Przestrzenie metamorfozy: białoruski teatr w kraju, w podziemiu i na wychodźstwie

Irina Lappo

Résumé


Artykuł poświęcony jest przemianom w teatrze białoruskim, które odbyły się po protestach 2020 roku. Autorka bada korelacje między przestrzenią a polityką repertuarową, systemem wartości i perspektywą rozwoju teatru w warunkach 1) państwowego finansowania i totalitarnego zniewolenia; 2) podziemia; 3) wygnania i gospodarki rynkowej w przestrzeni europejskiej. Przedmiotem opisu i analizy są stosowane przez białoruskich twórców strategie przetrwania uzależnione od sposobu pozycjonowania teatru w przestrzeni geograficznej (w kraju – na emigracji), politycznej (w ramach dyskursu oficjalnego – w podziemiu), fizycznej („na żywo” – w internecie).


Mots-clés


teatr; niezależny teatr; teatr podziemny; teatr na emigracji; przestrzeń; polityka repertuarowa

Texte intégral :

PDF (Język Polski)

Références


Adkryty list dziejaczau kultury i mastactwa Respubliki Biełaruś. (2021) [Адкрыты ліст дзеячаў культуры і мастацтва Рэспублікі Беларусь. (2021)]. Pobrano z: https://docs.google.com/document/d/1QHqDh1IuK4dwaxkitCx4c-umGfMpfbt3PucAKGdEipA/edit (dostęp: 20.01.2023).

Arcimovich, Taciana. (2016). Independent Theatre in Belarus. 1980–2013. In: Joanna Krakowska, Daria Odija (eds.), Platform East European Performing Arts Companion (pp. 177–186). Lublin–Warsaw: Adam Mickiewicz Institute, Centre for Culture in Lublin, Institute of Arts of the Polish Academy of Sciences City.

Arcimowicz, Taciana. (2011). Białoruski teatr współczesny – walcząc o różnorodność. W: Laufer Paweł, Arcimowicz Taciana, Klinau Artur (red.), Raport o stanie kultury niezależnej i NGO w Białorusi (s. 58–66). Lublin: Wydawnictwo Studio Format.

Jermakovič, Hanna. (2022). Padparadkavacca hetamu strachu — značyć prajhrać. Apošniaje interv'ju Aliaksieja Streĺnikava. “Novy čas”, 18.12.2022. [Ермаковіч, Ганна. (2022). Падпарадкавацца гэтаму страху — значыць прайграць. Апошняе інтэрв'ю Аляксея Стрэльнікава. “Новы час», 18.12.2022.] Pobrano z: https://novychas.online/asoba/aposznjae-interv-ju-aljakseja-strelnikava (dostęp: 20.01.2023).

Kiselev, Aleksej. (2022), «Esli menâ arestuût, mne estʹ čto pokazatʹ sokamernikam»: pamâti Alekseâ Strelʹnikova, 19 dekabrâ 2022. [Киселев, Алексей. (2022). «Если меня арестуют, мне есть что показать сокамерникам»: памяти Алексея Стрельникова, 19 декабря 2022.] Pobrano z: https://daily.afisha.ru/brain/24944-esli-menya-arestuyut-mne-est-chto-pokazat-sokamernikam-pamyati-alekseya-strelnikova/ (dostęp: 20.01.2023).

Kruk, Ivan (red.). (2012). Kuĺtura Bielarusi: 20 hod razviccia (1991–2011). Minsk: Instytut kuĺtury Bielarusi. [Крук, Іван (рэд.). (2012). Культура Беларусі: 20 год развіцця (1991–2011). Мінск: Інстытут культуры Беларусі.]

Kuligowska-Korzeniewska, Anna. (2014). Niemy poeta, czyli o dramacie i teatrze białoruskim, Dialog, 1, s. 210–219.

Laufer, Paweł, Arcimowicz, Taciana, Klinau Artur (red.). (2011). Raport o stanie kultury niezależnej i NGO w Białorusi. Lublin: Wydawnictwo Studio Format.

Manifest Białoruskiej Wspólnoty Teatralnej. (2021). Pobrane z: https://e-teatr.pl/manifest-14972 (dostęp: 20.01.2023).

Marcinovič, Dzianis. (2022). Bielaruski teatr u emihracyi. B: Maryna Cumštajn, Liena Kancevič (red.), Kupalaŭcy: Kuo Vadis? Zbornik p’jes i ese (c. 8–12). Heidelberg: Kulturverein Belarus e.V. 2022. [Марціновіч, Дзяніс. (2022). Беларускі тэатр у эміграцыі. B: Марына Цумштайн, Лена Канцэвіч (рэд.), Купалаўцы: Kuo Vadis? Зборнік п’ес і эсэ (c. 8–12). Heidelberg: Kulturverein Belarus e.V. 2022.]

Martinovič, Denis, Pankratova, Anastasiâ. (2021). Kak v Kupalovskom prošel pervyj spektaklʹ posle vyborov: “Ostorožno, mogut bytʹ bèčebèšniki”. Salіdarnascʹ, 4.03.2021. [Мартинович, Денис, Панкратова, Анастасия. (2021). Как в Купаловском прошел первый спектакль после выборов: “Осторожно, могут быть бэчебэшники”. Салідарнасць, 4.03.2021.] Pobrano z: https://gazetaby.com/post/kak-v-kupalovskom-proshel-pervyj-spektakl-poslevy/173944/ (dostęp: 01.04.2022).

Moskwin, Andriej. (2013), Teatr białoruski 1920–1930. Odrodzenie i zagłada. Warszawa: Bel Studio.

Orechowa, Tatjana. (2023). Po co ten teatr, gdy…. Pobrano z: https://e-teatr.pl/pocotenteatr-15972 (dostęp: 20.03.2023).

Prava na kulturu. Bielaruś 2021. Manitorynh parušienniaŭ kuĺturnych pravoŭ i pravoŭ čalavieka ŭ dačynienni da dziejačaŭ kuĺtury. Bielaruski PEN. (2021). [Права на культуру. Беларусь 2021. Маніторынг парушенняў культурных правоў і правоў чалавека ў дачыненні да дзеячаў культуры. Беларускі ПЕН. (2021)]. Pobrano z: https://penbelarus.org/2022/02/16/prava-na-kulturu-belarus-2021-bel.html (dostęp: 20.01.2023).

Savickaja, Maryna. (2022). Kupalaŭcy: nieĺha spyniacca. Z Voĺhaj Kulikoŭskaj razmaŭliala Maryna Savickaja. [Савіцкая, Марына. (2022). Купалаўцы: нельга спыняцца. З Вольгай Кулікоўскай размаўляла Марына Савіцкая.] Pobrano z: https://art-context.com/teatr/kupalauczyi-nelga-spyinyaczcza (dostęp: 20.01.2023).

Sto dzion z Kupalaŭskim i ŭžo 29 dzion pa-za jaho scienami, 20.09.2020, jutubkanal „Kupalaŭcy”. [Сто дзён з Купалаўскім і ўжо 29 дзён па-за яго сценамі, 20.09.2020, ютубканал „Купалаўцы”.] Pobrano z: https://www.youtube.com/watch?v=EEybDeWkMyw (dostęp: 01.04.2022).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2023.41.1.201-216
Date of publication: 2023-10-25 14:22:34
Date of submission: 2023-02-02 11:23:18


Statistiques


Visibilité des résumés - 327
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 98

Indicateurs



Renvois

  • Il n'y a présentement aucun renvoi.


Droit d'auteur (c) 2023, Irina Lappo

Licence Creative Commons
Ce(tte) œuvre est mise à disposition selon les termes de la Licence Creative Commons Attribution 4.0 International.