Tatuowanie ciała w środowisku wolnościowym i więziennym – marginalizacja w kontekście społeczno-kulturowym
Streszczenie w języku polskim
Trwałe naznaczanie (zdobienie i piętnowanie) ciała znane jest od zarania dziejów. Zjawisko tatuażu (jako jednej z wielu form modyfikacji ciała) przekroczyło kręgi pewnych marginalnych grup społecznych. Współcześnie przypisywane jest wielu innym środowiskom, a tym samym stało się nieodłącznym elementem nie tylko podkultury czy subkultury, lecz także popkultury. W Polsce można wyszczególnić trzy typy tatuażu: artystyczny, amatorski i więzienny. Na potrzeby artykułu typy tatuażu występujące w Polsce zostały podzielone na zjawisko tatuażu wykonywanego w warunkach wolnościowych (tatuaż artystyczny i amatorski) oraz zjawisko tatuażu wykonywanego w placówkach o charakterze izolacyjnym (tatuaż więzienny). Osoby posiadające tatuaże, niezależnie od jego typu, funkcjonują w określonym środowisku, które prezentuje postawę akceptacji lub postawę negującą. Ryzyko marginalizacji inaczej jawi się w przypadku tatuażu wolnościowego, a inaczej w przypadku tatuażu więziennego. W artykule ukazano główne determinanty przyczyniające się do umiejscowienia jednostki w grupie narażonej marginalizacją. Konkluzję tekstu stanowią wyniki prezentowane w oparciu o badania prowadzone w latach 2005–2018 zarówno w środowisku wolnościowym, jak i w środowisku izolowanym.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
LITERATURA
Babbie, E. (2004). Badania społeczne w praktyce. Warszawa: PWN.
Bałandynowicz, A. (2010). Dehumanizacja kary pozbawienia wolności. W: S. Przybyliński (red.), Niebanalny wymiar resocjalizacji penitencjarnej. Heurystyczny wymiar ludzkiej egzystencji (s. 11–35). Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
Bożyczko, Z. (1972). Przestępstwo i życie. Wrocław: Ossolineum.
Braun-Falco, O., Plewig, G., Wolff, H.H., Burgdorf, W.H.C. (2004). Dermatologia (T. 2). Lublin: Wydawnictwo Czelej.
Brzeziński, J. (2015). Metodologia badań psychologicznych. Warszawa: PWN.
Ciosek, M. (1993). Izolacja więzienna. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Dróżka, W. (2010). Triangulacja badań. Badania empiryczne ilościowo-jakościowe. W: S. Palka (red.), Podstawy metodologii badań w pedagogice (s. 124–135). Gdańsk: GWP.
Gołąbek, E. (2005). Inwazja przekłuwaczy ciał. Wychowawcze problemy tatuażu i piercingu u nastolatków. Horyzonty Wychowania, 4(8), 251–266.
Iwański, Z.S. (2003). Wprowadzenie do pedagogiki resocjalizacyjnej. Płock: Instytut Prasy i Wydawnictw „Novum”.
Jelski, A. (1993). Tatuaż. Warszawa: Wydawnictwo Alfa.
Jelski, A. (1995). Zjawisko tatuażu. Plastyka i Wychowanie, (2), 28–29.
Kamiński, M.M. (2006). Gry więzienne – tragikomiczny świat polskiego więzienia. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Konarzewski, K. (2000). Jak uprawiać badania oświatowe? Metodologia praktyczna. Warszawa: WSiP.
Kruszewski, Z. (2004). Mały słownik subkultur młodzieżowych. Na czatach i w oazie. Warszawa: Wydawnictwo Rhetos.
Krüger, H.H. (2005). Wprowadzenie w teorie i metody badawcze nauk o wychowaniu. Gdańsk: GWP.
Lombroso, C. (1891). Człowiek zbrodniarz w stosunku do antropologii, jurysprudencji i dyscypliny więziennej (T. 2). Warszawa.
Łobocki, M. (2006). Metody i techniki badań pedagogicznych. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Łobocki, M. (2009). Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Maszke, A.W. (2008). Metody i techniki badań pedagogicznych. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Moczydłowski, P. (2002). Drugie życie więzienia. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Łośgraf.
Nawój, J. (2001). Przemoc wewnątrzwięzienna w niektórych typach zakładów karnych. W: B. Hołyst, W. Ambrozik, P. Stępniak (red.), Więziennictwo – nowe wyzwania (s. 418–440). Warszawa: Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej.
Pilch, T., Bauman, T. (2001). Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Pochmara-Wysoczyńska, Z. (1981). Tatuaż w podkulturze przestępczej. Szkoła Specjalna, (1), 32–39.
Przybyliński, S. (2005). Podkultura więzienna – wielowymiarowość rzeczywistości penitencjarnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Przybyliński, S. (2007). Dziara, cynkówka, kolka – zjawisko tatuażu więziennego. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Rubacha, K. (2008). Metodologia badań nad edukacją. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Łośgraf.
Snopek, M. (2009). Tatuaż. Element współczesnej kultury. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Snopek, M. (2015). Nowa moda, nowe trendy – współczesne oblicze tatuaży w więziennej twórczości. Resocjalizacja Polska, (9), 69–95.
Snopek, M. (2018). Więźniowie poszkodowani – psychospołeczne funkcjonowanie osób zdegradowanych w przestrzeni penitencjarnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Szałański, J. (1998). Wybrane korelaty osobowościowe uczestnictwa w podkulturze więziennej. W: B. Urban (red.), Problemy współczesnej patologii społecznej (s. 57–70). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Szaszkiewicz, M. (1997). Tajemnice grypserki. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych.
Szczygieł-Rogowska, J., Tomalska, J. (1990). Historia kosmetyki w zarysie. Z dziejów kosmetyki i sztuki upiększania od starożytności do połowy XX w. Białystok: Wyższa Szkoła Kosmetologii i Ochrony Zdrowia w Białymstoku.
AKTY PRAWNE
Kodeks karny wykonawczy. (1997). Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. 1997, nr 90, poz. 557, ze zm.).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2022.35.3.219-235
Data publikacji: 2022-12-19 09:09:50
Data złożenia artykułu: 2021-05-06 11:32:13
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2022 Mariusz Snopek
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.