Samoocena a gotowość do zachowań asertywnych wychowanków instytucjonalnej pieczy zastępczej

Konrad Kawala

Streszczenie w języku polskim


Celem artykułu jest określenie zależności między samooceną wychowanków instytucjonalnej pieczy zastępczej a ich gotowością do zachowań asertywnych. Wychowankowie tych placówek zazwyczaj spędzają w nich kilka lat; kończą ten etap swojego życia z różnym bagażem doświadczeń i różnymi zasobami osobistymi. Od tego, jak zostali przygotowani do radzenia sobie w życiu, jakie cechy osobiste oraz umiejętności społeczne zostały w nich rozwinięte, zależeć będzie ich życie, zarówno obecne, jak i przyszłe. Samoocena stanowi istotną cechę człowieka, w dużym stopniu warunkującą jego funkcjonowanie, podejmowane aktywności, cele życiowe i relacje społeczne. Jest cechą, od której zależy ocena przez człowieka aktualnej sytuacji, a także wizja własnej przyszłości. Do kluczowych umiejętności społecznych należy asertywność, umożliwia bowiem funkcjonowanie człowieka w zgodzie z samym sobą, realizację osobistych celów, ochronę własnych praw przy respektowaniu szacunku i praw innych ludzi. W przypadku wychowanków instytucjonalnej pieczy zastępczej istnieje wiele przesłanek, które wskazują na to, że środowisko rodzinne, grupa rówieśnicza czy porównywanie siebie z innymi może niekorzystnie wpływać na ich samoocenę, kształtowanie się zachowań agresywnych bądź submisyjnych.


Słowa kluczowe


samoocena; asertywność; wychowanek; opieka zastępcza; umiejętności społeczne

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Branden, N. (2020). 6 filarów poczucia własnej wartości. Łódź: Wydawnictwo JK.

Castanyer, O. (2002). Jak docenić samego siebie. Asertywność jako wyraz zdrowej samooceny. Kraków: Wydawnictwo eSPe.

Dzwonkowska, I., Lachowicz-Tabaczek, K., Łaguna, M. (2008). Samoocena i jej pomiar SES. Polska adaptacja skali SES M. Rosenberga. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.

Fensterheim, H., Baer, J. (1976). Don’t Say Yes When You Want to Say No: Making Life Right When It Feels All Wrong. London: Futura Publication Ltd.

Ferguson, J. (2000). Asertywność doskonała. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Grabowiec, A. (2011). Samoocena dzieci krzywdzonych w rodzinie. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Kirenko, J. (2002). Wsparcie społeczne osób z niepełnosprawnością. Ryki: WSUPiZ.

Król, J. (1992). Postawy rodziców a struktura „Ja” i poziom samoakceptacji u młodzieży. Psychologia Wychowawcza, (1), 46–56.

Kulas, H. (1986). Samoocena młodzieży. Warszawa: WSiP.

Lindenfield, G. (1999). Asertywność, czyli jak być otwartym, skutecznym i naturalnym. Łódź: „Ravi”.

Mądrzycki, T. (2002). Osobowość jako system tworzący i realizujący plany. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Niebrzydowski, L. (1976). O poznawaniu i ocenie samego siebie. Na przykładzie młodzieży dorastającej. Warszawa: Nasza Księgarnia.

Poprawa, R. (2000). Co znaczy być asertywnym. W: B. Kaja (red.), Wspomaganie rozwoju. Psychostymulacja i psychokorekcja (T. 2; s. 106–121). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy.

Poprawa, R. (2017). Asertywność. Główne założenia, zasady i procedury asertywnego radzenia sobie w życiu. Wrocław: Instytut Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego.

Sęk, H. (1988). Rola asertywności w kształtowaniu zdrowia psychicznego. Ustalenia terminologiczne i metodologiczne. Przegląd Psychologiczny, (3), 787–808.

Szpitalak, M., Polczyk, R. (2015). Samoocena. Geneza, struktura, funkcje i metody pomiaru. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Wojciszke, B. (2015). Psychologia społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Wosik-Kawala, D. (2007). Korygowanie samooceny uczniów gimnazjum. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Wosik-Kawala, D. (2020). Samoocena młodzieży stojącej u progu dalszego kształcenia lub tranzycji na rynek pracy – na przykładzie uczniów lubelskich szkół ponadpodstawowych. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 39(2), 243–257. DOI: 10.17951/lrp.2020.39.2.243-257

Wosińska, W. (2004). Psychologia życia społecznego. Gdańsk: GWP.

Zubrzycka-Maciąg, T. (2001). Trening asertywności. W: M. Łobocki (red.), Z zagadnień modernizacji kształcenia pedagogicznego studentów (s. 73–83). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Zubrzycka-Maciąg, T. (2011). Trening asertywności w kształceniu pedagogicznym. Lublin: Wydawnictwo UMCS.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2023.36.1.93-108
Data publikacji: 2023-06-13 12:02:07
Data złożenia artykułu: 2023-02-27 12:26:39


Statystyki


Widoczność abstraktów - 903
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1403

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2023 Konrad Kawala

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.