Laudan vs. Lakatos: kilka uwag na temat ostatecznej oceny demarkacjonizmu

Artur Koterski

Streszczenie w języku polskim


Celem artykułu jest rekonstrukcja i analiza przedstawionego przez Laudana (1983) metakryterium demarkacji między nauką a pseudonauką. Okazuje się, że Laudan przeoczył kluczowy warunek, który powinno uwzględniać każde godne uwagi metakryterium. Otwiera to z kolei możliwość wprowadzenia do jego propozycji poprawek, które nie będą miały charakteru ad hoc. Kiedy tym sposobem metakryterium obejmuje również wymóg, by kryterium demarkacji umożliwiało porównanie teorii naukowych co do stopnia ich postępowości czy naukowości, można wskazać przynajmniej jedną teorię podającą akceptowalne kryterium demarkacji, mianowicie Lakatosową metodologię naukowych programów badawczych, którą w swej pracy Laudan pominął jednak milczeniem. Wtedy też można odrzucić sceptyczne wnioski jego artykułu. Dzięki tej modyfikacji metakryterium demarkacji otrzymuje dodatkowo jednolitą postać, za sprawą której staje się ono stabilne, tak jak tego pierwotnie chciał Laudan.


Słowa kluczowe


problem demarkacji; metakryterium demarkacji; metodologia naukowych programów badawczych

Pełny tekst:

PDF (Español (España))

Bibliografia


Hacking I., Imre Lakatos’s Philosophy of Science, “The British Journal for the Philosophy of Science” 1979, Vol. 30(4), DOI: https://doi.org/10.1093/bjps/30.4.381.

Herrnstein R.J., Murray Ch., The Bell Curve. Intelligence and Class Structure in American Life, New York 1994.

Holton G., Being Caught between Dionysians and Appollonians, “Dedalus” 1974, Vol. 103.

Holton G., The Scientific Imagination: Case Studies, Cambridge 1978.

Howson C. (ed.), Method and Appraisal in the Physical Sciences. The Critical Background to Modern Science, 1800–1905, Cambridge 1976, DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511760013.

Koertge N., Rational Reconstructions, [en:] R.S. Cohen, P.K. Feyerabend, M.W. Wartofsky (eds.), Essays in Memory of Imre Lakatos, Dordrecht 1976, DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-010-1451-9_22.

Koterski A., Falsyfikacjonistyczne kryteria demarkacji w XX-wiecznej filozofii nauki, Lublin 2004.

Koterski A., The Rise and Fall of Falsificationism in the Light of Neurath’s Criticism, [en:] D. Dieks, W.J. Gonzalez, S. Hartmann, Th. Uebel, M. Weber (eds.), Explanation, Prediction, and Confirmation. New Trends and Old Ones Reconsidered, Dordrecht 2011.

Kuhn T.S., Notes on Lakatos, [en:] R.C. Buck, R.S. Cohen (eds.), PSA 1970. In Memory of Rudolf Carnap. Proceedings of the 1970 Biennial Meeting Philosophy of Science Association, Dordrecht 1971.

Kuhn T.S., Reflections on my Critics, [en:] I. Lakatos, A.E. Musgrave (eds.), Criticism and the Growth of Knowledge, Cambridge 1970.

Lakatos I., Changes in the Problem of Inductive Logic, [en:] Mathematics, Science and Epistemology. Philosophical Papers, Cambridge 1978.

Lakatos I., Criticism and the Methodology of Scientific Research Programmes, “Proceedings of the Aristotelian Society” 1968, Vol. 69.

Lakatos I., Falsification and Methodology of Scientific Research Programmes, [en:] I. Lakatos, A.E. Musgrave (eds.), Criticism and the Growth of Knowledge, Cambridge 1970.

Lakatos I., History of Science and its Rational Reconstructions, [en:] R.C. Buck, R.S. Cohen (eds.), PSA 1970. In Memory of Rudolf Carnap. Proceedings of the 1970 Biennial Meeting Philosophy of Science Association, Dordrecht 1971 (reeditado en C. Howson (ed.), Method and Appraisal in the Physical Sciences. The Critical Background to Modern Science, 1800–1905, Cambridge 1976).

Lakatos I., Introduction: Science and Pseudoscience, [en:] Mathematics, Science and Epistemology. Philosophical Papers, Cambridge 1978.

Lakatos I., Popper on Induction and Demarcation, [en:] P.A. Schilpp (ed.), The Philosophy of Karl Popper, La Salle IL 1974.

Lakatos I., The Intellectuals’ Betrayal of Reason, [en:] I. Lakatos, P.K. Feyerabend, For and Against Method. Including Lakatos’s Lectures on Scientific Method and the Lakatos–Feyerabend Correspondence, Chicago 1999.

Lakatos I., Zahar E.G., Why Did Copernicus’s Research Programme Supersede Ptolemy’s?, [en:] R.S. Westman (ed.), The Copernican Achievement, Berkeley 1976.

Latsis Spiro J. (ed.), Method and Appraisal in Economics, Cambridge 1976, DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511572203.

Laudan L., Methodology’s Prospects, [en:] A.I. Fine, P.K. Machamer (eds.), PSA 1986. Proceedings of the 1986 Biennial Meeting of the Philosophy of Science Association, Vol. 2, East Lansing 1987.

Laudan L., Progress and Its Problems. Towards a New Theory of Scientific Growth, Berkeley 1977.

Laudan L., The Demise of Demarcation Problem, [en:] R.S. Cohen, L.L. Laudan (eds.), Physics, Philosophy and Psychoanalysis. Essays in Honor of Adolf Grünbaum, Dordrecht 1992, DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-009-7055-7_6.

Laudan L., Two Dogmas of Methodology, “Philosophy of Science” 1976, Vol. 43(4), DOI: https://doi.org/10.1086/288718.

Motterlini M., The Value of Novelty, [en:] I. Lakatos, P.K. Feyerabend, For and Against Method. Including Lakatos’s Lectures on Scientific Method and the Lakatos–Feyerabend Correspondence, Chicago 1999.

Neurath O., Der Logische Empirismus und der Wiener Kreis, [en:] Gesammelte philosophische und methodologische Schriften, Bd. 1–2, Wien 1981.

Neurath O., Die Gefahr sorgloser Terminologie, [en:] Gesammelte philosophische und methodologische Schriften, Bd. 1–2, Wien 1981.

Neurath O., Magie und Technik, [en:] Gesammelte philosophische und methodologische Schriften, Bd. 1–2, Wien 1981.

Neurath O., Pseudorationalism of Falsification, [en:] Philosophical Papers 1913–1946, Dordrecht 1983.

Neurath O., The New Encyclopedia, [en:] B. McGuinness (ed.), Unified Science. The Vienna Circle monograph series originally edited by Otto Neurath, now in English edition, Dordrecht 1987.

Neurath O., Unified Science as Encyclopedic Integration, [en:] O. Neurath, R. Carnap, Ch.W. Morris (eds.), Foundations of the Unity of Science. Toward an International Encyclopedia of Unified Science, Vol. 1, Nos. 1–10, Chicago 1971.

Neurath O., Ways of Scientific World-Conception, [en:] Philosophical Papers 1913–1946, Dordrecht 1983.

Popper K.R., Die beiden Grundprobleme der Erkenntnistheorie, Tübingen 1979.

Popper K.R., The Logic of Scientific Discovery, New York 1959.

Popper K.R., The Postscript to the Logic of Scientific Discovery, Vol. 1: Realism and the Aim of Science, London 1996.

Rushton J.P., Jensen A.R., 30 Years of Research on Race Differences in Cognitive Ability, “Psychology, Public Policy, and Law” 2005, Vol. 11(2), DOI: https://doi.org/10.1037/1076-8971.11.2.235.

Schlick M., Causality in the Contemporary Physics, [en:] Philosophical Papers, Vol. 2: (1925–1936), Dordrecht 1979.

Stove D.C., Cole Porter and Karl Popper: The Jazz Age in the Philosophy of Science, [en:] Against the Idols of the Age, New Brunswick 1999.

Uebel T., History of Philosophy of Science and the Politics of Race and Ethnic Exclusion, [en:] M. Heidelberger, M. Stadler (Hrsg.), Wissenschaftsphilosophie und Politik, Wien 2003.

Urbach P., Progress and Degeneration in the “I.Q. Debate”, p. I, “The British Journal for the Philosophy of Science” 1974, Vol. 25(2), DOI: https://doi.org/10.1093/bjps/25.2.99.

Urbach P., The Bayesian Alternative to the Methodology of Scientific Research Programmes, [en:] K. Gavroglu, Y. Goudaroulis, P. Nicolacopoulos (eds.), Imre Lakatos and Theories of Scientific Change, Dordrecht 1989, DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-009-3025-4_29.

Watkins J.W.N., The Propositional Content of the Popper – Lakatos Rift, [en:] G. Kampis, L. Kvasz, M. Stölzner (eds.), Appraising Lakatos. Mathematics, Methodology, and the Man, Dordrecht 2002, DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-017-0769-5_1.

Zahar E.G., Einstein’s Revolution. A Study in Heuristics, La Salle IL 1989.

Zahar E.G., Why did Einstein’s Programme Supersede Lorentz’s? Part I, “The British Journal for the Philosophy of Science” 1973, Vol. 24(2), DOI: https://doi.org/10.1093/bjps/24.2.95.

Zahar E.G., Why did Einstein’s Programme Supersede Lorentz’s? Part II, “The British Journal for the Philosophy of Science” 1973, Vol. 24(3), DOI: https://doi.org/10.1093/bjps/24.3.223.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/i.2017.42.2.147
Data publikacji: 2018-06-13 09:03:29
Data złożenia artykułu: 2018-03-05 11:38:40


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1122
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (Español (España)) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2018 Artur Koterski

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.