Wojny zewnętrzne Septymiusza Sewera w ocenie Kasjusza Diona i Herodiana

Daniel Zioła

Streszczenie w języku polskim


W okresie rządów cesarza L. Septymiusza Sewera państwo rzymskie zaangażowane było w liczne konflikty z sąsiednimi ludami. Kilka z tych wojen znanych nam jest ze źródeł literackich – głównie z Historii rzymskiej autorstwa Kasjusza Diona oraz Historii Cesarstwa rzymskiego autorstwa Herodiana. Pierwszy żył w okresie rządów Septymiusza Sewera i wydarzenia tych czasów opisał jako ich naoczny świadek. Jako członek rady cesarza (Consilium principis) miał możliwość zapoznać się z mechanizmem podejmowania decyzji przez cesarza. Drugi żył nieco później i wszystkie wydarzenia opisał z dostępnych mu źródeł. Obaj autorzy opisali bliskie ich czasom wydarzenia i obaj wyrazili swoje opinie i osądy na temat wojen zewnętrznych toczonych przez Septymiusza Sewera. Celem artykułu jest zaprezentowanie ich poglądów oraz określenie źródeł wyrażanych przez nich opinii. Pozwoli to także określić, czy autorzy ci byli w stanie opisywane przez siebie wydarzenia przedstawić w sposób obiektywny.


Słowa kluczowe


Kasjusz Dion; Herodian; L. Septymiusz Sewer; Wojny zewnętrzne

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Żródła literackie:

Dio’s Roman History, vol. IX: ks. LXXI–LXXX, trans. Cary E., Cambridge (Massachussetts)-London 1955.

Herodian in Two Volumes, trans. Whittaker C.R., Cambridge (Massachussetts)-London 1969–1970 = Herodian, Historia Cesarstwa Rzymskiego, tłum. Piotrowicz L., Wrocław 2004.

Źródła epigraficzne:

L’Annee Epigraphique, Paris 1888–.

Corpus Inscriptionum Latinarum, consilio et auctoritate Academiae Litterarum Regiae Borus-sicae editum, Berlin 1863–.

Inscriptiones Latinae Selectae, ed. H. Dessau, Berlin 1892–1916.

Roman Military Diplomas, vol. II: 1978–1984, ed. Roxan M.M., London 1985.

The Roman Inscriptions of Britain, vol. I: Inscriptions on Stone, ed. R.G. Collingwood, R.P. Wright, Oxford 1965.

Inne edycje źródłowe:

Prosopographia Imperii Romani saec. I. II. III, consilio et auctoritate Academiae Litterarum Borussicae, edition altera, Berlin-Leipzig 1933–.

Literatura przedmiotu:

Birley A. R., Marcus Aurelius. A biography, Routledge, London-New York 2001.

Birley A. R., The African Emperor. Septimius Severus, B. T. Batsford LTD, London 1988.

Campbell D. B., Between Rome and Parthia. The desert city of Hatra, Ancient Warfare II.5, 2008, s. 42–46.

Cary M., Scullard H. H., Dzieje Rzymu, t. 2, PWN, Warszawa 2001.

Howard M., Wojna w dziejach Europy, Ossolineum, Wrocław 2007.

Janiszewska D., Wojna domowa w Rzymie w latach 193–197 w relacji i ocenie moralnej Kasjusza Diona, [w:] Europa Środkowo-Wschodnia. Ideologia, historia a społeczeństwo. Księga poświęcona pamięci Profesora Wojciecha Peltza, red. J. Dudek, D. Janiszewska, U. Świderska-Włodarczyk, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2005, s. 21–26.

Janiszewska D., Wojna domowa w Rzymie w latach 193–197, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010.

Kessler K., Nisibis [w:] Brill’s New Pauly. Encyclopedia of the Ancient World, vol. IX, Leiden-Boston 2009, kol. 777–779.

Korus K., Historiografia za Cesarstwa, [w:] Literatura Grecji starożytnej, red. H. Podbielski, t. 2, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2005, s. 89–122.

Kotula T., Septymiusz Sewerus. Cesarz z Lepcis Magna, Ossolineum, Wrocław 1987.

Królczyk K., Propagatio Imperii. Cesarstwo Rzymskie a świat zewnętrzny w okresie rządów Septymiusza Sewera (193–211 r.), Wydawnictwo Instytutu Historii UAM, Poznań 2014.

Millar F., A Study of Cassius Dio, Oxford University Press, Oxford 1964.

Millar F., The Roman Near East 31 B.C.-A.D. 337, Harvard University Press, Cambridge (Massachusetts)-London 1996.

Mrozewicz L., Wstęp, [w:] Kasjusz Dion. Księgi flawijskie (Historia rzymska LXV–LXVII), red. S. Dworacki, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2011, s. 7–13.

Okoń D., Severi et senatores. Polityka personalna cesarzy dynastii Sewerów wobec senatorów w świetle badań prozopograficznych (193–235 r. n.e.), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2009.

Pflaum H.-G., Les carrières procuratoriennes équestres sous le Haut-Empire romain, vol. II, Librairie Orientaliste Paul Geuthner, Paris 1960.

Rosenberger V., Bella et expeditiones. Die antike Terminologie der Kriege Roms, Franz Steiner Verlag, Stuttgart 1992, s. 112–115.

Sartre M., Wschód rzymski. Prowincje i społeczeństwa prowincjonalne we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego w okresie od Augusta do Sewerów (31 r. p.n.e.-235 r. n.e.), Ossolineum, Wrocław 1997.

Speidel M. A., Ein Bollwerk für Syrien. Septimius Severus und die Provinzordnung Nordmeso-potamiens im dritten Jahrhundert, [w:] Heer und Herrschaft im Römischen Reich der hohen Kaiserzeit, red. M. A. Speidel, Franz Steiner Verlag, Stuttgart 2009, s. 181–210.

Speidel M. P., Valerius Valerianus in Charge of Septimius Severus' Mesopotamian Campaign, “Classical Philology” 1985, vol. 80, s. 321–326.

Stein A., s.v. Iulius (nr 373), Real-Encyclopädie der classischen Altertumswissenschaft X, 1917, kol. 684–685.

Sturm J., s.v. Nisibis, Real-Encyclopädie der Classischen Altertumswissenschaft XVII, 1936, kol. 714–757.

Wipszycka E., Historiografia antyczna, [w:] Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, red. E. Wipszycka, t. I/II: źródłoznawstwo starożytności klasycznej, PWN, Warszawa 2001, s. 9–130.

Ziółkowski M., „Cud deszczu” w 172 r. i chrześcijanie, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Historia” 1992, z. 27, s. 89–95.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2016.19.45
Data publikacji: 2017-01-30 03:21:13
Data złożenia artykułu: 2015-12-27 19:03:52


Statystyki


Widoczność abstraktów - 924
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2017 Daniel Zioła

##submission.licenseURL##: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl