Castor Troy’s character in John Woo’s „Face/Off” (1997) as the embodiment of Satan (Part II)

Paweł Przybytek, Piotr Przybytek

Abstract


In 1997 John Woo’s action film „Face/Off” was released in cinemas. In this publication we ask whether the antagonist in this film, Castor Troy, should be interpreted as a representation of Satan? To find the answer, we explore two issues: 1) possible references to satanic horror, confirming the evil nature of this character, 2) possible elements confirming the same, but coming from non-cinematic culture, mainly the Bible. This article is the second part of a longer, three-part text in which we explore the above issue, limiting ourselves to the second topic, though only partially due to its length. We will continue this topic in the third part. It turns out that there are some hints in the film confirming Troy’s satanic nature. They may not be as so obvious, but they are there nonetheless.

Keywords


„Face/Off”; Satan; action film; horror; Satanic horror; Bible; John Woo; Nicolas Cage; John Travolta

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Literatura podmiotu

Balzac, H. (1962). Blaski i nędze życia kurtyzany. Jak kochają ladacznice. Po czemu miłość wypada starcom. Dokąd wiodą złe drogi. Ostatnie wcielenie Vautrina. Przełożył i wstępem opatrzył T. Żeleński (Boy). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Balzac, H. (1974). Ojciec Goriot. Przekład Z. Karczewska-Markiewicz. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Homer (2000). Odyseja. W przekładzie L. Siemieńskiego. Gdańsk: Tower Press.

Hugo, V. (2023). Nędznicy. Tłumaczenie W. Limanowska. Warszawa–Ożarów Mazowiecki: Świat Książki.

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych (1990). Tłumacze ksiąg ks. W. Borowski CRL, ks. J. Drozd SDS, ks. K. Gąsiorowski i inni, ks. K. Dynarski SAC (red. odpowiedzialny), O. A. Jankowski OSB (red. naukowa), ks. L. Stachowiak – ST (red. naukowa), ks. K. Romaniuk – NT (red. naukowa). Poznań–Warszawa: Wydawnictwo Pallottinum.

Literatura przedmiotu

[ba] (2009). Szatan i demony. W: K. Dennis-Bryan, N. Hodgson, N. Lockley (editors), Znaki i symbole. Ilustrowany przewodnik. Tłumaczenie B. Kocowska. London–New York–Munich–Melbourne–Delhi: „National Geographic”, s. 190–191.

[brak możliwości ustalenia autora] (2003). Zwierzęta mityczne. W: L. Ryken, J. C. Wilhoit, T. Longman III, Słownik symboliki biblijnej. Obrazy, symbole, motywy, metafory, figury stylistyczne i gatunki literackie w Piśmie Świętym. Przekład Z. Kościuk. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, s. 1198–1201.

Bukowska, W. (2014). Obraz diabła w kulturze polskiej w okresie od XVI do XVIII wieku na podstawie wybranych pamiętników. „Młoda Myśl. Czasopismo Humanistyczne”, I, 2, s. 4–19.

Czekalski, T. (2022). Zbrodnia w życiu społecznym Europy XIX wieku. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”.

Dąb-Kalinowska, B. (2002). Anioły. W: K. Kubalska-Sulkiewicz (red., koordynator), M. Bielska-Łach, A. Manteuffel-Szarota (red.), Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 14.

Edelstein, D. (2007). The Modernization of Myh: From Blazac to Sorel. „Yale French Studies, 111: Myth and Modernity”, s. 32–44.

Efird, J. M. (1999). Szatan. Przekład E. Szymula. W: P. J. Achtemeier (red. naukowa, red. naczelny), Encyklopedia Biblijna. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, s. 1179–1180.

Girdwoyń, P. (2005). Valjean czy Javert? Eugene Vidocq’a historia prawdziwa. „Problemy Współczesnej Kryminalistyki”, VIII, s. 29–36.

Gruntkowska, D. (2017). Dyskurs wykluczenia. O „Worku Judaszów” Sebastiana Fabiana Klonowica. W: D. Gruntkowska, J. Moroz, J. Świrko-Pilipczuk, O. Szwabowski (red.), Dyskursy władzy. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra, s. 147–170.

Guyon, L. P. (2003, June). In Vidocq’s footsteps. A comparative study of some explicit and implicit references to the adventurer Vidocq in nineteenth-century literature. „Journal of European Studies”, 33, 2, s. 145–160.

Kallas, P. (2016). „Historical whodunit”, czyli wzloty i upadki brytyjskiej szkoły kryminału historycznego na przykładzie wybranych powieści Lindsey Davis. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego. Seria Scripta Humana”, 5: Kryminał. Między tradycją a nowatorstwem, s. 153–173.

Karczewski, M. ks. (2004/2005), Teologiczna wizja szatana w Apokalipsie 12,3–17. „Studia Warmińskie”, XLI–XLII, s. 233–246.

Kasprzak, M. (2018). Ludzka postać zła na przykładzie filmu „Diabeł” Andrzeja Żuławskiego. „Kultura i Historia”, 33, s. 252–260.

Klejsa, K. (2020). „Człowiek jest czemś, co przezwyciężone być powinno”. Dyskurs historiozoficzny „2001: Odysei kosmicznej”. Images. „The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication”, XXVIII, 37: Special Issue: Science Fiction: The Future is Present, s. 35–60.

Kletowski, P. (1999). Bohaterowie nie ronią łez. Męskie rytuały śmierci w filmach Johna Woo. W:

P. Kletowski, M. Wrona (red.), Nowe nawigacje. Współczesna kultura audiowizualna. Kraków: Rabid, s. 80–88.

Kletowski, P. (2003). Woo John. W: T. Lubelski (red.), Encyklopedia kina. Kraków: Biały Kruk, s. 1025.

Kletowski, P. (2009). Kino Dalekiego Wschodu. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Kopaliński, W. (2011). Piekło. W: W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, Bellona S.A., s. 954.

Kopaliński, W. (2015). Gołąb. W: W. Kopaliński, Słownik symboli. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, s. 95–96.

Krasnowolski, M. (2010). John Woo: autor kina gatunków. W: A. Helman, A. Kamrowska (red.), Autorzy kina azjatyckiego. Kraków 2010: Wydawnictwo Rabid, s. 93–108.

Maron, M. (2016, Zima). „Diabeł” Andrzeja Żuławskiego: historia, zło i romantyczna gnoza. „Kwartalnik Filmowy”, 96, s. 137–155.

Newman, K. (2004). Die xue Huang xiong (1989) Killer (Zabójca). W: S. J. Schneider (red.), 1001 filmów które musisz zobaczyć. Przekład: zespół. Warszawa: Elipsa, s. 781.

Pajor, K. (1992). Rola archetypu w analitycznej psychologii C. G. Junga, Poznań: Papieski Wydział Teologiczny.

Parandowski, J. (1987). Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Pitrus, A. (1994). John Woo – Mozart zbrodni. „Kino”, 9, s. 26–27.

Schonfeld, Z. (2024). How Coppola became Cage. New York: Oxford University Press.

Syska, R. (2003). Film i przemoc. Sposoby obrazowania przemocy w kinie. Kraków: Rabid.

Szuppe, P. (2005). Szatan w Biblii. „Collectanea Theologica”, 75, 1, s. 47–67.

Tern, B. (2020). Tajniki magii świec. Białystok: Wydawnictwo Kobiece.

Waligórska-Olejniczak, B. (2011). „Pulp Fiction” jako encyklopedia pop kultury. Nieustanna filmowa prowokacja Quentina Tarantino w kontekście poetyki komiksu. „Scripta Neophilologica Posnaniensia”, XI, s. 197–208.

Winter, W. (2016). Piekło. W: A. Grabner-Haider (red.), Praktyczny Słownik Biblijny. Przekład i opracowanie T. Mieszkowski, P. Pachciarek. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, s. 949–950.

Żeleński, T. (Boy) (1962). Od tłumacza. W: H. Balzac, Blaski i nędze życia kurtyzany. Jak kochają ladacznice. Po czemu miłość wypada starcom. Dokąd wiodą złe drogi. Ostatnie wcielenie Vautrina. Przełożył i wstępem opatrzył T. Żeleński (Boy). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, s. 5–8.

Netografia

[ba] (2018, Lipiec 18). Co kryła w sobie tajemnicza walizka z „Pulp Fiction”?. Radio Złote Przeboje. https://zloteprzeboje.pl/7_162811_23687245_co-kryla-w-sobie-tajemnicza-walizka-z-pulp-fiction [dostęp: 25.02.2024].

[ba] (2023, Grudzień 22). Co oznacza biała świeca?. goodies.pl. https://www.goodies.pl/co-oznacza-biala-swieca/ [dostęp: 22.01.2024].

