Nadanie klauzuli wykonalności wyrokowi wydanemu przeciwko spółce jawnej i jej wspólnikom – glosa do wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 12 września 2023 r., II Ca 212/23
Streszczenie w języku polskim
Glosa ma charakter krytyczny. W omawianym wyroku sąd zasądził świadczenie od spółki jawnej i jej wspólników. W uzasadnieniu wyroku wskazano, że wspólnik ponosi subsydiarną odpowiedzialność za zobowiązania spółki (art. 31 § 2 k.s.h.), ale nie podlega to ocenie w procesie. Jest to jeden z poglądów prezentowanych w nauce, ale nie jest on trafny. Prawidłowe jest inne podejście, według którego subsydiarna odpowiedzialność wspólnika spółki jawnej powinna być uwzględniona już w postępowaniu rozpoznawczym. W razie bezwarunkowego żądania zasądzenia świadczenia od spółki i wspólnika sąd musi zbadać w procesie, czy jest spełniona przesłanka bezskuteczności egzekucji wobec spółki. Optymalnym sposobem dochodzenia roszczenia przez wierzyciela jest żądanie zasądzenia świadczenia od wspólnika z zastrzeżeniem warunku, że egzekucja wobec spółki okaże się bezskuteczna. Od treści wyroku zależy zakres kognicji sądu w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikowi spółki jawnej.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Literatura
Błaszczak Ł., Instytucja rozszerzonej prawomocności wyroku a przepis art. 778(1) k.p.c., „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2009, nr 10.
Błaszczak Ł., Pozycja handlowej spółki osobowej w procesie cywilnym, Toruń 2006.
Borowy B. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red, Z. Jara, Legalis/el. 2024.
Broniewicz W., Marciniak A., Kunicki I., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2023.
Drabik M., Postępowanie w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika, Warszawa 2016.
Dumkiewicz M., Matysiak W., Szajkowski A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 16B: Prawo spółek osobowych, red. M. Romanowski, Warszawa 2022.
Flaga-Gieruszyńska K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Zieliński, Warszawa 2017.
Gil I., Gil P., Postępowanie klauzulowe, Warszawa 2007.
Goszczyk M. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. IA: Spółki osobowe. Komentarz. Art. 1–36, red. A. Opalski, Legalis/el. 2024.
Grzegorczyk P., O związaniu wspólnika spółki jawnej wyrokiem zasądzającym świadczenie wydanym przeciwko spółce, „Polski Proces Cywilny” 2012, nr 3.
Herbet A., Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania handlowych spółek osobowych – zagadnienia materialnoprawne, „Rejent” 2003, nr 6.
Jakubecki A., Zdolność sądowa osobowych spółek handlowych a status ich wspólników w procesie cywilnym i egzekucji [w:] Prawo prywatne czasu przemian. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Stanisławowi Sołtysińskiemu, red. A. Nowicka, Poznań 2005.
Kidyba A. [w:] M. Dumkiewicz, A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 1–300 Kodeksu spółek handlowych, LEX/el. 2025.
Korzan K., Czy do egzekucji z majątku wspólnego wystarczy tytuł wydany przeciwko jednemu z małżonków?, „Rejent” 1996, nr 2.
Korzan K., Sądowe postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne, Warszawa 1986.
Krajewski J., Procesowa ochrona praw małżonka przed egzekucją prowadzoną przeciwko jego współmałżonkowi [w:] Księga pamiątkowa ku czci Kamila Stefki, Warszawa–Wrocław 1967.
Kruszelnicki F., Zarys systemu polskiego prawa egzekucyjnego, Warszawa 1934.
Litwińska-Werner M. [w:] System Prawa Handlowego, t. 2A: Prawo spółek handlowych, red. A. Szumański, Warszawa 2019.
Marciniak A., Podstawa egzekucji sądowej z przedmiotu zastawu lub hipoteki, „Przegląd Egzekucji Sądowej” 2000, nr 5.
Marciniak A., Sądowe postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 2023.
Markiewicz K., Zasady orzekania w postępowaniu nieprocesowym, Warszawa 2013.
Mączyński A., Nadanie na podstawie art. 778(1) k.p.c. klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikowi ponoszącemu odpowiedzialność bez ograniczenia całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki osobowej, „Glosa” 2014, nr 1.
Mądrzak H., Funkcja i charakter postępowania klauzulowego, „Acta Universitatis Wratislavensis” 1976, nr VIII.
Mądrzak H., Zakres kognicji sądu w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności w trybie art. 787 k.p.c., „Studia Cywilistyczne” 1975, nr XXV–XXVI.
