Potencjalne i rzeczywiste znaczenie montessoriańskiego środowiska uczenia się
Streszczenie w języku polskim
Wprowadzenie: Ważne jest, aby ludzie, którzy chcą wykonywać swoje obowiązki w globalnej i niepewnej rzeczywistości, byli przygotowani na zmiany. Dlatego edukacja może odegrać znaczącą rolę we wspieraniu rozwoju aktywnych i kompetentnych obywateli. Nadrzędnym zadaniem współczesnej szkoły jest zapewnienie środowiska edukacyjnego, które byłoby źródłem różnorodnych doświadczeń, nabywanych w kontaktach ze światem materialnym, społecznym i kulturowym. Modelowym rozwiązaniem w tym zakresie jest środowisko szkolne zgodne z zasadami pedagogiki Marii Montessori. Ideą przewodnią jego organizacji jest wspieranie potencjału jednostki. Jest to również kluczowa zasada, na której opiera się paradygmat uczenia się przez całe życie.
Cel badań: Celem artykułu jest wykazanie, że środowisko szkoły Montessori sprzyja rozwojowi umiejętności niezbędnych w procesie uczenia się przez całe życia oraz empiryczna weryfikacja afektywnych znaczeń doświadczeń edukacyjnych absolwentów szkoły Montessori.
Metoda badań: W celu określenia afektywnych znaczeń doświadczeń szkolnych zastosowano częściowo zmodyfikowaną Metodę Konfrontacji z Sobą Huberta J.M. Hermansa.
Wyniki: Doświadczenia edukacyjne absolwentów szkoły Montessori charakteryzuje jeden typ klimatu emocjonalnego – siły i jedności (+HH), w którym zaspokojenie obydwu motywów podstawowych ludzkiego działania (umacniania siebie oraz kontaktu i jedności z innymi) wywołuje uczucia pozytywne.
Wnioski: Absolwenci szkoły Montessori posiadają umiejętności intra- i interpersonalne, niezbędne w procesie uczenia się przez całe życie. Model edukacji Montessori wspiera rozwój zarówno umiejętności harmonizowania własnych interesów z celami innych ludzi, jak i odpowiedzialności osobistej i społecznej.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Bauman, Z. (2012). O edukacji. Rozmowy z Riccardo Mazzeo. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Bednarczuk, B. (2022a). Authors of their own development. Montessori school graduates. Maria Curie-Skłodowska University Press.
Bednarczuk, B. (2007). Dziecko w klasie Montessori. Wydawnictwo UMCS.
Bednarczuk, B. (2016). Osobowość autorska absolwentów klas Montessori w perspektywie doświadczeń i celów życiowych. Oficyna Wydawnicza Impuls.
Bednarczuk, B. (2022b) Building a Montessori environment in Lublin: past, present and future perspective, In J. de Brouwer, P. Sins (eds.), Perspectives on Montessori (pp. 161-180). Saxion Progressive University Press.
Bednarczuk, B., Kusiak, K. (2012). Dziecięce przekonania na temat uczenia się. In M. Kowalik-Olubińska (Ed.), Dzieciństwo i wczesna edukacja w dynamicznie zmieniającym się świecie (pp. 142-166). Wydawnictwo Adam Marszałek.
Bednarczuk, B., Rubinstein, M. (2019). The benefits of Montessori education. Building a Montessori school for children and adolescence in Lublin. In K. Wrońska (ed.). Dobra edukacji i ich pedagogiczne eksploracja (pp. 303-316). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego
Binkley, M., Estad, O., Herman, J., Raizen, S., Ripley, M., Rumble, M (2010). Draft White Paper. Defining 21st century skills Assessment and Teaching of 21st Century Skills https://oei.org.ar/ibertic/evaluacion/sites/default/files/biblioteca/24_defining-21st-century-skills.pdf [accesed July 10, 2003].
Boté J-J. (2022). Theoretical Approach to Enhance Information Literacy and Lifelong Learning Through Montessori Methodology. European Journal of Social Sciences, 5(2), 88-97. https://doi.org/10.2478/eujss-2022-0018
Brower, G.H. (1998). Niektóre relacje między emocjami a pamięcią. In P. Ekman, R. J. Davidson (eds.), Natura emocji. Podstawowe zagadnienia (pp. 255-257). GWP.
Brzezińska, A. I. (2008). Nauczyciel jako organizator społecznego środowiska uczenia się. W: E. Filipiak (ed.), Rozwijanie zdolności uczenia się. Wybrane konteksty i problemy (pp. 35-50). Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Care E, Griffin, P., Wilson, M (eds.) (2018). Assessment and Teaching of 21st Century Skills Research and Applications. Springer International Publishing.
Chmielnicka-Kuter, E., Oleś, P. K., & Puchalska-Wasyl, M. (2009). Metoda konfrontacji z sobą – 2000: Aneks do podręcznika. Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Clore, G.L. (1998). Dlaczego emocje wymagają procesów poznawczych. In P. Ekman, R.J. Davidson (eds.), Natura emocji: Podstawowe zagadnienia (pp. 159-169). GWP.
Culclasure B.Y., Daoust C.J., Cote S.M., Zoll S. (2019). Designing a Logic Model to Inform Montessori Research, Journal of Montessori Research 5(1), 35-56.
Czerepaniak-Walczak, M. (2013). Od podstawy programowej do egzaminów maturalnych. W poszukiwaniu w szkolnej edukacji źródeł treści i form całożyciowego uczenia się. Przyszłość. Świat - Europa – Polska, 1, 32-45.
http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-7953f4bf-54ee-4161-ae96-a54f0b93539d/c/M._Czerepaniak-Walczak__Od_podstawy_programowej.pdf [accessed July 8, 2023].
Demirel, M. (2009). Lifelong learning and schools in the twenty-first century. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 1(1), 1709-1716. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2009.01.303
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042809003061 [accessed July 12, 2023].
Drigas, A.S., Gkeka, E.G. (2016) Montessori Method and ICT. International Journal of Recent Contributions from Engineering Science & IT (iJES) 4(1):25, 25-39. https://doi.org/10.3991/ijes.v4i1.5481
https://www.researchgate.net/publication/299500669_Montessori_Method_and_ICTs [accessed July 12, 2023].
Fleming, T. (2021). Models of Lifelong Learning: An Overview. In M. London (Ed.), The Oxford Handbook of Lifelong Learning (pp. 35-56). Oxford University Press.
Gołębniak, B. D. (2003). Nauczanie i uczenie się w klasie. In Z. Kwieciński, B. Śliwerski (Eds.), Pedagogika: Podręcznik akademicki (pp. 158-205). Vol. 2, PWN.
Hermans, H. J. M. (1991). Self jako zorganizowany system wartościowań. In A. Januszewski, T. Witkowski, Z. Uchnast (Eds.), Wykłady z psychologii w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (pp. 387-409). Vol. 5, KUL.
Hermans, H.J.M., Hermans-Jansen, E. (2000). Autonarracje. Tworzenie znaczeń w psychologii. Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Isen, A. M. (2005). Pozytywny afekt a podejmowanie decyzji. In M. Lewis, J. M. Haviland-Jones (Eds.), Psychologia emocji (pp. 527-549). GWP.
Izard, C.E. & Ackerman B.P. (2005). Motywacyjne, organizacyjne i regulujące funkcje odrębnych emocji. In M. Lewis, J.M. Haviland-Jones (eds.), Psychologia emocji (pp. 327-341). GWP.
Klus-Stańska, D. (2010). Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń. Wydawnictwo Akademickie Żak
Klus-Stańska, D. (2018). Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce. PWN.
Lillard, A.S. (2007). Montessori: The science behind the genius. Oxford University Press.
Lillard, A.S., McHugh (2019). Authentic Montessori: The Dottoressa’s View at the End of Her Life Part I: The Environment. Journal of Montessori Research, 5(1), 1-18.
Lucas, B. (2022). Nowe spojrzenie na ocenianie w edukacji. Czas na zmiany. (Rethinking assessment in education: The case for change). Centrum Edukacji Obywatelskiej, https://biblioteka.ceo.org.pl/wp-content/uploads/sites/4/2023/03/nowe-spojrzenie-03.pdf (accessed July 12, 2023).
Mavrič, M. (2020). The Montessori Approach as a Model of Personalized Instruction. Journal of Montessori Research, 6(2), 13-25.
Montessori, M. (2007). Education for a new world. Montessori-Pierson Publishing Company,
Montessori, M. (1975). Childhood Education. A Meridian Book, New American Library.
Montessori, M. (1991). The advanced Montessori method, vol. 1. Clio Press.
Montessori, M. (1992). The absorbent mind. Clio Press.
Nowak J.(2013). Uczenie (się) jako kategoria zmiany. In Skibska J., Kochanowska E. (eds.), Uczeń w teorii i praktyce pedagogicznej. Dylematy współczesnej edukacji (pp. 13-24). Wydawnictwo Naukowe Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej.
Oatley, K. & Jenkins, J. M. (2003). Zrozumieć emocje. PWN.
OECD (2017), The OECD Handbook for Innovative Learning Environments. Educational Research and Innovation, OECD Publishing, https://www.oecd-ilibrary.org/education/the-oecd-handbook-for-innovative-learning-environments_9789264277274-en [accessed July 12, 2023].
Oleś, P. K. (2003). Wprowadzenie do psychologii osobowości. Scholar.
Posłuszna-Owcarz, M. (2016). Emocje a uczenie się, Zeszyty Naukowe KSW, 43(15), 15-26. https://ksw.wloclawek.pl/images/wydawnictwa/zn_43.pdf [accessed July 10, 2023].
Puchalska-Wasyl, M. (2006). Nasze wewnętrzne dialogi: O dialogowości jako sposobie funkcjonowania człowieka. Wydawnictwo UWr.
Puchalska-Wasyl, M. (2012). Od teorii wartościowania i Metody Konfrontacji z Sobą do analizy typów wewnętrznych rozmówców, Przegląd Psychologiczny, 55(2), 143-159.
Great Schools Partnership (2013). The Glossary of Education Reform, online resource https://www.edglossary.org/learning-environment/[accessed July 12, 2023].
Todd, A., Boivin, P., Báez Ramírez, J., Surian, A., Markauskaite, L., Billett, S., Hofmann, R., Felix, S., Tomasik, M., van Campen, C., Koh, E., Gegenfurtner, A., Newell, S. J., Wijnia, L., Muukkonen, H., & Detienne, L. (2019). 21st Century Learning Environments: LLLP Position Paper 2019. Lifelong Learning Platform. https://lllplatform.eu/lll/wp-content/uploads/2019/10/LLLP-Position-paper-21CLE.pdf [accessed July 10, 2023]
Wood, D. (2006). Jak dzieci uczą się i myślą: Społeczne konteksty rozwoju poznawczego. Wydawnictwo UJ.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2023.42.4.113-130
Data publikacji: 2024-02-14 11:56:38
Data złożenia artykułu: 2023-11-03 16:28:03
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2024 BEATA Zuzanna BEDNARCZUK
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.