[ba (podpisane: CocoWick)] (2023, Sierpień 21). Świece – kompendium wiedzy. COCOWICK. https://cocowick.pl/swiece-rodzaje [dostęp: 21.01.2024].

Kostrzewa, D. (2024, Marzec 19). Co się dzieje z nowym „Face/Off”? Wszystkiemu winna „Godzilla i Kong”. Filmweb. https://www.filmweb.pl/news/Co+si%C4%99+dzieje+z+nowym+%22Face+Off%22+Wszystkiemu+winna+%22Godzilla+i+Kong%22+%E2%80%93+Filmweb-154661 [dostęp: 21.03.2024].

Trivia. Face/Off. IMDb. https://www.imdb.com/title/tt0119094/trivia/?ref_=tt_trv_trv [dostęp: 25.01.2024].

Neumann, P. (2025). Pojęcie archetypu w koncepcji C. G. Junga. Archetyp i obraz archetypowy. Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem dr hab. Ilony Błocian, prof. UWr. https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwiAgO_P4fGQAxVuKRAIHQsaFzcQFnoECBoQAQ&url=https%3A%2F%2Fbip.uni.wroc.pl%2Fdownload%2Fattachment%2F49413%2Fdoktorat-p-neumann.pdf&usg=AOvVaw1ZFr88r1KqkIJDvFx3oS_4&opi=89978449 [dostęp:14.11.2025].

Ritzer, I. (2020). „Against Adaptation: World Cinema and the Politics of ‘Speaking to’, Or: Everything You Always Wanted to Know about G. C. Spivak But Were Afraid to Ask Walter Hill”. Literature/Film Quarterly, 48, 2, https://www.jstor.org/stable/48678483 [dostęp: 14.11.2025].

Filmografia

„2001: Odyseja kosmiczna” („2001: A Space Odyssey”), reż. Stanley Kubrick, UK–USA 1968.

„Bez twarzy” („Face/Off”), reż. John Woo, USA 1997.

„Byle do jutra” („Lepsze jutro”, „A Better Tomorrow”, „Ying hung boon sik”), reż. John Woo, Hongkong 1986.

„Con Air – lot skazańców” („Con Air”), reż. Simon West, USA 1997.

„Czerwona gorączka” („Red Heat”), reż. Walter Hill, USA–Węgry 1988.

„Diabeł”, reż. Andrzej Żuławski, Polska 1972.

„Dzieci Triady” („Hardboiled”, „Lat sau san taam”), reż. John Woo, Hongkong 1992.

„Dzika banda” („The Wild Bunch”), reż. Sam Peckinpah, USA 1969.

„Harry Angel” („Angel Heart”), reż. Alan Parker, UK–Kanada–USA 1987.

„Kula w łeb” („Dip huet gai tau”), reż. John Woo, Hongkong 1990.

„Łowca androidów” („Blade runner”), reż. Ridley Scott, USA–UK 1982.

„Miesiąc miodowy w Las Vegas” („Honeymoon in Vegas”), reż. Andrew Bergman, USA 1992.

„Milczenie owiec” („The Silence of the Lambs”), reż. Jonathan Demme, USA 1991.

„Obcy 3” („Alien 3”), reż. David Fincher, USA 1992.

„Pamięć absolutna” („Total Recall”), reż. Paul Verhoeven, USA–Meksyk 1990.

„Płatny morderca” („Killer”, „Zabójca”, „The Killer”, „Dip huet seung hung”), reż. John Woo, Hongkong 1989.

„Pulp Fiction”, reż. Quentin Tarantino, USA 1994.

„Ryś”, reż. Stanisław Różewicz, Polska 1981.

„Skazany na wolność” („Marked for Murder”), reż. Mimi Leder, USA 1993.

„Szklana pułapka” („Die Hard”), reż. John McTiernan, USA 1988.

„Śmierć nadejdzie jutro” („Die Another Day”), reż. Lee Tamahori, UK–USA–Hiszpania 2002.

„Śmiertelny pocałunek” („Kiss Me Deadly”), reż. Robert Aldrich, USA 1955.

„Twierdza” („The Rock”), reż. Michael Bay, USA 1996.

„Zostawić Las Vegas” („Leaving Las Vegas”), reż. Mike Figgis, USA 1995.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kh.2025.47.7-21
Date of publication: 2025-12-15 15:39:18
Date of submission: 2025-12-15 15:15:42


Statistics


Total abstract view - 0
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2025 Paweł Przybytek, Piotr Przybytek

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.