Motywacja i zaspokojenie potrzeb w pracy a work-life balance i poczucie satysfakcji z życia pracowników polskich korporacji w okresie przed pandemią Covid-19

Joanna Skrok, Anna Strońska-Szymanek, Marcin Kolemba, Janusz Surzykiewicz

Streszczenie w języku polskim


Wprowadzenie: Utrzymanie równowagi pomiędzy życiem osobistym a zawodowym (work-life balance – WLB) jest jednym z kluczowych czynników istotnych dla efektywności funkcjonowania w przestrzeni zawodowej i ma także bezpośrednie przełożenie na poczucie satysfakcji z życia. W artykule są eksplorowane związki pomiędzy czynnikami motywacyjnymi i zaspokojeniem potrzeb w pracy a WLB i satysfakcją z życia.

Cel badań: Celem badań było określenie związków pomiędzy poszczególnymi typami regulacji motywacji postulowanymi w teorii autodeterminacji Deciego i Ryana (2000) i zaspokojeniem potrzeb w pracy (autonomii, kompetencji i więzi z innymi ludźmi) a WLB i poczuciem satysfakcji z życia pracowników korporacji.

Metoda badań: Badaniem objęto 82 pracowników pięciu instytucji z sektora finansowego w wieku od 22 do 62 lat; 27 (33%) respondentów było na stanowisku menedżerskim. W badaniu wykorzystano kwestionariusze: Work-Life Balance (Hill, Hawkins, Ferris, Weitzman, 2001), SWLS (Juczyński, 2012), Work Extrinsic and Intrinsic Motivation Scale (WEIMS) Tremblay, Blanchard, Taylor, Pelletier, Villeneuve. (2009) oraz Basic Psychological Need Satisfaction Scale – Work Domain (Deci i in., 2001).

Wyniki: Wśród respondentów stwierdzono negatywny związek amotywacji – braku motywacji do pracy z WLB. Czynnikiem, który okazał się pozytywnie powiązany z WLB, było zaspokojenie potrzeby autonomii w pracy. Wykazano też pozytywne związki pomiędzy motywacją wewnętrzną a poczuciem satysfakcji z życia oraz WLB i satysfakcją życia.

Wnioski: Wyniki badania wskazują, że nie tyle konkretny rodzaj motywacji ma wpływ na utrzymanie WLB, co brak motywacji jest związany z zaburzeniem tej równowagi. Kluczową potrzebą, której zaspokojenie w pracy przekłada się na WLB, jest potrzeba autonomii. W naszym badaniu odnotowano pozytywny związek pomiędzy WLB a satysfakcją z życia. Oznacza to, że zachowanie równowagi między życiem prywatnym a zawodowym można uznać za jeden z istotnych aspektów dobrostanu.


Słowa kluczowe


work-life balance (WLB), poczucie satysfakcji z życia, zaspokojenie potrzeb w pracy, autodeterminacja, regulacja motywacji, pracownicy korporacji

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Aguenza, B.B., Som, A.P.M. (2018). Motivational Factors of Employee Retention and Engagement in Organizations. International Journal of Advances in Management

and Economics, 88–95 https://www.managementjournal.info/index.php/IJAME/article/view/233

Arntz, M., Ben Yahmed, S., Berlingieri, F. (2020). Working from Home and COVID-19: The Chances and Risks for Gender Gaps. Intereconomics, 55(6), 381–386. https://doi.org/10.1007/s10272-020-0938-5

Błoński, K., Burlita, A. (2018). Praca jako obszar jakości życia – wyniki badań. Handel Wewnętrzny, 5(376), 16–24.

Burlita, A., Błoński, K. (2017). Wspieranie równowagi pomiędzy pracą a życiem osobistym pracowników jako przejaw społecznej odpowiedzialności biznesu. Marketing i Rynek, 12, 22–30.

Csikszentmihalyi, M. (1990). Flow: The Psychology of Optimal Experience. Harper & Row.

Deci, E.L., Ryan, R.M. (2000). The „What” and „Why” of Goal Pursuits: Human Needs and the Self-Determination of Behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227–268. https://doi.org/10.1207/S15327965PLI1104_01

Deci, E.L., Ryan, R.M. (2002). Handbook of self-determination research. University of Rochester Press.

Deci, E.L., Ryan, R.M., Gagné, M., Leone, D.R., Usunov, J., Kornazheva, B.P. (2001). Need Satisfaction, Motivation, and Well-Being in the Work Organizations of a Former Eastern Bloc Country: A Cross-Cultural Study of Self-Determination. Personality and Social Psychology Bulletin, 27(8), 930–942. https://doi.org/10.1177/0146167201278002

Deery, M., Jago, L. (2015). Revisiting talent management, work-life balance and retention strategies. International Journal of Contemporary Hospitality Management,

(3), 453–472. https://doi.org/10.1108/IJCHM-12-2013-0538

Deery, M., Jago, L., Harris, C., Liburd, J. (2018). Work Life Balance for Sustainable Tourism Development. W J. Liburd, D. Edwards (Red.), Collaboration for Sustainable Tourism Development. Goodfellow Publishers. https://doi.org/10.23912/9781911635000-3924

Dhingra, V., Dhingra, M. (2021). Who Doesn’t Want to be Happy? Measuring the

Impact of Factors Influencing Work-Life Balance on Subjective Happiness of Doctors. Ethics, Medicine and Public Health, 16, 100630. https://doi.org/10.1016/j.jemep.2021.100630

