Religion and Morality in the Minds of Poles: Dependence or Autonomy?

Janusz Mariański

Abstract


In the article the author takes up a few selected issues related to the general relationship between religion and morality and analyzes the correlation between religion and the attitudes of Poles towards the norms of the Catholic morality, marriage and family. All these considerations are concluded with a brief diagnosis of Polish attitudes towards in vitro fertilization. This issue is particularly marked by a discrepancy between the moral doctrine of the Catholic Church and the actual attitudes of Poles, including the Catholics. In sociological analyses we refer both to the selected national surveys on religion and morality (mainly CBOS surveys), as well as sociological research. In the light of the conducted sociological analysis one cannot clearly answer the question posed in the title of the article: “dependence or autonomy?” Without a doubt the bond between religion and morality is weakening and the processes leading to morality’s autonomy are reinforcing. However, a precise indication of the scope of this evolution: from dependence to independence, is not easy to establish in the scope of the whole society. The secularization of morality continues.

Keywords


social modernization; religion; morality; secularization

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Adamczyk, T. (2005). Uwarunkowania społeczne religijności katolików (na przykładzie archidiecezji lubelskiej). W: Janusz Mariański (red.), W służbie Ewangelii i człowiekowi.

Archidiecezja Lubelska (s. 11-317). Lublin: Wydawnictwo Gaudium.

Bauman, Z. (2006). Płynna nowoczesność (T. Kunz, tłum.). Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Boguszewski, R. (2014). Religijność a zasady moralne. Komunikat z badań CBOS (nr 15). Warszawa: CBOS.

Boguszewski R., Feliksiak M., Gwiazda M., Kalka J. (2014). Młodzież o sobie: wartości, obyczajowość, grupy odniesienia. W: M. Grabowska, J. Kalka (red.), Młodzież 2013 (Opinie i Diagnozy nr 28). Warszawa: CBOS.

CBOS. (2013a). Komunikat z badań: „Aktualne problemy i wydarzenia” (nr 278). Warszawa: CBOS.

CBOS. (2013b). Komunikat z badań: „Aktualne problemy i wydarzenia” (nr 280). Warszawa: CBOS.

CBOS. (2014). Komunikat z badań: „Aktualne problemy i wydarzenia” (nr 289). Warszawa: CBOS.

CBOS. (2015a). Komunikat z badań: „Aktualne problemy i wydarzenia” (nr 297). Warszawa: CBOS.

CBOS. (2015b). Komunikat z badań: „Aktualne problemy i wydarzenia” (nr 299). Warszawa: CBOS.

Jasudowicz, T. (red.). (1998). Europejskie standardy bioetyczne. Wybór materiałów. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”.

Hipsz, N. (2014). Prawo a moralność – opinie o zachowaniach kontrowersyjnych społecznie. Komunikat z badań CBOS (nr 153). Warszawa: CBOS.

Hipsz, N. (2015). Pigułka „dzień po” w ocenie społecznej. Komunikat z badań CBOS (nr 27). Warszawa: CBOS.

Jan Paweł II. (1995). Encyklika Evangelium Vitae. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna.

Jasińska-Kania, A. (2011). Dynamika zmian wartości Polaków na tle europejskim: EVS 1990-1999-2008. W: M. Bucholc, S. Mandes, T. Szawiel, J. Wawrzyniak (red.), Polska po 20 latach wolności (s. 225-239). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Kozak, J. (2014). Dzieci postmoderny? Studium socjologiczne nad religijnością studentów. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.

Kozielecki, J. (1995). Koniec wieku nieodpowiedzialności. Warszawa: Agencja Wydawnicza Jacek Santorski&CO.

Koźmiński, A. K., Sztompka, P. (2004). Rozmowa o wielkiej zmianie. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego.

Majka, J. (1970). Przemiany społeczne a religijność. Ateneum Kapłańskie, (1), 62-76.

Mariański, J. (2012). Małżeństwo i rodzina w świadomości młodzieży maturalnej – stabilność i zmiana. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Marody, M. (2014). Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.

Naisbitt, J. (1997), Megatrendy. Dziesięć nowych kierunków zmieniających nasze życie (P. Kwiatkowski, tłum.). Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.

Nowak, S. (1979). System wartości społeczeństwa polskiego. Studia Socjologiczne, (4), 155-173.

Podgórecki, A. (1998). Socjologiczna teoria prawa (Ł. M. Kwaśniewska, R. Smogór, tłum.). Warszawa: Wydawnictwo INTERART-TAL.

Rola, M. (2013). Świadomość moralna maturzystów lubelskich. W: H. Mielicka-Pawłowska (red.), Religijne wymiary życia społecznego (s. 193-207). Kielce: Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach.

Štefaňak, O. (2014). Religijni i moralni? Lublin: Wydawnictwo Norbertinum.

Szostek, A. (2009). Etyczne aspekty zapłodnienia „in vitro”. Chrześcijaństwo – Świat – Polityka. Zeszyty Społecznej Myśli Kościoła, (1), 5-12.

Touraine, A. (2009). Od rozumienia społeczeństwa do odkrywania podmiotu. W: A. Manterys, J. Mucha (red.), Nowa perspektywa teorii socjologicznej (s. 563-576). Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.

Vidal, M. (1995). Chrześcijańska wizja rodziny. W: W. Kawecki (red.), Nadzieje i zagrożenia współczesnej rodziny. Międzynarodowe sympozjum moralno-pastoralne (s. 37-53). Kraków: Wydawnictwo Homo Dei.

Wnuk-Lipiński, E. (2003). Granice wolności. Pamiętnik polskiej transformacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.

Zaręba, S. H. (2009). Identyfikacje religijne i dylematy moralne uczniów i studentów w Polsce. Collectanea Theologica, (2), 165-195.



Date of publication: 2020-11-19 19:32:20
Date of submission: 2020-11-19 13:47:27


Statistics


Total abstract view - 853
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 231

Indicators


Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2020 Janusz Mariański

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.