Bratni wróg. Ukraina w perspektywie Putinowskiego zetyzmu

Marek Jedliński

Streszczenie w języku polskim


Celem artykułu jest zbadanie Putinowskiej narracji antyukraińskiej. Argumentuję, że współczesna kultura rosyjska charakteryzuje się dominacją postaw skrajnie tradycjonalistycznych upowszechniających język konfrontacji ideowej z Zachodem. Proponuję wprowadzenie do literatury naukowej pojęcia zetyzmu, który stał się symbolem agresji werbalnej i militarnej wobec Ukrainy. Symbol ten powstał spontanicznie: przedstawiany był graficznie (litera „Z”) i umieszczany na różnych rodzajach broni konwencjonalnej armii rosyjskiej. W artykule wnioskuję, że na kolejny etapie konfliktu Putinowski zetyzm stał się wzorem kulturowym rosyjskiego „wojennego tradycjonalizmu”. W przekonaniu zetystów, święta, prawosławna Rosja broni się przed zachodnią agresją ateistycznego liberalizmu i lewicowości – w tej perspektywie natowska pomoc udzielana Ukrainie jest interpretowana jako przebiegła strategia zniszczenia Rosji jako ostatniego bastionu porządku tradycjonalnego, w tym „tradycyjnej seksualności”. W artykule badam narrację tradycjonalistyczną, odwołując się do dyskursu naukowego obcego i wroga (Florian Znaniecki). Argumentuję, że Ukraina jest określana mianem bratniego wroga – czyli takiego, który zdradził Ruski Mir, wspólnotę prawosławną, tradycjonalną, zaprzedając się obcemu i wrogiemu „bezbożnemu”, „dewiacyjnemu” Zachodowi. Zetyzm oferuje Rosjanom jednoznaczny przekaz: misją Rosji jest „wyzwolenie” Ukrainy od obcych sił, a następnie zniszczenie antywartości świata zachodniego.

Słowa kluczowe


Rosja; Ukraina; wojna; zetyzm; tradycjonalizm

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Aleksandr Dugin: „Czełowieczestwo bałansirujet na grani. Istorija możet konczit’sia wot-wot”, intierwju: Olga Wandyszewa, https://www.business-gazeta.ru/article/578950 (dostęp: 19.03.2023).

Cassirer, Ernst. Mit państwa, tłum. Anna Staniewska. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, 2006.

Czistow, Kiriłł W. Russkaja narodnaja utopija (gieniezis i funkcyi socyalno-utopiczeskich legiend). Sankt-Pietierburg: Dmitrij Bułanin, 2003.

Cymburskij, Wadim Ł. Ostrow Rossija. Gieopoliticzeskije i chronopoliticzeskije raboty. 1993– 2006. Moskwa: ROSSPEN, 2007.

Dancing Russia Goodbye, Verka Serduchka, https://www.youtube.com/watch?v=tDJMAAAyCVg (dostep: 20.03.2023).

Dugin, Aleksandr G. Czernyj maj ili tanki na Zapad. https://ruskline.ru/opp/2014/05/7/chernyj_maj_ili_tanki_na_zapad (dostęp: 19.03.2023).

Dugin, Aleksandr G. Eto wielikaja wojna kontinientow, http://ekklezia.ru/blogi/3141-eto-velikaya-voyna-kontinentov-aleksandr-dugin-o-sobyitiyah-na-ukraine.html (dostęp: 20.09.2020).

Dugin, Aleksandr G. Noomachija: wojny uma. Obrazy russkoj mysli. Sołniecznyj car’, blik Sofii i Rus’ Podziemnaja. Moskwa: Akadiemiczeskij projekt, 2020.

Dugin, Aleksandr G. Politica Aeterna. Politiczeskij płatonizm i „Czernoje Proswieszczenije”. Moskwa: Akadiemiczeskij projekt, 2020.

Dugin, Aleksandr G. Szestaja kołonna, http://vz.ru/opinions/2014/4/29/684247.html?utm_me dium=twitter&utm_source=twitterfeed (dostęp: 20.03.2023).

Dugin, Aleksandr G. Ukraina: moja wojna. Moskwa: Centrpoligraf, 2015.

Dugin rasskazał o postupawszych jemu i jego doczeri ugrozach s Ukrainy, https://iz. ru/1382930/2022-08-21/dugin-rasskazal-o-postupavshikh-emu-i-ego-docheri-ugrozakh-s-ukrainy (dostęp: 20.03.2023).

Habermas, Jürgen. Krieg und Empörung, https://www.sueddeutsche.de/projekte/artikel/ kul-tur/das-dilemma-des-westens-juergen-habermas-zum-krieg-in-der-ukraine-e068321/ ?reduced=true (dostęp: 19.03.2023).

Jedliński, Marek. „Współczesny dyskurs neoeurazjatyzmu rosyjskiego wobec Europy Środkowo-Wschodniej”, Porównania 2015, t. 16: 31–46.

Jedliński, Marek, Krzysztof Witczak. Obcości. Szkice z filozofii i literatury. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Epigram, 2017.

Jurjew, Dmitrij A. „Ot Zakata do Woschoda”, Tietradi po konsierwatizmu 2014, nr 1(2S): 81–92.

Karaułow Igor’. „Odna strana – dwie cywilizacyi”. Izwiestija, 29.01.2014, https://iz.ru/news/ 564780#ixzz2rmjgmP7m (dostęp: 9.03.2023).

Kon, Igor’. Kłubniczka na bieriozkie. Sieksualnaja kultura w Rossii. Moskwa: Wriemia, 2010.

Konfieriencyja „Prawosławno-sławianskije cennosti – osnowa cywilizacyonnogo wybora Ukrainy”, http://kremlin.ru/events/president/news/18961 (dostęp: 17.03.2023).

Kostomarow, Nikołaj I. Mysli o fiedieratiwnom naczale w driewniej Rusi. Sankt-Pietierburg: 1861.

Land, Nick. The Dark Enlightenment, https://www.thedarkenlightenment.com/the-dark-enlightenment-by-nick-land/ (dostęp: 20.03.2023).

Laruelle, Marlene. „Putin Is in Trouble”, https://www.nytimes.com/2022/09/22/opinion/russia-ukraine-putin.html (dostęp: 09.03.2023).

LUBE – Dawaj za…, https://www.youtube.com/watch?v=IsBOC3bLbpI (dostęp: 14.03.2023).

LUBE – Sołdat, https://www.youtube.com/watch?v=ABdsXyNHSNk (dostęp: 14.03.2023).

Mackey, Robert. Navalny’s Comments on Crimea Ignite Russian Twittersphere, https://www.nytimes.com/2014/10/17/world/europe/navalnys-comments-on-crimea (dostęp: 24.11.2023).

Michałkow wystupił protiw priepodawanija w szkołach Donbassa na ukrainskom jazykie, https://tass.ru/obschestvo/15561313 (dostęp: 20.02.2023).

Minnik, Taavi. Khodorkovsky cannot imagine return of Crimea, https://news.postimees.ee/ 4239479/khodorkovsky-cannot-imagine-return-of-crimea (dostęp: 24.11.2023).

Müller, Friedrich M. Comparative Mythology. London: George Routledge and Sons, 1909.

Mykoła Riabczuk, „Wspaniały lud słowiański”. Rosyjskie stereotypy Ukraińców – od wyobraźni imperialnej do postimperialnej rzeczywistości. W: Narody & stereotypy 25 lat później. Nowe granice, nowe horyzonty, red. Robert Kusek, Jacek Purchla, Joanna Sanetra-Szeliga. 222–249. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury, 2015.

Nikolaj Burlajew o dwiżenii „Kulturynyj front Rossii”, https://spravedlivo.ru/12817710 (do-stęp: 20.02.2023).

Ob Ukrainie (intierwju TASS), http://kremlin.ru/events/president/news/62835 (dostęp: 18.03.2023).

Obraszczenije Priezidienta Rossijskoj Fiedieracii, http://kremlin.ru/catalog/countries/UA/ events/67843 (dostęp: 10.03.2023).

Patriarch Moskowskij i wsieja Rusi Kiriłł. Siem’ słow o russkom mirie. Moskwa: Wsiemirnyj Russkij Narodnyj Sobor, 2015.

Podpisanije dogoworow o priniatii DNR, ŁNR, Zaporożskoj i Chiersonskoj obłastiej w sostaw Rossii, http://www.kremlin.ru/events/president/news/69465 (dostęp: 14.03.2022).

Posłanije Priezidienta Fiedieralnomu Sobraniju, http://kremlin.ru/events/president/news/ 70565 (dostęp: 26.02.2023).

Pozdrawlenije po słuczaju Dnia zaszczitnika Otieczestwa, http://kremlin.ru/events/president/ news/70575 (dostęp: 25.02.2023).

Pozdrawlenije wojennosłużaszczim i wietieranam Sił spiecyalnych opieracyj, http://kremlin.ru/events/president/news/70587 (dostęp: 28.02.2023).

Putin, Władimir. Ob istoriczeskom jedinstwie russkich i ukraincew, http://kremlin.ru/ events/president/news/66181 (dostęp: 18.03.2023).

Rosjanie zawsze gardzili słabeuszami. Wywiad z Richardem Pipesem przeprowadził Paweł Szaniawski, Rzeczpospolita, 19.02.2017, https://www.rp.pl/Plus-Minus/302169957-Richard-Pipes-Rosjanie-zawsze-gardzili-slabeuszami.html (dostęp: 19.03.2023).

Shaman w Gosudarstwiennom Kriemlowskom Dworce, https://www.youtube.com/watch?v= GXghpKxaPQg (dostęp: 12.03.2023).

Shaman. Ja russkij, https://www.youtube.com/watch?v=FAPwIEWzqJE (dostęp: 12.03.2023).

Shaman. Wstaniem, https://www.youtube.com/watch?v=pjZZusU0nkk (dostęp: 13.03.2023).

Shekhovstov, Anton. „The Palingenetic Thrust of Russian Neo‐Eurasianism: Ideas of Rebirth in Aleksandr Dugin’s Worldview”, Totalitarian Movements and Political Religions 8, nr 4 (2008): 491–506.

Szczipkow, Aleksandr B. Dierusifikacyja i tieołogiczeskaja wojna https://www.pnp.ru/politics/ derusifikaciya-i-teologicheskaya-voyna.html (dostęp: 10.03.2023).

Szczipkow, Aleksandr B. „Russko-wizantijskaja cywilizacyja i idieołogiemy nieokołonializma”, Tietradi po konserwatizmu 2016, nr 3: 23–28.

Szczipkow, Aleksandr B. „Rusofobija”. W: Płacha. 1917–2017. Sbornik statiej o russkoj idienticznosti, red. Aleksandr B. Szczipkow. 180–206. Moskwa: Probieł, 2000, 2015.

Tyshchenko, Kateryna. Navalny changes his mind on Crimea: he wants to recognise Ukraine’s 1991 border, https://www.pravda.com.ua/eng/news/2023/02/20/ 7390125 (dostęp: 24.11.2023).

Wasiljewa, Olga Ju. „Ob istokach rossijskogo konsierwatizma”, Tietradi po konsierwatizmu 2014, nr 1: 24–40.

Władimir Putin otwietił na woprosy o statje „Ob istoriczeskom jedinstwie russkich i ukraincew”, http://kremlin.ru/catalog/countries/UA/events/66191 (dostęp: 10.03.2023).

Władimir Putin otwietił na woprosy żurnalistow o situacyi na Ukrainie, http://kremlin.ru/events/president/news/20366 (dostęp: 10.02.2023).

W zakon o gosudarstwiennom jazykie wniesieny izmienienija, http://kremlin.ru/acts/news/ 70614 (dostęp: 10.03.2023).

Zasiedanije Mieżdunarodnogo diskussionnogo kłuba „Wałdaj”, http://kremlin.ru/events/president/news/69695 (dostęp: 10.02.2023).

Znaniecki, Florian. Studia nad antagonizmem do obcych. Poznań: Drukarnia Rolnicza, 1931.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2023.36.53-79
Data publikacji: 2023-12-31 21:51:35
Data złożenia artykułu: 2023-04-01 14:30:52


Statystyki


Widoczność abstraktów - 595
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2023 Marek Jedliński

##submission.licenseURL##: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/