O powiązaniach sztuki i kultury erotycznej na przykładzie japońskich shunga

Urszula Maja Krzyżanowska

Streszczenie w języku polskim


W artykule opisuję relacje między twórczością artystyczną a kulturą erotyczną na przykła-dzie Japonii oraz podejmuję pytanie, czy na podstawie analizy twórczości artystycznej można wnioskować o tym, jak rozumiane są różne kategorie w danej kulturze. W historii japońskiej twórczości plastycznej powstało słowo shunga (jap. 春画), które można prze-tłumaczyć jako „wiosenne obrazy”. Słowo „wiosna” stanowi eufemistyczne określenie czynności seksualnych, a shungę można rozumieć jako japońską sztukę erotyczną. Artykuł pokazuje, dlaczego „wiosenne obrazy” są nie tylko dziełami sztuki, ale też ilustracją japoń-skiej kultury – nie tylko – erotycznej.

Słowa kluczowe


shunga; ukiyo-e; kultura; sztuka; erotyzm; pornografia; estetyka japońska

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Boardman Petersen G., The Moon in the Water: Understanding Tanizaki, Kawabata, and Mishima, The University Press of Hawaii, Honolulu 1979.

Baird C., Symbols of Japan: Thematic Motifs in Art and Design, Rizzoli, New York 2001.

Briel H., The Roving Eye Meets Traveling Pictures: The Field of Vision and the Global Rise of Adult Manga, [w:] Comics As a Nexus of Cultures: Essays on the Interplay of Media, Disciplines and International Perspectives, red. M. Berninger, J. Ecke, G. Haberkorn, McFarland, Jefferson 2010.

Carbone M.B., Tentacle erotica. Orrore, seduzione, immaginari pornografici, Mimesis, Milano 2013.

Cicha K., Gra znaku – gra kodu. Petera Greenawaya The Pillow Book, [w:] Kody kultury: interakcja, transformacja, synergia, red. H. Kubicka, O. Ta-ranek, Sutoris, Wrocław 2009.

Crompton L., Homosexuality and Civilization, Harvard University Press, Cambridge, MA 2006.

Dalby L., Geisha, University of California Press, Los Angeles 2008.

Deal W., Handbook to Life in Medieval and Early Modern Japan, Infobase Publishing, New York 2005.

Earhart H., Religion in Japan: Unity and Diversity, Cengage Learning, Stamford 2013.

Eberhard W. , Dictionary of Chinese Symbols: Hidden Symbols in Chinese Life and Thought, Routledge, London 2013.

Encyclopedia of prostitution and sex work, t. 2, red. M.H. Ditmore, Greenwood Press, Westwood 2006.

Evans T., Evans M., Shunga. The Art of Love in Japan. Paddington Press, New York 1975.

Frayser S.G., Whitby T.J., Studies in human sexuality: a selected guide, Libraries Unlimited, Englewood 1995.

Frédéric L., Japan encyclopedia, tłum. K. Roth, Belknap Press, Cam-bridge, MA 2002.

Gerstle A., T. Clark, Introduction, „Japan Review” 2013, 26 Special Issue Shunga.

Goncourt de E., Hokusai, Parkstone International, New York 2012.

Gottlieb N., Linguistic Stereotyping and Minority Groups in Japan, Routledge, London 2005.

Hayakawa M., Who Were the Audiences for Shunga?, „Japan Review” 2013, 26 Special Issue Shunga.

Hickey G., Beauty & Desire in Edo Period Japan, National Gallery of Australia, Canberra 1998.

Higuchi K., No Laughing Matter: A Ghastly Shunga Illustration by Utagawa Toyokuni, „ Japan Review” 2013, 26 Special Issue Shunga.

Ito K., Manga In Japanese History, [w:] Japanese visual culture: explorations in the world of manga and anime, red. M. Wheeler Macwilliams, M.E. Sharpe, Inc., New York 2008.

Iwamoto J., The Development of Japanese Forestry, [w:] Forestry and the Forest Industry in Japan, red. Y. Iwai, UBC Press, Vancouver 2002.

Kodansha Encyclopedia of Japan, t. 7, Kodansha, 1983.

Kordzińska-Nawrocka I., Japońska miłość dworska, Trio, Warszawa 2005.

