Professional Burnout of Social Workers as a Result of Occupational Stress
Abstract
Social worker is one of the professions particularly vulnerable to burnout. This is due to the helping nature of the work, which causes an emotional burden resulting from the client’s growing expectations and often limited possibilities of fulfilling them, as well as from the sense of responsibility for the client’s fate. Moreover, social workers are aware of their moral responsibility for the decisions they make towards their own conscience, the client, the work environment or their superiors, as well as awareness of legal responsibility. Their occupational stress is often intensified by the need to enter the extremely sensitive, difficult and often complex sphere of their clients, because they are witnesses of human misfortunes, their learned helplessness or adaptation difficulties that make it impossible to function socially or effectively perform parental roles. Sometimes social workers become victims of aggression from demanding clients. The aim of the research was to determine the relationship between the burnout of the surveyed social workers, manifested in its various dimensions, and the level of their general occupational stress. In solving the main research problem, first of all, the diagnosis of burnout of the surveyed social workers (explained variable) was made. For this purpose, the LBQ Questionnaire (Santinello) was used, which is the Polish adaptation of the Italian Link Burnout Questionnaire (LBQ). The occupational stress of the surveyed employees (explanatory variable) was determined by using the Stress Feeling Questionnaire. An additional dimension was introduced into the questionnaire – a lie scale, which can serve as a reliable tool for the initial verification of the respondents’ statements. The statistical analyzes performed confirmed the adopted hypothetical assumptions about a statistically significant positive correlation between the two variables. For this reason, this issue requires constant research and analysis as well as adequate preventive actions. The article is one of the attempts to diagnose this phenomenon and contains specific conclusions that are not only cognitive but also utilitarian.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Anczewska, M., Świtaj, P., Roszczyńska, J. (2005). Wypalenie zawodowe. Postępy Psychiatrii i Neurologii, 14(2), 67–77.
Bańka, A. (2000). Psychologia pracy. Wypalenie zawodowe. W: J. Strelau (red.), Psychologia (T. 3; s. 283–320). Gdańsk: GWP.
Bartkowiak, G. (2009). Człowiek w pracy. Od stresu do sukcesu w organizacji. Warszawa: PWE.
Bera, R. (2021). Stres w pracy policjantów a ich style radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Resocjalizacja Polska, 21(1), 207–226. DOI: 10.22432/pjsr.2021.21.13
Bilska, E. (2004). Jak Feniks z popiołów, czyli syndrom wypalenia zawodowego. Niebieska Linia, (4), 3–7.
Burisch, M. (2000). W poszukiwaniu teorii – przemyślenia na temat natury i etiologii wypalenia. W: H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny, mechanizmy, zapobieganie (s. 58–82). Warszawa: PWN.
Chmiel, N. (2003). Psychologia pracy i organizacji. Gdańsk: GWP.
Chodkiewicz, J. (2005). Zasoby osobiste w rozwoju człowieka. Cz. I. Remedium, (1), 14–15.
Chrzanowska, I. (2004). Wypalenie zawodowe nauczycieli a ocenianie osiągnięć szkolnych uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim i uczniów o prawidłowym rozwoju na etapie szkoły podstawowej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Dudek, B., Waszkowska, M., Merecz, D., Hanke, W. (2004). Ochrona zdrowia pracowników przed skutkami stresu zawodowego. Łódź: IMP.
Falewicz, A. (2017). Psychologiczne koncepcje stresu i radzenia sobie. Studia Paradyskie, 27, 279–293.
Grzegorzewska, M. (2006). Stres w zawodzie nauczyciela. Specyfika, uwarunkowania i następstwa. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Heszen-Niejodek, I. (2007). Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie. W: J. Strelau (red.), Psychologia (T. 3; s. 465–492). Gdańsk: GWP.
Juczyński, Z., Ogińska-Bulik, N. (2009). Narzędzia pomiaru stresu i radzenia sobie ze stresem. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Kanios, A. (2017). Zagrożenie wypaleniem zawodowym pracowników socjalnych – porównanie środowiskowe. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J, Paedagogia-Psychologia, 30(4), 107–117. DOI: 10.17951/j.2017.30.4.107
Karney, J.E. (2007). Psychopedagogika pracy. Wybrane zagadnienia z psychologii i pedagogiki pracy. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Kirenko, J., Zubrzycka-Maciąg, T. (2011). Współczesny nauczyciel – studium wypalenia zawodowego. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Korlak-Łukasiewicz, A. (2001). Problem wypalenia zawodowego u pracowników socjalnych. Jak mu zaradzić? Praca Socjalna, (4), 3–21.
Krzyszkowski, J. (1998). Elementy organizacji i zarządzania w pomocy społecznej. Łódź: Omega-Praxis.
Lazarus, R.S., Folkman, S. (1984). Stress, Appraisal and Coping. New York: Springer.
Lazarus, R.S., Folkman, S. (1986). Cognitive Theories of Stress and the Issue of Circularity. W: M.H. Appley, R. Trumbull (Eds.), Dynamics of Stress: Physiological, Psychological, and Social Perspectives (s. 63–80). New York: Plenum Press. DOI: 10.1007/978-1-4684-5122-1_4
Mańkowska, B. (2022). Wypalenie zawodowe. Źródła, mechanizmy, zapobieganie. Gdańsk: Grupa Wydawnicza Harmonia.
Maslach, C. (2000). Wypalenie w perspektywie wielowymiarowej. W: H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny, mechanizmy, zapobieganie (s. 13–31). Warszawa: PWN.
Maslach, C., Leiter, M. (2010). Pokonać wypalenie zawodowe. Sześć strategii poprawienia relacji z pracą. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Nowosad, K. (2021). Wypalenie zawodowe funkcjonariuszy Policji a ich samoocena. Resocjalizacja Polska, 21(1), 247–266. DOI: 10.22432/pjsr.2021.21.15
Pines, A.M. (2000). Wypalenie – w perspektywie egzystencjalnej. W: H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny, mechanizmy, zapobieganie (s. 32–57). Warszawa: PWN.
Plopa, M., Makarowski, R. (2010). Kwestionariusz poczucia stresu. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Santinello, M. (2014). Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego Link. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Sapilak, B.J. (2012). Wypalenie zawodowe personelu medycznego. W: A. Steciwko, A. Mastalerz-Migas (red.), Stres oraz wypalenie zawodowe (s. 47–59). Wrocław: Elsevier Urban & Partner.
Sęk, H. (2000). Uwarunkowania i mechanizmy wypalenia zawodowego w modelu społecznej psychologii poznawczej. W: H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny, mechanizmy, zapobieganie (s. 83–112). Warszawa: PWN
Sęk, H. (2011). Wypalenie zawodowe. Przyczyny, mechanizmy, zapobieganie. Warszawa: PWN.
Sęk, H. (red.). (1996). Wypalenie zawodowe. Psychologiczne mechanizmy i uwarunkowania. Poznań: Zakład Wydawniczy K. Domke.
Sęk, H. (red.). (2006). Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie. Warszawa: PWN.
Strelau, J. (2000). Psychologia. Podręcznik akademicki. T. 1. Gdańsk: GWP.
Szmagalski, J (2004). Stres i wypalenie zawodowe pracowników socjalnych. Warszawa: Instytut Rozwoju Służb Społecznych.
Terelak, J. (1995). Stres psychologiczny. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta.
Trawkowska, D. (2007). Wypalenie zawodowe wśród pracowników socjalnych i sposoby przeciwdziałania. W: S. Pawlas-Czyż (red.), Praca socjalna wobec współczesnych problemów społecznych. Materiały pomocnicze dla słuchaczy specjalizacji II stopnia w zawodzie pracownik socjalny (s. 47–60). Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”.
Tucholska, S. (2009). Wypalenie zawodowe u nauczycieli. Psychologiczna analiza zjawiska i jego osobowościowych uwarunkowań. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Wierzejska, J. (2017). Poczucie obciążenia pracą pedagogów funkcjonujących w zawodach pomocowych. Studium empiryczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Zbyrad, T. (2009). Stres i wypalenie zawodowe pielęgniarek, pracowników socjalnych i policjantów. Stalowa Wola: Wydawnictwo KUL.
Zbyrad, T. (red.). (2008). Wypalenie zawodowe pracowników służb społecznych. Stalowa Wola: Wydawnictwo KUL.
Ziarek, E. (2007). Zagrożenie wypaleniem zawodowym u pracowników pomocy społecznej. W: W. Poleszak (red.), Pomoc osobom wykluczonym społecznie (s. 59–69). Lublin: Fundacja Kultury Chrześcijańskiej „Artos”.
Zubrzycka-Maciąg, T. (2013). Psychospołeczne uwarunkowania stresu nauczycielek szkół podstawowych i gimnazjum. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2024.37.1.247-268
Date of publication: 2024-06-27 07:56:53
Date of submission: 2024-02-08 11:27:35
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2024 Katarzyna Nowosad
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.