Wyślij tekst przez e-mail 
Dziennikarz jako zawód zaufania publicznego
Streszczenie w języku polskim
W powszechnej opinii społecznej zawód dziennikarza należy do zawodów zaufania publicznego. Jak dowodzi analiza przeprowadzona w niniejszym artykule, charakterystyka prawna zawodu dziennikarza nie pozwala jednak na zaliczenie go do tej kategorii pojęciowej. Przesądza o tym niejasny status prawny tej grupy zawodowej, a przede wszystkim brak odpowiednich gwarancji prawnych należytego wykonywania zawodu dziennikarza. Zastrzec przy tym należy, że konkluzja ta nie obniża oceny społecznego znaczenia tego zawodu i roli dziennikarzy w zapewnianiu obywatelom dostępu do informacji publicznej. Jak słusznie się bowiem podkreśla, dziennikarze stoją na straży dostępu obywateli do informacji i nie chodzi w tym przypadku o przywilej czy szczególne uprawnienie dziennikarzy, lecz o służbę społeczeństwu.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Adamowski J.W., Jupowicz-Ginalska A., Zamiast tradycyjnego wstępu – kilka słów o przedmiocie dyskusji…, [w:] Zmierzch profesjonalnego dziennikarstwa?, red. J.W. Adamowski, A. Jupowicz-Ginalska, Warszawa 2012.
Bertrand C.J., Deontologia mediów, Warszawa 2007.
Brzozowska-Pasieka M., Olszyński M., Pasieka J., Prawo prasowe. Komentarz, Warszawa 2013.
Czarnecki P., Etyka mediów, Warszawa 2008.
Dobosz I., Prawo i etyka w zawodzie dziennikarza, Warszawa 2008.
Doktorowicz K., Powinności mediów publicznych wobec demokracji, [w:] Polityka a środki masowej informacji, oprac. M. Lipińska, Warszawa 2004.
Ferenc-Szydełko E., Prawo prasowe. Komentarz, Warszawa 2013.
Golka B., Michalski B., Etyka dziennikarska a kwestie informacji masowej, Warszawa 1989.
Grzonka L., Kostrubiec J., Zawód zaufania publicznego. Przyczynek do dyskusji, „Studia Iuridica Lublinensia” 2007, nr 9.
Kocowski T., Zawód zaufania publicznego w gospodarce rynkowej – rzeczywistość czy przeżytek, [w:] Stare dogmaty – nowe wyzwania w prawie i ekonomii, red. U. Kalina-Prasznic, Warszawa 2013.
Kononiuk T., Czy jest miejsce na etykę w relacjach między polityką a środkami masowej informacji?, [w:] Polityka a środki masowej informacji, oprac. M. Lipińska, Warszawa 2004.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r., nr 78, poz. 483 ze zm.).
Kulesza M., Pojęcie zawodu zaufania publicznego, [w:] Zawody zaufania publicznego a interes publiczny – korporacyjna reglamentacja versus wolność wykonywania zawodu, oprac. S. Legat, M. Lipińska, Warszawa 2002.
Leonowicz-Bukała I., Dziennikarstwo obywatelskie a rola mediów w demokracji, [w:] Zawód dziennikarz. Między misją a profesją, red. B. Brodzińska, M. Jeziński, M. Mateja, Toruń 2015.
Lis W., Pojęcie dziennikarza na gruncie prawa prasowego, [w:] Status prawny dziennikarza, red. W. Lis, Warszawa 2014.
Luty J., Etyka wybranych zawodów zaufania publicznego, Wrocław 2013.
Murawska-Najmiec E., Informacja na temat istniejącego w Polsce systemu ochrony etyki dziennikarskiej, „Analiza Biura Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji” 2006, nr 7, www.krrit.gov.pl/Data/Files/_public/pliki/publikacje/analiza2006_07.pdf [dostęp: 17.12.2017].
Opinia społeczna na temat zawodów zaufania publicznego. Komunikat z badań, BS/73/2004, Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2004, www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2004/K_073_04.PDF [dostęp: 17.12.2017].
Poręba M., Dziennikarz i doradca public relations. Aspekty etyczne i prawne zawodu, Warszawa 2012.
Poręba M., Etyka dziennikarska. Kwestie podstawowe, „Studia Iuridica Lublinensia” 2005, nr 6.
Prawo mediów, red. J. Sieńczyło-Chlabicz, Warszawa 2012.
Sarnecki P., Pojęcie zawodu zaufania publicznego (art. 17 ust. 1 Konstytucji) na przykładzie adwokatury, [w:] Konstytucja, wybory, parlament. Studia ofiarowane Zdzisławowi Jaroszowi, red. L. Garlicki, Warszawa 2000.
Sarnecki P., W sprawie znaczenia konstytucyjnego określenia „zawód zaufania publicznego” (art. 17 ust. 1 Konstytucji), „Ekspertyzy i Opinie Prawne. Biuletyn Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu” 2001, nr 5(41).
Służba, [w:] Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/szukaj/służba.html [dostęp: 17.12.2017].
Smarż J., Samorząd zawodowy inżynierów budownictwa jako samorząd zawodu zaufania publicznego, Lublin 2013.
Szot L., Korporacja zawodowa dziennikarzy w Polsce, [w:] Dziennikarz, utwór, prasa. Księga jubileuszowa z okazji pięćdziesięciolecia pracy naukowej prof. dr. hab. Bogdana Michalskiego, red. T. Kononiuk, Warszawa 2014.
Taczkowska J., Zawód dziennikarza w Polsce. Między misją a posłannictwem, Bydgoszcz 2012.
Taczkowska-Olszewska J., Zawód dziennikarza na tle charakterystyki zawodów regulowanych, w tym wolnych zawodów i zawodów zaufania publicznego – ujęcie teoretyczne, [w:] Status prawny dziennikarza, red. W. Lis, Warszawa 2014.
Tomaszewska L., Kultura mediów – kilka słów o wartościach. Zagadnienia deontologiczne, [w:] Kultura i język mediów, red. M. Tanaś, Kraków 2007.
Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U. z 1984 r., nr 5, poz. 24 ze zm.).
Wołpiuk W.J., Zawód zaufania publicznego z perspektywy prawa konstytucyjnego, [w:] Zawody zaufania publicznego a interes publiczny – korporacyjna reglamentacja versus wolność wykonywania zawodu, oprac. S. Legat, M. Lipińska, Warszawa 2002.
Wypowiedź Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara dotycząca wstępu dziennikarzy na posiedzenia organów parlamentarnych, www.pap.pl/aktualnosci/news,743015,rpo-dziennikarze-stoja-na-strazy-dostepu-obywateli-do-informacji.html [dostęp: 17.12.2017].
Wyrok SA w Warszawie z dnia 26 maja 2000 r., I ACa 1421/99, Legalis 48568.
Wyrok TK z dnia 22 maja 2001 r., K 37/00, OTK ZU 2001, nr 4, poz. 86.
Wyrok TK z dnia 7 maja 2002 r., SK 20/00, OTK ZU 2002, nr 3A, poz. 29.
Wyrok TK z dnia 18 lutego 2004 r., P 21/02, OTK ZU 2004, nr 2A, poz. 9.
Wyrok TK z dnia 23 marca 2006 r., K 4/06, OTK ZU 2006, nr 3A, poz. 32.
Wyrok TK z dnia 11 maja 2007 r., K 2/07, OTK ZU 2007, nr 5A, poz. 48.
Wyrok TK z dnia 2 lipca 2007 r., K 41/05, OTK ZU 2007, nr 7A, poz. 72.
Wyrok TK z dnia 23 kwietnia 2008 r., SK 16/07, OTK ZU 2008, nr 3A, poz. 45.
Wyrok TK z dnia 29 września 2008 r., SK 52/05, OTK ZU 2008, nr 7A, poz. 125.
Wyrok TK z dnia 18 października 2010 r., K 1/09, OTK ZU 2010, nr 8A, poz. 76.
Wyrok TK z dnia 7 marca 2012 r., K 3/10, OTK ZU 2012, nr 3A, poz. 25.
Wyrok TK z dnia 24 marca 2015 r., K 19/14, OTK ZU 2015, nr 3A, poz. 32.
Zdyb M., Służba publiczna, [w:] Prawość i godność. Księga pamiątkowa w 70. rocznicę urodzin Profesora Wojciecha Łączkowskiego, red. S. Fundowicz, F. Rymarz, A. Gomułowicz, Lublin 2003.
Zmierzch profesjonalnego dziennikarstwa?, red. J.W. Adamowski, A. Jupowicz-Ginalska, Warszawa 2012.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2017.64.2.131
Data publikacji: 2018-02-26 19:27:29
Data złożenia artykułu: 2018-01-03 16:11:42
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2018 Emil Kruk
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.