Misztal-Konecka J., Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 2019.
Muliński M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. J. Jankowski, S. Cieślak, Legalis/el. 2024.
Muliński M., Postępowanie o nadanie klauzuli wykonalności krajowemu tytułowi egzekucyjnemu, Warszawa 2005.
Naworski J.P. [w:] J.P. Naworski, R. Potrzeszcz, T. Siemiątkowski, K. Strzelczyk, Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Tytuł I. Przepisy ogólne. Tytuł II. Spółki osobowe, LEX/el. 2011.
Olczak-Dąbrowska D. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. T. Szanciło, Legalis/el. 2023.
Pabis R., Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki jawnej, „Monitor Prawniczy” 2002, nr 16.
Pietrzkowski H. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Postępowanie egzekucyjne. Artykuły 758–1095[1], red. M. Dziurda, T. Ereciński, LEX/el. 2025.
Pyzioł W. [w:] J. Frąckowiak, A. Kidyba, W. Popiołek, A. Witosz, W. Pyzioł, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2008, LEX/el.
Sławicki P., Sławicki P., Postępowanie klauzulowe. Art. 776–795 k.p.c. Komentarz, Warszawa 2020.
Stangret-Smoczyńska A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, red. J. Gołaczyński, Warszawa 2012.
Telenga P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. II: Komentarz do art. 730–1217, red. A. Jakubecki, Warszawa 2017.
Turek J., Postępowanie klauzulowe z art. 787 KPC, „Monitor Prawniczy” 2001, nr 3.
Uliasz M. [w:] System Postępowania Cywilnego, t. 8: Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne, red. K. Flaga-Gieruszyńska, Warszawa 2021.
Walasik M., Analogia w prawie cywilnym procesowym, Warszawa 2013.
Wengerek E., Pojęcie, przedmiot i przesłanki postępowania egzekucyjnego i zabezpieczającego [w:] Wstęp do systemu prawa procesowego cywilnego, red. J. Jodłowski, Wrocław–Warszawa 1974.
Wengerek E., Przeciwegzekucyjne powództwa dłużnika, Warszawa 1967.
Wręczycka K., Dochodzenie roszczeń od spółki jawnej i jej wspólników, „Przegląd Sądowy” 2003, nr 6.
Zawistowski D. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. IV: Artykuły 730–1088, red. T. Wiśniewski, LEX/el. 2021.
Zdanikowski P., O niektórych konsekwencjach procesowych wydania tytułu egzekucyjnego przeciwko wspólnikowi spółki jawnej pozwanemu za zobowiązania spółki, „Przegląd Prawa Handlowego” 2024, nr 8.
Zieliński A., Glosa do postanowienia Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 1 października 1991 r., I Acz 253/91, OSA 1992, nr 6.
Akty prawne
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. 2024, poz. 1568 ze zm.).
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. 2024, poz. 18 ze zm.).
Orzecznictwo
Uchwała SN z dnia 5 stycznia 1999 r., III CZP 54/98, OSNC 1999, nr 6, poz. 105.
Wyrok SA w Białymstoku z dnia 26 października 2004 r., I ACa 327/04, OSA 2005, nr 8, poz. 32.
Uchwała SN z dnia 28 lutego 2013 r., III CZP 108/12, OSNC 2013, nr 9, poz. 107.
Wyrok SA w Gdańsku z dnia 28 marca 2014 r., I ACa 752/13, Legalis nr 992846.
Wyrok SA w Łodzi z dnia 26 czerwca 2014 r., I ACa 1591/13, Legalis nr 1067316.
Wyrok SN z dnia 14 kwietnia 2016 r., IV CSK 503/15, LEX nr 2043748.
Uchwała SN z dnia 18 stycznia 2017 r., III SPZP 2/16, ONSP 2018, nr 4, poz. 55.
Wyrok SA w Warszawie z dnia 13 lipca 2017 r., I ACa 756/16, Legalis nr 1696312.
Wyrok SA w Katowicach z dnia 29 października 2018 r., V AGz 630/18, Legalis nr 2027147.
Wyrok SA w Łodzi z dnia 3 stycznia 2019 r., I ACa 143/18, Legalis nr 1887074.
Wyrok SA w Poznaniu z dnia 18 lipca 2019 r., I AGa 195/18, Legalis nr 2276904.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/glosa.2025.3.69-80
Data publikacji: 2025-10-13 15:16:30
Data złożenia artykułu: 2025-07-25 14:24:28
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Glosa. Prawo Gospodarcze w Orzeczeniach i Komentarzach
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.