Obraz przywództwa politycznego kanclerza Olafa Scholza na łamach dziennika „Rzeczpospolita” w kontekście wojny Rosji w Ukrainie (2021–2023)
Streszczenie w języku polskim
Celem artykułu jest rekonstrukcja medialnego obrazu przywództwa politycznego Olafa Scholza w okresie bezpośrednio poprzedzającym pełnoskalową inwazję Rosji na Ukrainę w 2022 r. oraz podczas wojny, aż do konferencji dotyczącej przyszłości Ukrainy odbywającej się w Arabii Saudyjskiej w Dżuddzie. W badaniach wykorzystano metodę analizy zawartości, metodę systematycznego przeglądu literatury oraz metodę analizy i syntezy. Wizerunek Scholza na łamach dziennika „Rzeczpospolita” jest ambiwalentny i odzwierciedlający tzw. Realpolitik. Kanclerz RFN został zaprezentowany jako polityk wspierający Ukrainę zasadniczo tylko na poziomie deklaratywnym, natomiast medialny obraz realnych działań Niemiec jest niespójny z przekazem słownym kanclerza. W analizowanym dzienniku wizerunek szefa rządu RFN jest obrazem polityka mającego zamiar podtrzymywanie biznesowych relacji z Rosją i powrót do polityki business as usual z Federacją Rosyjską. Scholz zostaje zaprezentowany jako polityk niewspierający Ukrainę w jej aspiracjach związanych z członkostwem w NATO i Unii Europejskiej. Artykuł zwiększa wartość poznawczą w obszarze badań nad medialnym obrazem przywódców politycznych Europy w kontekście prowadzonej przez Federację Rosyjską wojny w Ukrainie.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Adamik-Szysiak, M. 2018. Kampania wyborcza do Parlamentu Europejskiego w 2014 roku na łamach prasy ogólnopolskiej –studium przypadku „Gazety Wyborczej” i „Rzeczpospolitej”, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne”, nr 1, ss. 79–96. DOI: https://doi.org/10.14746/ssp.2018.1.5.
Angenendt, M., Kinski, L. 2022. Germany: Political Developments and Data in 2021: The End of the
Merkel Era, „European Journal of Political Research Political Data Yearbook”, nr 61(1), ss. 171–192. DOI: https://doi.org/10.1111/2047-8852.12366.
Asaturov, S., Martynov, A. 2022. The German-French Tandem in the Clustered European Union, „Ukrainian
Policymaker”, nr 11, ss. 4–9. DOI: https://doi.org/10.29202/up/11/1.
Bankowicz, M. 2022. Przywództwo polityczne: niektóre aspekty teoretyczne, „Politeja. Pismo Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego”, nr 19(80), ss. 5–20. DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.19.2022.80.01.
Bielecki, J. 2022a. Jak Niemcy płacą cenę za przyjaźń z Rosją, „Rzeczpospolita” 26.03.2022, https://www.rp.pl/plus-minus/art35937671-jak-niemcy-placa-cene-za-przyjazn-z-rosja (dostęp: 30.08.2023).
Bielecki, J. 2022b. Scholz ma lepszą ofertę dla Kijowa, „Rzeczpospolita”, 31.08.2022, https://www.rp.pl/polityka/art36956421-jedrzej-bielecki-scholz-ma-lepsza-oferte-dla-kijowa (dostęp: 30.08.2023).
Bielecki, J. 2022c. Wiceminister Szymon Szynkowski vel Sęk: Staramy się użyć naszych kontaktów, aby przekonać Węgry do zmiany stanowiska, „Rzeczpospolita”, 30.05.2022, https://www.rp.pl/dyplomacja/
art36405851-wiceminister-szymon-szynkowski-vel-sek-staramy-sie-uzyc-naszych-kontaktow-aby-przekonac-wegry-do-zmiany-stanowiska (dostęp: 30.08.2023).
Bielecki, J. 2023a. Czołgi Leopard 2 dla Ukrainy: Niemcy rozzłościły USA, „Rzeczpospolita”, 23.01.2023, https://www.rp.pl/polityka/art37821871-czolgi-leopard-2-dla-ukrainy-niemcy-rozzloscily-usa (dostęp: 30.08.2023).