Leupp G, Male Colors: The Construction of Homosexuality in Tokugawa Japan, University of California Press, Los Angeles 1997.

Melanowicz M., Literatura japońska od VI do połowy XIX wieku, t. 1, PWN, Warszawa 1994.

Michener J.A., The Floating World, University of Hawaii Press, Hono-lulu 1983.

Mostow J.S., Introduction, [w:] Gender and Power in the Japanese Visual Field, red. J.S. Mostow, N. Bryson, M. Graybill, University of Hawaii Press, Honolulu 2003.

Munro M., Masterclass: Understanding Shunga: A Guide to Japanese Erotic Art, ER Books, London 2008.

Nishiyama M., Edo Culture: Daily Life and Diversions in Urban Japan, 1600-1868, University of Hawaii Press, Honolulu 1997.

Noma S., The Arts of Japan: Late medieval to modern, t. 2, Kodansha International, London 2003.

Ostasz L., O problemie pornografii inaczej, „Res Humana” 2000, nr 3.

Pflugfelder G.. M., Cartographies of Desire: Male-male Sexuality in Japa-nese Discourse, 1600-1950, University of California Press, Los Angeles 1999.

Pollack D., Marketing desire: advertising and sexuality in Edo literature, drama and art, [w:] Gender and Power in the Japanese Visual Field, red. J.S. Mostow, N. Bryson, M. Graybill, University of Hawaii Press, Honolulu 2003.

Posner R.A., Sex and reason, Harvard University Press, Cambridge, MA 2009.

Rewelska M., Piękni, młodzi, kosztowni. Męskie praktyki homoseksualne w Japonii okresu Edo (1600-1868), Trio, Warszawa 2011.

Robertson J.E., Takarazuka: Sexual Politics and Popular Culture in Modern Japan, University of California Press, Los Angeles 1998.

Sanford J.H., Literary aspects of Japan's dual Ganeśa cult, [w:] Ganesh: Studies of an Asian God, red. R.L. Brown, SUNY Press, Albany 1991.

Screech T., Sex and the Floating World, Reaktion Books, London 1999.

Screech T., The Edo Pleasure Districts as 'Pornotopia', „Orientations” 2002, t. 33 (9).

Shuzō K., Reflections on Japanese Taste: The Structure of Iki, oprac. S. Matsui, J. Clark, tłum., J. Clark, Power Publications, Sydney 1997.

Smith H., Overcoming the modern history of Edo „Shunga”, [w:] Imag-ing/Reading Eros, red. S. Jones, Indiana University, Bloomington 1996.

Stein R.A., The guardian of the gate: an example of buddhist mythology, from India to Japan, [w:] Asian Mythologies, red. Yves Bonnefoy, Uni-versity of Chicago Press, Chicago 1993.

The Continuum Complete International Encyclopedia of Sexuality, red. R.T. Francoeur, R.J. Noonan, B. Opiyo-Omolo, Continuum, London 2004.

Totman C.D., Early Modern Japan, University of California Press, Los Angeles 1995.

Uhlenbeck C., Shunga: the issues, [w:] C. Uhlenbeck et al., Japanese erotic fantasies. Sexual imagery of the Edo period, Hotei Publishing, Leiden 2005.

Umehara T., The Civilization of the Forest, „New Perspectives Quarter-ly” 1999, t. 16 (2).

Wieringa S., Dildos. Passionate aesthetics and the plasticity of desires, [w:] Technologies of Sexuality, Identity and Sexual Health, red. L. Manderson, Routledge, Londyn 2012.

Wróbel Z., Rozwiane kwiaty wiśni, Wyd. Prospekt Atelier, Bydgoszcz 2001.

Yano A., Historiography of the Phallic Contest” Handscroll in Japanese Art, „Japan Review” 2013, 26 Special Issue Shunga,

Yasutaka T., The pleasure quarters and Tokugawa culture, [w:] 18th century Japan: culture and society, red. C. A. Gerstle, Psychology Press, New York 2000.

Zuffi S., Love and the Erotic in Art, Getty Publications, Los Angeles 2010




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2014.9.23
Data publikacji: 2015-04-20 21:29:07
Data złożenia artykułu: 2015-04-17 15:13:29


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1112
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2015 Urszula Maja Krzyżanowska

##submission.licenseURL##: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl