Dialektyka panowania i niewoli w całości systemu Hegla

Światosław Florian Nowicki

Streszczenie w języku polskim


W pierwszej części artykułu autor prezentuje drogę samowiedzy wyłaniającej się ze świadomości. Po pierwsze, jako jej refleksyjne skierowanie ku sobie, a po drugie tak, że przedmiot rozsądku, niezmysłowa istota przedmiotu, staje się duszą ożywiającą ciało. Oba te podmioty-przedmioty odnoszą się zrazu do siebie jako różne – fundamentalna dla filozofii Hegla przeciwstawność (i jedność) myślenia i bytu występuje tu jako odmienne określenie tych momentów wobec siebie: u pana istotą jest myślenie (samowiedza), któremu podporządkowany jest byt (życie), u niewolnika odwrotnie. Życie zwierzęce służy Heglowi za model ducha, zakładający (już nie tylko płciowe) stosunki między jednostkami. Pierwszą ich formą jest stosunek pana i niewolnika – nierówne uznawanie się. Pojawienie się na koniec świadomości siebie, której przedmiotem nie jest już Ja ale My, jest urzeczywistnieniem ducha jako ponadjednostkowej, ogólnej przestrzeni, w której zanurzone są jednostkowe samowiedze. W drugiej części artykułu wskazane zostają pewne religijne tropy prowadzące do dialektyki panowania i niewoli oraz do Heglowskiego pojęcia ducha.


Słowa kluczowe


pan i niewolnik; świadomość; samowiedza; życie; duch; religia

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. Encyklopedia nauk filozoficznych. Tłum. Światosław Florian Nowicki. Warszawa: PWN, 1990.

Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. Fenomenologia ducha. Tłum. Światosław Florian Nowicki. Warszawa: Fundacja Aletheia, 2002.

Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. Wykłady z historii filozofii. Tłum. Światosław Florian Nowicki. T. II, III. Warszawa: PWN, 2002.

Więcławski, Tomasz. „Posłowie”. W: Georg Wilhelm Friedrich Hegel. Pisma wczesne z filozofii religii, 417–419. Tłum. Grzegorz Sowinski. Kraków: Znak, 1999.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2018.26.9-38
Data publikacji: 2019-01-22 00:30:39
Data złożenia artykułu: 2018-06-27 16:19:54


Statystyki


Widoczność abstraktów - 4792
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2019 Światosław Florian Nowicki

##submission.licenseURL##: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl