-. Pour une approche sémantique constructiviste. In : [actes de] Congrès Mondial de Linguistique Française, (pp. 1775–1796).

Kallas, K. (1998) . Przymiotnik. In: R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel (eds.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia (pp. 469–521). Warszawa: PWN.

Kaproń-Charzyńska, I. (2005). Derywacja ujemna w języku polskim. Rzeczowniki i przymiotniki. Toruń : Wydawnictwo UMK.

Kreja, B. (1963). Pojęcie derywacji wymiennej. Z polskich studiów slawistycznych. Seria 2. Językoznawstwo, 1, 33–140.

Kreja, B. (1972). Z zagadnień analizy słowotwórczej. In: J. Puzynina (ed.), Problemy współczesnego słowotwórstwa a dydaktyka uniwersytecka (pp. 59–78). Warszawa: Wydawnictwa UW.

Kreja, B. (2002). O antonimicznej kategorii słowotwórczej czasowników inceptywno-anulatywnych. In: B. Kreja, Studia i szkice słowotwórcze (pp. 307–317). Gdańska: Wydawnictwo UG.

Maingueneau, D., Chiss, J.-L., Filliolet, J. (2013). Introduction à la linguistique française, tome 1 : Notions fondamentales, phonétique, lexique. Vanves : Hachette.

Martin, R. (2004). Le couple préfixal en-(in-) / es-(e-/ex-) en moyen français. Romania, tome 122 (485–486), 1–45.

Nagórko, A. (1998). Zarys gramatyki polskiej (ze słowotwórstwem). Warszawa : PWN.

Nagórko, A. (2010). Podręczna gramatyka języka polskiego. Warszawa : PWN.

Peytard, J. (1975). Recherches sur la préfixation en français contemporain. Paris : Champion.

Przybylska, R. (2006). Schematy wyobrażeniowe a semantyka polskich prefiksów czasownikowych do-, od-, prze-, roz-, u-. Kraków : Universitas.

Puzynina, J. (ed.). (1972). Problemy współczesnego słowotwórstwa a dydaktyka uniwersytecka. Warszawa : Wydawnictwa UW.

Puzynina, J. (1978 a). Próba klasyfikacji formantów słowotwórczych języka polskiego. Język Polski, 2, 98–107.

Puzynina, J. (1978 b). Typy formantów słowotwórczych w językach słowiańskich. Z polskich studiów slawistycznych, 4, 179–188.

Roché, M. (2008). Quelques exemples de morphologie non conventionnelle dans les formations construites à partir d’un mot en -ouille(r). In : B. Fradin (ed.), La raison morphologique (pp. 215–238). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.

Roizenzon, L. (1974). Mnogopristavochnye glagoly v russkom i drugikh slavianskikh iazykakh [Multi-prefixal verbs in Russian and other Slavonic languages]. Samarkand : Publ. Samarkandskogo gosudarstwiennogo universiteta.

Skarżyński, M. (1999). Powstanie i rozwój polskiego słowotwórstwa opisowego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Skarżyński, M. (ed.). (2003a). Słowotwórstwo gniazdowe : historia, metoda, zastosowania. Kraków : Księgarnia Akademicka.

Skarżyński, M. (2003b). Słowotwórcze gniazda odczasownikowe (charakterystyka wstępna). In: M. Skarżyński (ed.). Słowotwórstwo gniazdowe: historia, metoda, zastosowania (pp. 137–155). Kraków: Księgarnia Akademicka.

Skarżyński, M. (2004). Wstęp. In: Słownik gniazd słowotwórczych współczesnego języka polskiego. T. III Gniazda odczasownikowe (pp. VII–XIV). Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”.

Stankiewicz, J. (2006). Wymiana prefiksów w derywacji odczasownikowej (na materiale gniazdowym). Poradnik Językowy, 10, 119–126.

Śmiech, W. (1986). Derywacja prefiksalna czasowników polskich. Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Waszakowa, K. (1991). Derywacja sufiksalna, paradygmatyczna czy ujemna. Polonica, 16,101–110.

Waszakowa, K. (1993). Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego. Rzeczowniki z formantami paradygmatycznymi. Warszawa : Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Wiśnicki, M. (2006). O derywacji prefiksalno-wymiennej w słowotwórczych gniazdach rzeczowników i przymiotników. Poradnik Językowy, 10, 126–133.

Wiśnicki, M. (2010). Derywacja prefiksalna wymienna czasowników polskich (w świetle danych gniazdowych). PhD thesis, typewritten. Warszawa.

Wróbel, H. (1998) Czasownik. In: R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel (eds.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia (pp. 536–583).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2018.36.1.87-96
Date of publication: 2018-11-05 11:24:37
Date of submission: 2018-02-13 05:50:14


Statistics


Total abstract view - 1616
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Français (France)) - 602

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2018

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.