Reine Begriffe des Verstandes und transzendentale Einheit der Aperzeption als Quellen der Dialektik bei Hegel

Maciej Wodziński

Abstract


Die im vorliegenden Artikel durchgeführte Analyse macht deutlich, welchen Einfluss Kants Tafel der reinen Begriffe des Verstandes und die in ihrem Rahmen erscheinenden Beziehungen zwischen einzelnen Kategorien als Inspiration für die Entstehung des Hegelschen Entwurfes der Dialektik hatte. Wie es gezeigt wurde, gründen die in der Wissenschaft der Logik entwickelten Begriffe wie Anfang, Einheit der Vielfalt, Werden oder Sein auf Kantischen Kategorien der Allgemeinheit, der Relation und der Qualität. In Anlehnung an Kantische Kategorien aus der Gruppe der Modalität schafft Hegel seine Dialektik des Notwendigen, indem er das Zufällige (was jedoch bei Kant das Mögliche ist) mit dem Seienden verbindet. Außer einer genauen Untersuchung der "Abstammung" dieser Entlehnungen, verweist der Artikel auch darauf, dass solche Konzepte wie die transzendentale Einheit der Aperzeption, intuitiver Verstand, die Idee der Unsterblichkeit der Seele und das allgemeine Primat der praktischen Vernunft vor der theoretischen (Fichte und Schellling übernahmen es von Kant) zur Grundlage von Hegels Entwurf des Absoluten in der uns heute bekannten Form wurden.


Schlagworte


reine Begriffe des Verstandes; transzendentale Einheit der Aperzeption; Hegels Kritik von Kant; intellektuelle Anschauung

Literaturhinweise


Buhr, Manfred. „Schelling a historia rozwoju klasycznej filozofii niemieckiej”. Studia Filozoficzne, 1997, nr 3: 107–17.

Fichte, Johann Gottlieb. Teoria Wiedzy. Tłum. Marek J. Siemek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996.

Gadamer, Hans-Georg. „The idea of Hegel’s Logic”. W: Hans-Georg Gadamer, Hegel’s Dialectic: Five Hermeneutical Studies. Tłum. Christopher Smith, 75-99. New Haven and London: Yale University Press, 1971.

Guyer, Paul. „Thought and Being: Hegel’s critique of Kant’s theoretical philosophy”. W: The Cambridge Companion to Hegel, red. Frederick C. Beiser, 171–211. Cambridge: Cambridge University Press, 1999.

Habermas, Jürgen. „From Kant to Hegel and Back again – The Move Towards Detranscendentalization.” European Journal of Philosophy 7, issue 2 (1999): 129–157.

Hammer, Espen. German Idealism: Contemporary Perspectives. New York: Routledge, 2007, 113–134.

Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. Encyklopedia Nauk Filozoficznych. Tłum. Światosław Florian Nowicki. Warszawa: PWN, 1990.

Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. Fenomenologia Ducha. Tłum. Światosław Florian Nowicki. Warszawa: Aletheia, 2010.

Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. Nauka logiki, t. 1–2. Tłum. Adam Landman. Warszawa: PWN, 1967.

Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. Wykłady z historii filozofii, t. 1, 3. Tłum. Światosław Florian Nowicki. Warszawa: PWN, 1994.

Hegel, Georg Wilhelm Friedrich Zasady filozofii prawa. Tłum. Adam Landman. Warszawa: PWN, 1969.

Henrich, Dieter. Lectures on German Idealism, Between Kant and Hegel. London: Harvard University Press, 2003.

Hyppolite, Jean. Logic and Existence: The Cultural Politics of Drugs, Alcohol, and Addictive Relations. Tłum. Leonard Lawlor i Amit Sen. New York: SUNY Press, 1997.

Jeziorowski, Andrzej. Rozum i Poznanie. Wrocław: Ossolineum, 1989.

Kant, Immanuel. Krytyka czystego rozumu, t. 1–2. Tłum. Roman Ingarden. Warszawa: PWN, 1957.

Kant, Immanuel. Krytyka władzy sądzenia. Tłum. Jerzy Gałecki. Warszawa: PWN, 1986.

Kojève, Alexandre. Wstęp do wykładów o Heglu. Tłum. Światosław Florian Nowicki Warszawa: Aletheia, 1999.

Kreines, James. „Between the Bound of Experiende And Divine Intuition: Kants Epistemic Limits And Hegel’s Ambition”. Inquiry 50, no. 3 (2007): 306–334.

Longuenesse, Béatrice. Hegel’s critique of metaphysics. Tłum. Nicole Simek. Cambridge: Cambridge University Press, 2007.

Rosiak, Marek. Dialektyka Hegla. Kraków: Universitas, 2011.

Siemek, Marek J. Idea transcendentalizmu u Fichtego i Kanta. Warszawa: PWN, 1977.

Sikora, Paweł. „Doświadczenie a realizm w filozofii percepcji Hegla”. Principia. Pisma koncepcyjne z filozofii i socjologii teoretycznej 2009, t. LI-LII: 61–75.

Sikora, Paweł. „Krytyka czystego rozumu a problem możliwości metafizyki”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio I: Philosophia – Sociologia, 2005, vol. XXX: 83–101.

Skarga, Barbara. „Trwałość i zmienność kategorii”. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, 1988, t. 33: 3–40.

Sobotka, Milan. „Wpływ Schellinga na Hegla podczas ich współpracy w „Kritisches Jahrbuch der Philosophie”. Tłum. Jan Garewicz. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, 1979, t. 25: 119–129.

Stern, Robert. Hegel, Kant and the Structure of the Object. London: Routledge, 1990.

Stróżewski, Władysław. Istnienie i sens. Kraków: Znak, 2005.

Wesoły, Marian. „Uwagi o metafizycznej dedukcji kategorii w systemie Kanta”. Studia Filozoficzne, 1980, nr 12: 63–81.

Westphal, Kenneth R. „Contemporary epistemology: Kant, Hegel, McDowell”. European Journal of Philosophy 14, issue 2 (2006): 274–301.

Westphal, Kenneth R. „Kant, Hegel and the Fate of „the” Intuitive Intellect”. W: The Recep-tion of Kant’s Critical Philosophy, red. Sally Sedgewick. New York: Cambridge University Press, 2007: 283–305.

Żelazny, Mirosław. Heglowska filozofia ducha. Warszawa: IFiS PAN, 2000.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2018.26.135-158
Date of publication: 2019-01-22 00:30:39
Date of submission: 2018-01-04 17:24:27


Statistiken


Sichtbarkeit von Abstracts - 2854
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indikatoren



Refbacks

  • Im Moment gibt es keine Refbacks


Copyright (c) 2019 Maciej Wodziński

Lizenz-URL: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl