O związkach literatury i filozofii na przykładzie postaci Iwana Karamazowa

Marcin Jerzy Kochanowski

Streszczenie w języku polskim


Stanisław Gałkowski w artykule Granica filozofii. Metafora w filozofii na przykładzie języka Józefa Tischnera wskazuje na konieczność rozgraniczenia pomiędzy literaturą a filozofią, jako dziedziną, której wymogiem jest intersubiektywna komunikowalność i sprawdzalność tez w jej ramach głoszonych. Opierając się na przykładzie postaci Iwana Karamazowa i jego egzystencjalnych dylematach, które stanowiły podłoże filozoficznej refleksji Lwa Szestowa i Mikołaja Bierdiajewa wskazuję, że filozofia mieści w sobie zarówno obszary badawcze, takie jak logika, które nie mają punktów stycznych z literaturą, jak i takie dziedziny, jak filozofia egzystencji bądź metafizyka, które korzystały i nadal korzystają z dorobku literackiego, zarówno pośrednio jako źródła inspiracji jak i bezpośrednio – jako tekstów stricte filozoficznych, będących podstawą polemik i dalszych badań, przy czym nie stanowi to zagrożenia dla autonomii filozofii wobec literatury


Słowa kluczowe


literatura; filozofia; rozgraniczenie; niejednoznaczność; Dostojewski; Szestow; Bierdiajew

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bachtin Michaił. Problemy poetyki Dostojewskiego. Tłum. Natalia Modzelewska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1970.

Bierdiajew Mikołaj. Filozofia nierówności. Tłum. Jacek Chmielewski. Kęty: Wydawnictwo Antyk – Marek Derewiecki, 2006.

Bierdiajew Mikołaj. Światopogląd Dostojewskiego. Tłum. Henryk Paprocki. Kęty: Wydawnictwo Antyk – Marek Derewiecki, 2013.

Bursow Borys. Osobowość Dostojewskiego. Tłum. Alicja Wołodźko. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983.

Copleston Frederick. Historia filozofii, t. 10. Filozofia rosyjska. Tłum. Bohdan Chwedeńczuk. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 2009.

Dostojewski Fiodor. Bracia Karamazow. Tłum. Aleksander Wat. London: Puls Publication Ltd., 1993.

Gałkowski, Stanisław. „Granica filozofii. Metafora w filozofii na przykładzie języka Józefa Tischnera”. W: Filozofia w literaturze, literatura w filozofii, red. Agnieszka Iskra-Paczkowska, Stanisław Gałkowski i Marek Stanisz, 42–51. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013.

Grossman, Leonid. Dostojewski. Tłum. Seweryn Pollak. Warszawa: Czytelnik, 1968.

Ingarden, Roman. O dziele literackim. Warszawa: PWN, 1988.

Jewdokimow, Dorota. Człowiek przemieniony. Fiodor M. Dostojewski wobec tradycji Kościoła Wschodniego. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2009.

Kruszelnicki, Michał. Dostojewski. Konflikt i niespełnienie. Warszawa: Wydawnictwo Nauko-we Scholar, 2017.

Przybylski, Ryszard. Dostojewski i „przeklęte problemy”. Warszawa: Wydawnictwo Sic!, 2010.

Steiner, George. Poezja myślenia. Tłum. Bogdan Baran. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 2016.

Stirner, Max. Jedyny i jego własność. Tłum. Joanna i Adam Gajlewiczowie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995.

Stróżewski, Władysław. Wokół piękna. Szkice z estetyki. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2002.

Szestow, Lew. Dostojewski i Nietzsche. Filozofia tragedii. Tłum. Cezary Wodziński. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik, 1987.

Szestow, Lew. Na szalach Hioba. Tłum. Jacek Chmielewski. Warszawa: Fundacja Aletheia, 2003.

Urbankowski, Bohdan. Dostojewski: dramat humanizmów. Warszawa: Wydawnictwo ALFA, 1994.

Wodziński, Cezary. Trans, Dostojewski, Rosja. Gdańsk: Fundacja Terytoria Książki, 2018.

Wodziński Cezary. Wiedza a zbawienie (Gdańsk: Fundacja Terytoria Książki, 2017).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2019.27.101-118
Data publikacji: 2019-07-30 20:19:17
Data złożenia artykułu: 2019-02-25 09:27:32


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1305
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2019 Marcin Jerzy Kochanowski

##submission.licenseURL##: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl