Zagrożenie bezpieczeństwa osadzonych w przestrzeni izolacji więziennej
Streszczenie w języku polskim
Pomimo wielu przeobrażeń systemowych i penitencjarnych zjawisko nieformalnej degradacji nadal występuje, a skazani poszkodowani (zdegradowani) reprezentują specyficzną grupę osób odbywających karę pozbawienia wolności. Ich specyfika wynika zarówno z tego, kim są (cech osobowości), jak i z traktowania ich przez ogół kryminalnej populacji. W artykule opisano wyniki autorskich badań na temat funkcjonowania poszkodowanych w polskich więzieniach ze szczególnym uwzględnieniem (poczucia) bezpieczeństwa. Istotne było zbadanie czynników, które owo poczucie determinują, czyli: przyczyn degradacji więziennej; relacji interpersonalnych, jakie zachodzą pomiędzy chronionymi a pozostałymi więźniami (grypsującymi i niegrypsującymi); zachowania poszkodowanych przebywających w obrębie jednego oddziału. Analiza tych czynników była podstawą do poznania osobistych odczuć zdegradowanych w zakresie poczucia bezpieczeństwa. W rezultacie badania zmierzały do zobrazowania możliwości resocjalizacyjnych osób zdegradowanych w środowisku więziennym. Przeanalizowanie sytuacji poszkodowanych, która nie jest pożądana (głównie ze względu na zagrożenie przemocą), miało na celu wypracowanie skuteczniejszych metod pracy z osobami zdegradowanymi.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Bałandynowicz, A. (2010). Dehumanizacja kary pozbawienia wolności. W: S. Przybyliński (red.), Niebanalny wymiar resocjalizacji penitencjarnej. Heurystyczny wymiar ludzkiej egzystencji (s. 11–35). Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
Bałandynowicz, A. (2012). Pejoratywne aspekty systemu izolacyjno-dyscyplinarnego. W: M. Snopek (red.), Izolacja penitencjarna z perspektywy pejoratywnej i melioratywnej (s. 13–38). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Ciosek, M. (1996). Człowiek w obliczu izolacji więziennej. Gdańsk: Stella Maris.
Ciosek, M. (2007). Podkultura więzienna jako bariera resocjalizacji penitencjarnej. W: B. Urban, J.M. Stanik (red.), Resocjalizacja. Teoria i praktyka pedagogiczna (T. 1; s. 345–358). Warszawa: PWN.
Clemmer, D. (1958). The Prison Community. New York: Holt, Rinehart and Winston.
Dróżka, W. (2010). Triangulacja badań. Badania empiryczne ilościowo-jakościowe. W: S. Palka (red.), Podstawy metodologii badań w pedagogice (s. 124–136). Gdańsk: GWP.
Drwal, R.Ł. (1981). Osobowość wychowanków zakładów poprawczych. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Ferguson, G., Takane, Y. (2003). Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice. Warszawa: PWN.
Goffman, E. (1961). Asylums: Essays on the Social Situation of Mental Patient and Other Inmates. New York: Anchor Books.
Goffman, E. (2005). Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości. Gdańsk: GWP.
Kamiński, M.M. (2006). Gry więzienne – tragikomiczny świat polskiego więziennictwa. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Konarzewski, K. (2000). Jak uprawiać badania oświatowe? Metodologia praktyczna. Warszawa: WSiP.
Krüger, H.H. (2005). Wprowadzenie w teorie i metody badawcze nauk o wychowaniu. Gdańsk: GWP.
Łobocki, M. (2009). Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Matusewicz, C. (1975). Psychologia wartości. Warszawa–Poznań: PWN.
Moczydłowski, P. (2002). Drugie życie więzienia. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Łośgraf.
Musidłowski, R. (2001). Razem czy oddzielnie. Forum Penitencjarne, (2), 12.
Pilch, T., Bauman, T. (2001). Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Przybyliński, S. (2005). Podkultura więzienna – wielowymiarowość rzeczywistości penitencjarnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Snopek, M. (2013). Przyczyny degradacji skazanych poszkodowanych w realiach polskich więzień. Resocjalizacja Polska, (5), 167–182.
Snopek, M. (2014). Przemoc więzienna jako wynik nieformalnej stratyfikacji skazanych. W: B. Urban, P.P. Barczyk (red.), Agresja i przemoc w środowiskach i instytucjach (s. 75–90). Mysłowice: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda.
Snopek, M. (2017). Kres ludzkiego tchnienia… kres ludzkiej godności, czyli o więziennej degradacji skazanych poszkodowanych. W: B. Antoszewska, S. Przybyliński (red.), Człowiek w obliczu kresu życia. Studia interdyscyplinarne (s. 295–312). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Snopek, M. (2018). Więźniowie poszkodowani – psychospołeczne funkcjonowanie osób zdegradowanych w przestrzeni penitencjarnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Sykes, G.M. (1958). The Society of Captives: A Study of a Maximum Security Prison. Princeton: Princeton University Press.
Szałański, J. (1998). Wybrane korelaty osobowościowe uczestnictwa w podkulturze więziennej. W: B. Urban (red.), Problemy współczesnej patologii społecznej (s. 57–70). Kraków: Wydawnictwo UJ.
Szaszkiewicz, M. (1997). Tajemnice grypserki. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych.
Szczutowska, K. (1993). Psychospołeczne problemy niedostosowania społecznego. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP.
Sztumski, J. (1999). Wstęp do metod i technik badań społecznych. Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.
Thomas, C.W. (1977). Theoretical perspectives on prisonization: A comparison of the importation and deprivation models. Journal of Criminal Law & Criminology, 68(1), 135–145, DOI: https://doi.org/10.2307/1142482.
Tomaszewski, T. (1975). Człowiek i otoczenie. W: T. Tomaszewski (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki (s. 13–36). Warszawa: PWN Warszawa.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1997, nr 88, poz. 553 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. 1997, nr 90, poz. 557 z późn. zm.).
Wentland, T. (1997). Niektóre problemy zawodowe wychowawców służby więziennej. W: H. Machel (red.), Problem podmiotowości człowieka w pedagogice specjalnej (s. 155–172). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Żegnałek, K. (2008). Metody i techniki stosowane w badaniach pedagogicznych. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP.
Żywucka-Kozłowska, E. (2008). Zadania Służby Więziennej a aktualna polityka kryminalna. W: W. Ambrozik, H. Machel, P. Stępniak (red.), Misja Służby Więziennej a jej zadania wobec aktualnej polityki karnej i oczekiwań społecznych (s. 311–318). Poznań–Gdańsk–Warszawa–Kalisz: Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2019.32.3.273-288
Data publikacji: 2019-12-20 11:03:35
Data złożenia artykułu: 2019-06-07 01:07:40
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2019 Mariusz Snopek
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.