Bielecki, J. 2023b. Duda nie przekonał USA do przekazania myśliwców F-16 Ukrainie, „Rzeczpospolita” 19.03.2023, https://www.rp.pl/dyplomacja/art38151631-jedrzej-bielecki-duda-nie-przekonal-usa-do-przekazania-mysliwcow-f-16-ukrainie (dostęp: 30.08.2023).
Bielecki, J. 2023c. Leopardy: już nawet Macron naciska na Niemcy, „Rzeczpospolita” 13.01.2023, https://www.rp.pl/polityka/art37771741-leopardy-juz-nawet-macron-naciska-na-niemcy (dostęp: 30.08.2023).
Bielecki, J. 2023d. Olaf Scholz nie jest na razie gotowy na samodzielną rolę Niemiec w wojnie, „Rzeczpospolita” 20.01.2023, https://www.rp.pl/konflikty-zbrojne/art37810111-olaf-scholz-nie-jest-na-razie-gotowy-na-samodzielna-role-niemiec-w-wojnie (dostęp: 30.08.2023).
Bielecki, J. 2023e. Scholz nie zrobi nic bez Bidena, „Rzeczpospolita” 06.03.2023. https://www.rp.pl/polityka/art38071381-scholz-nie-zrobi-nic-bez-bidena (dostęp: 30.08.2023).
Bielecki, J. 2023f. Scholz uwolnił falę alianckich czołgów, „Rzeczpospolita” 26.01.2023, https://www.rp.pl/polityka/art37842531-olaf-scholz-uwolnil-fale-alianckich-czolgow-dla-ukrainy (dostęp: 30.08.2023).
Bielecki, J. 2023g. Wojna w rękach Scholza. Presja na Niemcy jest ogromna, „Rzeczpospolita” 20.01.2023, https://www.rp.pl/konflikty-zbrojne/art37810011-wojna-w-rekach-scholza-presja-na-niemcy-jest-o-gromna (dostęp: 30.08.2023).
Blondel, J. 1987. Political Leadership: Towards a General Analysis, Sage, London.
Brix, E. 2023. The Geopolitical Zeitenwende, „Horizons: Journal of International Relations and Sustainable Development”, nr 23, ss. 176–187.
Cichocki, M. 2022. Sprawdzone manewry Berlina, „Rzeczpospolita” 5.09.2022, https://www.rp.pl/publi-cystyka/art36988881-marek-a-cichocki-sprawdzone-manewry-berlina (dostęp: 30.08.2023).
Czakon, W. 2011. Metodyka systematycznego przeglądu literatury, „Przegląd Organizacji”, nr 3, ss. 57–61.
Czaputowicz, J. 2014. Mapa współczesnego realizmu: realizm klasyczny, neorealizm, realizm neoklasyczny, [w:] Teoria realizmu w nauce o stosunkach międzynarodowych, J. czaputowicz, E. Haliżak (red.), Rambler Publishing House, Warszawa.
De Grossouvre, H., de Gourdon, C. C. 2008. The Nato Summit in Bucharest, „World affairs: The Journal
of International Issues”, nr 12(3), ss. 84–93.
Hackman, M.Z., Johnson, C.E. 2013. Leadership: A communication perspective, Waveland Press, Long
Grove. DPa/jar. 2022. Hełmy z Niemiec dla Ukrainy. „Stoimy po waszej stronie”, 26.01.2022, https://www.dw.com/pl/he%c5%82my-z-niemiec-dla-ukrainy-stoimy-po-waszej-stronie/a-60564489 (dostęp: 30.08.2023).
Edinger, L. J. 1978. The Comparative Analysis of Political Leadership, [w:] Analyzing the Third World. Essays from Comparative Politics, n. Provizer (red.), Routledge, New York.
Elgie, R. 1995. Political leadership in liberal democracies, Bloomsbury Publishing, London.
Elgie, R. 2015. Studying political leadership: Foundations and contending account, Palgrave Macmillan, Basingstoke.
Foley, M. 2013. Political leadership: Themes, contexts, and critiques, Oxford University Press, Oxford.
Granieri. R. J. 2003. The ambivalent alliance: Konrad Adenauer, the CDU/CSU, and the West, 1949–1966 (Vol. 9), Berghahn Books, New York–Oxford.
Hartliński, M. 2012. Przywództwo polityczne. Wprowadzenie, Wydawnictwo Instytutu Nauk Politycznych UWM, Olsztyn.
Haszczyński, J. 2022a. Friedrich Merz. Wymarzony kanclerz flanki wschodniej, „Rzeczpospolita” 29.07.2022, https://www.rp.pl/polityka/art36779261-friedrich-merz-wymarzony-kanclerz-flanki-wschodniej (dostęp: 30.08.2023).
Haszczyński, J. 2022b. Koniec z zasadą weta w UE? To nie może być decyzja kanclerza Scholza, „Rzeczpospolita” 25.07.2022, https://www.rp.pl/polityka/art36751891-koniec-z-zasada-weta-w-ue-to-nie-moze-byc-decyzja-kanclerza-scholza (dostęp: 30.08.2023).
Helms, L. 2022. Pathways to the Chancellorship: The Making of Chancellor Scholz in Perspective, „German Politics and Society”, nr 40(2), ss. 71–89. DOI: https://doi.org/10.3167/gps.2022.400204.
Hofman, I. 2019. Paradygmaty nowej dyscypliny, „Studia Medioznawcze”, nr 20(4), ss. 308–317. DOI: https://doi.org/10.33077/uw.24511617.ms.2019.4.163.
Instytut Monitorowania Mediów. 2023. Rzeczpospolita najbardziej opiniotwórczym medium w Polsce.
Na podium także TVN24 oraz Wirtualna Polska, 16.08.2023, https://www.imm.com.pl/rzeczpospo-lita-najbardziej-opiniotworczym-medium-w-polsce-na-podium-takze-tvn24-oraz-wirtualna-polska/ (dostęp: 30.08.2023).
Jendroszczyk, P. 2021. Kanclerz Niemiec Olaf Scholz w Warszawie. Morawiecki: Otwieramy nowy rozdział relacji, „Rzeczpospolita” 13.12.2021, https://www.rp.pl/polityka/art19189781-kanclerz-niemiec-olaf-scholz-w-warszawie-morawiecki-otwieramy-nowy-rozdzial-relacji (dostęp: 30.08.2023).
Jendroszczyk, P. 2022a. Czerwone linie kanclerza Olafa Scholza, „Rzeczpospolita” 24.03.2022, https://www.rp.pl/polityka/art35929201-czerwone-linie-kanclerza-olafa-scholza (dostęp: 30.08.2023).
Jendroszczyk, P. 2022b. Jak wiarygodny jest Olaf Scholz „Rzeczpospolita” 12.07.2022, https://www.rp.pl/polityka/art36683241-niemcy-jak-wiarygodny-jest-olaf-scholz (dostęp: 30.08.2023).
Jendroszczyk, P. 2022c. Niemcy podejmą misję ostatniej szansy?, „Rzeczpospolita” 15.02.2022, https://www.rp.pl/polityka/art35687491-niemcy-podejmuja-misje-ostatniej-szansy (dostęp: 30.08.2023).
Jendroszczyk, P. 2022d. Niemcy ryzykują uzależnienie od Chin, „Rzeczpospolita” 4.11.2022, https://www.rp.pl/polityka/art37353801-niemcy-ryzykuja-uzaleznienie-od-chin (dostęp: 30.08.2023).
Jendroszczyk, P. 2022e. Niezrozumiała strategia Scholza w sprawie broni dla Ukrainy, „Rzeczpospolita” 25.04.2022, https://www.rp.pl/konflikty-zbrojne/art36144661-niezrozumiala-strategia-olafa-scholza
-w-sprawie-broni-dla-ukrainy (dostęp: 30.08.2023).
Jendroszczyk, P. 2022f. Ukraiński apel do Olafa Scholza i awantura w Bundestagu. Brak debaty wyrazem szacunku?, „Rzeczpospolita” 18.03.2022, https://www.rp.pl/polityka/art35886251-ukrainski-apel-do-olafa-scholza-i-awantura-w-bundestagu-brak-debaty-wyrazem-szacunku (dostęp: 30.08.2023).
Jendroszczyk, P. 2022g. Olaf Scholz nie zamierza izolować Chin, „Rzeczpospolita” 20.12.2022, https://www.rp.pl/polityka/art37638221-olaf-scholz-nie-zamierza-izolowac-chin (dostęp: 30.08.2023).
Jendroszczyk, P. 2022h. Scholz w cieniu Bidena, „Rzeczpospolita” 09.02.2022, https://www.rp.pl/polityka/art35658371-scholz-w-cieniu-bidena (dostęp: 30.08.2023).
Jendroszczyk, P. 2023a. Berlin nadal na dnie, „Rzeczpospolita” 14.02.2023, https://www.rp.pl/polityka/art37950781-berlin-nadal-na-dnie (dostęp: 30.08.2023).
Jendroszczyk, P. 2023b. Grillowanie Scholza, „Rzeczpospolita”, 21.04.2023, https://www.rp.pl/polityka/art38364941-grillowanie-scholza-politycy-cdu-csu-szykuja-show-w-bundestagu (dostęp: 30.08.2023).
Jendroszczyk, P. 2023c. Po leopardach czas na taurusy, „Rzeczpospolita” 2.08.2023, https://www.rp.pl/konflikty-zbrojne/art38890081-po-leopardach-czas-na-taurusy-rosnie-presja-na-olafa-scholza (dostęp: 30.08.2023).
Jendroszczyk, P. 2023d. Rząd Scholza podzielony jak nigdy, „Rzeczpospolita” 25.01.2023, https://www.rp.pl/polityka/art37833791-rzad-scholza-podzielony-jak-nigdy (dostęp: 30.08.2023).
Kaliszewski, A. 2020. W epoce Hermesa. Kilka uwag o edukacji dziennikarza i sytuacji zawodu dziennikarskiego, [w:] Nie bądźmy obojętni. Człowiek. Społeczeństwo. Polityka. Prace ofiarowane Prof. dr hab. Teresie Sasińskiej-Klas, A. Hess, W. Świerczyńska-Głownia (red.), Wydawnictwo Instytutu Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Karnitschnig, M. 2023. Germany debates sending more arms to Ukraine — again, „Politico” 14.08.2023, https://www.politico.eu/newsletter/brussels-playbook/germany-debates-sending-more-arms-to-ukraine-again/ (dostęp: 30.08.2023).
Khmilevska, P. 2022. The European Union in the face of Russia’s war with Ukraine, „Rocznik Integracji Europejskiej”, nr 16, ss. 191–207. DOI: https://doi.org/10.14746/rie.2022.16.11.
Krippendorff, K. 2018. Content analysis: An introduction to its methodology, Sage Publications, Los angeles.
Lippert, B. 2023. EU Erweiterungspolitik in der Zeitenwende: Zäsur oder business as usual?, „zeitschrift für Politikwissenschaft”, ss. 1–11. DOI: https://doi.org/10.1007/s41358-023-00350-w.
Lisowska-Magdziarz, M. 2004. Analiza zawartości mediów. Przewodnik dla studentów: wersja 1.1, Wydawnictwo nIf, Kraków.
Łódzki, B. 2017. Medialny obraz naukowca na przykładzie polskiej prasy opiniotwórczej, „Horyzonty Wychowania”, nr 16(39), ss. 97–114.
Maha El Dahan. 2023. Ukraine seeks progress towards peace at Saudi Arabia talks, 5.08.2023, https://www.reuters.com/world/ukraine-expects-difficult-successful-talks-saudi-arabia-2023-08-05/ (dostęp: 30.08.2023).
Mahon, A., Pearce, J. C., Korobkov, A., Gabdulhakov, R., Gozalishvili, N., Topuria, R., Stercul, N., Vacarelu,
M. 2023. Russia's Invasion of Ukraine: What Did We Miss?, „International Studies Perspectives”, ekad006, ss. 1–34. DOI: https://doi.org/10.1093/isp/ekad006.
Marciniak, E. 2018. Komunikacyjny wymiar przywództwa politycznego, [w:] Przywództwo – etyka – polityka, E. Marciniak, J. Szczupaczyński (red.), Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
Masciulli, J., Molchanov, M.A., Knight, W.A. 2016. Political leadership in context, [w:] The Ashgate research companion to political leadership, M. Molchanov, J. Masciulli (red.), Routledge, London.
Mearsheimer, J. J. 2014. Why the Ukraine Crisis Is the West's Fault, „foreign affairs”, nr 93(5), ss. 77–89.
Mearsheimer, J. J. 2022. The causes and consequences of the Ukraine crisis, „The National Interest” 23.06.2022, https://nationalinterest.org/feature/causes-and-consequences-ukraine-crisis-203182 (dostęp: 30.08.2023).
Meister, S. 2022. The Russia-Ukraine Crisis: Where Does Germany Stand?, „Russian Analytical Digest”, nr 276, ss. 7–8. DOI: https://doi.org/10.3929/ethz-b-000533116.
Mrozowski, M. 2012. Tożsamość nauk o mediach. Przyczynek do dyskusji, „Studia Medioznawcze”, nr 49(2), ss. 24–32.
Niclauß, K. 2014. Kanzlerdemokratie: Regierungsführung von Konrad Adenauer bis Angela Merkel, Springer-Verlag, Wiesbaden.
Olex-Szczytowski, M. 2022. Uwaga, Niemcy się zbroją, „Rzeczpospolita” 02.08.2022. https://www.rp.pl/opinie-polityczno-spoleczne/art36798111-uwaga-niemcy-sie-zbroja (dostęp: 30.08.2023).
Otte, T. G. 2022. Zeitenwende: Russia’s War against Ukraine and the End of the Thirty Years’ Holiday, „H-Diplo”, nr 416, ss. 1–7.
Parys, J. 2023. Europa na rozdrożu, „Rzeczpospolita” 26.06.2023, https://www.rp.pl/opinie-polityczno-spoleczne/art38528741-europa-na-rozdrozu (dostęp: 30.08.2023).
Riffe, D., Lacy, S., Fico, F., Watson, B. 2019. Analyzing media messages: Using quantitative content
analysis in research, Routledge, New York.
Rosumek, L. 2007. Die Kanzler und die Medien: Acht Porträts von Adenauer bis Merkel, campus Verlag, Frankfurt–New York.
rp.pl. 2022. Trudna podróż kanclerza Scholza do Chin, „Rzeczpospolita” 04.11.2022, https://www.rp.pl/polityka/art37351721-trudna-podroz-kanclerza-scholza-do-chin (dostęp: 30.08.2023).
Sageder, M., Mitter, C., Feldbauer-Durstmüller, B. 2018. Image and reputation of family firms: a systematic literature review of the state of research, „Review of Managerial Science”, nr 12, ss. 335–377. DOI: https://doi.org/10.1007/s11846-016-0216-x.
Stent, A. 2022. Germany and Russia: Farewell to Ostpolitik?, „Survival”, nr 64(5), ss. 27–38. DOI: https://doi.org/10.1080/00396338.2022.2126194.
Terhalle, M. 2022. Can Chancellor Scholz save the West? The new German government and global geopolitics, LSE Ideas Strategic Update, http://eprints.lse.ac.uk/114494/1/Terhalle_can_chancellor_scholz_
save_the_west_published.pdf (dostęp: 30.08.2023).
White, M. D., Marsh, E. E. 2006. Content analysis: A flexible methodology, „Library Trends”, nr 55(1),
ss. 22–45.
Wiatr, J. 2008. Przywództwo polityczne. Studium politologiczne, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w łodzi, Łódź.
Wood, S. 2023. Germany and Nord Stream 2: evolution and end of an incongruous policy, „International Politics”, ss. 1–24. DOI: https://doi.org/10.1057/s41311-023-00453-9.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/k.2023.30.2.107-126
Data publikacji: 2024-02-20 11:27:01
Data złożenia artykułu: 2023-08-30 17:54:10
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Rafał Leśniczak
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.