Polityka kryminalna państwa rzymskiego w obliczu nagminności określonych przestępstw oraz wobec przestępców niepoprawnych na przykładzie reskryptu cesarza Hadriana w sprawie crimen abigeatus

Krzysztof Amielańczyk

Streszczenie w języku polskim


Podstawowym celem polityki kryminalnej cesarza Hadriana wymierzonej przeciwko złodziejom bydła (abigei) było surowe karanie ich czynów przestępczych (crimen abigeatus) oraz zapewnienie nieuchronności odpowiedzialności karnej. Reskrypt Hadriana (rescriptum) skierowany do rady prowincji Betyka, uzupełniony przez komentarze jurystów klasycznych (w szczególności Ulpiana), ukazuje dwa główne aspekty rzymskiej polityki kryminalnej dotyczącej crimen abigeatus. Pierwszym było zatrzymanie w prowincji Betyka zjawiska nagminnej przestępczości, drugim – wyeliminowanie sprawców szczególnego rodzaju – przestępców niepoprawnych.


Słowa kluczowe


polityka kryminalna Hadriana; crimen abigeatus; nagminna przestępczość; przestępcy niepoprawni

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Amielańczyk K., Czy rzymscy prawodawcy prowadzili ukierunkowaną politykę karną?”, [w:] Prawo karne i polityka w państwie rzymskim, red. K. Amielańczyk, A. Dębiński, D. Słapek, Lublin 2015.

Amielańczyk K., Rzymskie prawo karne w reskryptach cesarza Hadriana, Lublin 2006.

Amielańczyk K., Teoretyczny model przestępstwa prawa publicznego (crimen publicum) autorstwa Claudiusa Saturninusa (D.48,19,16) a współczesna nauka o przestępstwie karnym, „Annales UMCS” 2019, sectio G, nr 66.1.

Balzarini M., In tema di repressioneextra ordinem del furtoneldirittoclassico, „BIDR” 1969, no. 72.

Bauman R., Lawyers and Politics in the early Roman Empire. A study of relations between the Roman jurists and the emperors from Augustus to Hadrian, München 1989.

Bauman R., Crime and Punishment in Ancient Rome, London 199.

Bojańczyk A., Nagminność w prawie i praktyce karnej (uwagi na tle wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 20 lutego 2014 r.), „Prokuratura i Prawo” 2017, nr 1.

Casavola F., Cultura e scienzagiuridica, [w:] GiuristiAdrianei, Napoli 1980.

De Robertis F.M., Sulla eficacia normativa delle costituzioni imperiali, „Annali della Facoltà di Giurisprudenza della Univercità di Bari” 1941, no. 4, Bari 1942.

Dębiński A., Zbiór prawa Mojżeszowego i rzymskiego. Tekst łacińsko-polski, Lublin 2011.

D’Orgeval B., L’empereur Hadrien. Oeuvre legislative et administrative, Paris 1950.

Dowling M.B., Clemency and Cruelty in the Roman World, Michigan 2006.

Garofalo L., Pojęcia i żywotność rzymskiego prawa karnego, „Zeszyty Prawnicze UKSW” 2003, z. 3.1.

Giuffrè V., La repressione criminale nell’esperienza romana, Napoli 1998.

Gioffredi C., I principi del diritto penale romano, Torino 1970.

Hołyst B., Kryminologia, Warszawa 2001.

Hübner H., Zur Rechtspolitik Kaiser Hadrian, [w:] Festschrift für Erwin Seidl, Köln 1975.

Jońca M., Rzymskie prawo karne. Instytucje, Lublin 2021.

Jońca M., rec. Minieri L., Abactum animal. Sulla repressione dell’abigeato in diritto Romano. Edizioni Scientifiche Italiane, Napoli 2018, „ZSS” 2020, nr 137.

Lenel O., Paligenesia iuris civilis, vol. 2, Leipzig 1899 (Graz 1960).

Litewski W., Jurysprudencja rzymska, Kraków 2000.

Litewski, Podstawowe wartości prawa rzymskiego, Kraków 2001.

Marotta V., Multa de iure sanxit. Aspetti della politica del diritto di Antonino Pio, Milano 1988.

Prawo karne i polityka w państwie rzymskim, red. K. Amielańczyk, A. Dębiński, D. Słapek, Lublin 2015.

Pringsheim F., The legal policy and reforms of Hadrian, „JRS” 1934, no. 24.

Pugliese G., Linee generali dell’evoluzione del diritto penale pubblico durante il principato, „ANRW” 1982, no. 14(2).

Rein W., Das Kriminalrecht der Römer von Romulus bis auf Justinianus, Aalen 1962.

Riggsby A., Public and Private Criminal Law, [w:] The Oxford Handbook of Roman Law and Society, red. P.J. Du Plessis, C. Ando, K. Tuori, Oxford 2016.

Robinson O.F., The Criminal Law of Ancient Rome, Baltimore 1995.

Rominkiewicz J., Zakaz kastracji w prawie rzymskim, Wrocław 2023.

Santalucia B., Crimen furti. La repressione straordinaria del furtonell’età del principato, [w:] Derecho romano de obligaciones. Homenaje J. Murga Gener, Madrid 1994.

Sitek B., Abigeatus crimen. Ze studiów nad crimina extraordinaria, „Studia Prawnoustrojowe” 2005, nr 4.

Wieacker F., Textufen klassicher Juristen, Göttingen 1960.

Zabłocki J., Tarwacka A., Publiczne prawo rzymskie, Warszawa 2005.

Zalewski W., Przestępca „niepoprawny” – jako problem polityki kryminalnej, Gdańsk 2010.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2024.71.3.71-86
Data publikacji: 2024-12-09 22:19:50
Data złożenia artykułu: 2024-04-10 19:23:38


Statystyki


Widoczność abstraktów - 52
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 10

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2024 Krzysztof Amielańczyk

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.