Diener, E., Emmons, R.A., Larsen, R.J., Griffin, S. (1985). The Satisfaction With Life Scale. Journal of Personality Assessment, 49(1). https://doi.org/10.1207/s15327752jpa-4901_13

Greenhaus, J.H., Collins, K.M., Shaw, J.D. (2003). The Relation Between Work-Family Balance and Quality of Life. Journal of Vocational Behavior, 63(3), 510–531. https://doi.org/10.1016/S0001-8791(02)00042-8

Haar, J.M., Russo, M., Suñe, A., Ollier-Malaterre, A. (2014). Outcomes of Work-Life Balance on Job Satisfaction, Life Satisfaction and Mental Health: A study Across Seven Cultures. Journal of Vocational Behavior, 85(3), 361–373. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2014.08.010

Hildt-Ciupińska, K. (2017). Równowaga praca-życie widziana oczami pracowników. Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka, 4, 20–23.

Hill, E.J., Hawkins, A.J., Ferris, M., Weitzman, M. (2001). Finding an Extra Day a Week: The Positive Influence of Perceived Job Flexibility on Work and Family Life Balance. Family Relations, 50(1), 49–58. https://doi.org/10.1111/j.1741-3729.2001.00049.x

Ilardi, B.C., Leone, D., Kasser, T., Ryan, R.M. (1993). Employee and Supervisor Ratings of Motivation: Main Effects and Discrepancies Associated with Job Satisfaction and Adjustment in a Factory Setting. Journal of Applied Social Psychology, 23(21), 1789–1805. https://doi.org/10.1111/j.1559-1816.1993.tb01066.x

Islam, M.S., Amin, M., Karatepe, O.M., Herjanto, H. (2022). Leader-Member exchange, Work-Family Enrichment and Their Effects on Mental Health: The Moderating Role of Remote E-Work. International Journal of Workplace Health Management, 15(6), 657–676. https://doi.org/10.1108/IJWHM-05-2021-0111

Jafri, H., Batra, M. (2014). Work-Life Balance and Subjective Well-Being: Role of Social Support and Psychological Detachment. MERC Global’s International Journal

of Management, 2(4), 133–150.

Juczyński, Z. (2012). Narzędzia Pomiaru w Promocji i Psychologii Zdrowia [Assessment and diagnostic instruments for health psychology promotion]. Pracownia Testów Psychologicznych.

Kaliannan, M., Adjovu, S.N. (2015). Effective Employee Engagement and Organizational Success: A Case Study. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 172, 161–168. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.01.350

Kasser, T., Davey, J., Ryan, R.M. (1992). Motivation and Employee-Supervisor Discrepancies in a Psychiatric Vocational Rehabilitation Setting. Rehabilitation Psychology, 37(3), 175–188. https://doi.org/10.1037/h0079104

Kossek, E.E. (2016). Managing Work-Life Boundaries in the Digital Age. Organizational Dynamics, 45(3), 258–270. https://doi.org/10.1016/j.orgdyn.2016.07.010

Oláh, L.S., Kotowska, I.E., Richter, R. (2018). The New Roles of Men and Women and Implications for Families and Societies. W G. Doblhammer, J. Gumà (Red.), A Demographic Perspective on Gender, Family and Health in Europe (s. 41–64). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-72356-3_4

Prescott, J., Shaw, M., Allikas, D. (2008). Work-Life Balance: Making Flex Time Work. Compensation and Benefits for Law Offices, 8(10), 2–5.

Sęczkowska, K. (2019). Konsekwencje psychospołeczne pracy zdalnej. Problemy Nauk Humanistycznych i Społecznych. Teoria i Praktyka, 2, 10–16.

Tremblay, M.A., Blanchard, C.M., Taylor, S., Pelletier, L.G., Villeneuve, M. (2009). Work Extrinsic and Intrinsic Motivation Scale: Its Value for Organizational Psychology Research. Canadian Journal of Behavioural Science/ Revue Canadienne Des Sciences Du Comportement, 41(4), 213–226. https://doi.org/10.1037/a0015167

Virick, M., Lily, J.D., Casper, W.J. (2007). Doing More with Less: An Analysis of Work Life Balance Among Layoff Survivors. Career Development International, 12(5), 463–480.

Wach-Kąkolewicz, A.W. (2008). Rozwój zawodowy – motywy podejmowania aktywności uczenia się. E-Mentor, 4(26). http://www.ementor.edu.pl/artykul/index/numer/26/id/577

Walentek, D. (2019). Koncepcja Work Life Balance a efektywność pracy. Archiwum Wiedzy Inżynierskiej, 4(1), 19–21.

Waltman, J., Sullivan, B. (2007). Creating and Supporting a Flexible Work-Life Environment for Faculty and Staff. Effective Practices for Academic Leaders, 2(2),

–16.

Yee, R.W.Y., Miquel-Romero, M.-J., Cruz-Ros, S. (2020). Work-Life Management for Workforce Maintenance: A Qualitative Comparative Study. Journal of Business Research, 121, 329–337. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2020.09.029

Żak, M. (2017). Czy możliwa harmonia? Praca i rodzina w świetle koncepcji work‑life balance. Górnośląskie Studia Socjologiczne, 8, 172–184.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2023.42.2.195-210
Data publikacji: 2023-08-28 15:04:56
Data złożenia artykułu: 2023-03-01 17:36:51


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1151
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 689

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2023 Joanna Skrok, Anna Strońska-Szymanek, Marcin Kolemba, Janusz Surzykiewicz

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.