Fizjonomiczne ślady w epoce pozytywizmu na przykładzie "Dziwadeł" J. I. Kraszewskiego

Aleksandra Agnieszka Kozłowska

Streszczenie w języku polskim


Artykuł skupia się na zagadnieniu fizjonomiki w literaturze polskiej XIX wieku. Przedstawiono krótki zarys historii fizjonomiki. Zaprezentowano najważniejszych badaczy tej dziedziny, m.in. Giambattistę Della Portę i Johanna Caspara Lavatera. Następnie ukazano powiązania pisarzy z fizjonomiką.

Przedstawiono sylwetkę Józefa Ignacego Kraszewskiego jako fizjonomisty. Zwrócono uwagę na plastykę jego opisów oraz zainteresowania fizjonomią człowieka i jego otoczenia. Następnie odnaleziono najważniejsze ślady fizjonomiczne w powieści Dziwadła. Przedstawiono także ich interpretację za pomocą teorii fizjonomicznych. Artykuł ma na celu ukazanie istotnych rysów fizjonomicznych w twórczości Kraszewskiego na przykładzie powieści Dziwadła.


Słowa kluczowe


fizjonomika; Józef Ignacy Kraszewski; Dziwadła; polska literatura XIX wieku; fizjonomika w literaturze

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Belting H., Faces. Historia twarzy, Gdańsk 2015.

Benedict B. M., Reading Faces: Physiognomy and Epistemology in Late Eighteenth–Century Sentimental Novels, „Studies in Philology” 1995, vol. 92, nr 3.

Budrewicz T., „Zdrowie” i „choroba” w języku Kraszewskiego (w okresie wołyńskim), [w:] idem, Kraszewski: przy biurku i wśród ludzi, Kraków 2004.

Budrewicz T., Kulinaria Kraszewskiego - narodowość i kosmopolityzm, [w:] idem, O Kraszewskim. Studia, Kraków 2013.

Chlebowski P., Spotkania Józefa Ignacego Kraszewskiego z „Ostatnią Wieczerzą...”, [w:] Kraszewski i nowożytność: studia, red. A. Janicka, K. Czajkowski, Ł. Zabielski, Białystok 2015.

Danek W., J. I. Kraszewski, Warszawa 1973.

Godfrey E., Femininity, Crime and Self–Defence in Victorian Literature and Society. From Dagger–Fans to Suffragettes, Springer 2012.

Ihnatowicz E., Proza Kraszewskiego. Codzienność, Warszawa 2011.

J. I. Kraszewski, pod red. E. Zielonki, Warszawa 1987.

Kraszewski J. I., Dziwadła, Kraków 1964.

Kraszewski J. I., Pamiętnik z lat młodzieńczych, [w:] idem, Pamiętniki, pod red. W. Danka, Kraków 1972.

Kraszewski J. I., Pamiętniki, oprac. W. Danek, Wrocław 1971.

Landauer M. S., The Expressiveness of Perceptual Experience: Physiognomy reconsidered, Amsterdam 2013.

Lavater J. C., Physiognomy, Londyn 1826.

Osiński D. M., Światy prywatnego i publicznego zapisu. „Pamiętniki” Józefa Ignacego Kraszewskiego, [w:] Kraszewski. Poeta i światy, pod red. T. Budrewicza, E. Ihnatowicz, E. Owczarz, Toruń 2012.

Pearl S., About Faces: Physiognomy in Nineteenth–Century Britain, Cambridge 2010.

Percival M., The Appearance of Character: Physiognomy and Facial Expression in Eighteenth–century France, Leeds 1999.

Percival M., Tytler G., Physiognomy in Profile: Lavater’s Impact on European Culture, Newark 2005.

Skorupa E., Twarze, emocje, charaktery. Literacka przygoda z wiedzą o wyglądzie człowieka, Kraków 2013.

Stępnik K., Setna rocznica urodzin Józefa Ignacego Kraszewskiego w prasie warszawskiej, Lublin 2012.

Stimilli D., The Face of Immortality: Physiognomy and Criticism, Nowy Jork 2005.

Story A. T., Charakterologia, Wrocław 1998.

Tytler G., Physiognomy in the European Novel: Faces and Fortunes, Princeton 1982.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2016.34.1.25
Data publikacji: 2016-12-13 11:15:33
Data złożenia artykułu: 2016-06-05 20:39:29


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1141
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 686

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2016 Aleksandra Agnieszka Kozłowska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.