Właściwości psychometryczne polskiego kwestionariusza empatii społecznej: rzetelność, trafność i równoważność płci i wieku

Agnieszka Lasota

Streszczenie w języku polskim


Wprowadzenie: Empatia to dynamiczny proces rozwoju, wymagający elastycznego zachowania osoby empatyzującej w kontekście społecznym. Dlatego niezwykle ważne jest, aby poznać i zrozumieć społeczną funkcję empatii i jej dynamiczną naturę w relacjach interpersonalnych.
Cel badań: Celem badania była ocena właściwości psychometrycznych polskiej wersji Kwestionariusza Empatii Społecznej.
Metoda badań: Narzędzie to mierzy poziom empatii w relacjach interpersonalnych wśród osób dorosłych. Opiera się na czterech wymiarach empatii, tj. przyjmowaniu perspektywy innych, wrażliwości emocjonalnej i trosce o innych, elastyczności interpersonalnej i otwartości na kompromis, oraz altruizmie – odroczeniu decyzji dla dobra innych. Ocenia poziom empatii w kontekście społecznym, zwłaszcza w sytuacjach konfliktu. Przeprowadzono dwa badania z udziałem 1149 osób dorosłych w wieku od 18 do 74 lat.
Wyniki: W Badaniu 1 potwierdzono czteroczynnikową strukturę narzędzia i dokonano oceny rzetelności poszczególnych wymiarów empatii. Dokonano również oceny równoważności pomiarowej modeli dla płci żeńskiej i męskiej oraz dla wieku. Badanie 2 miało na celu ocenę trafności zbieżnej i rozbieżnej.
Wnioski: Uzyskane wyniki potwierdziły, że 33-itemowa polska wersja narzędzia wykazuje dobre właściwości psychometryczne. Może być używana zarówno w badaniach naukowych oraz jako narzędzie diagnostyczne, pomocne w diagnozie osób z trudnościami w nawiązywaniu relacji społecznych czy zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Może również być przydatna w biznesie, zwłaszcza w rekrutacji pracowników na stanowiska wymagające efektywnej komunikacji interpersonalnej, wpływającej na efektywność pracy.

Słowa kluczowe


empatia społeczna, kwestionariusz empatii, właściwości psychometryczne, rzetelność, trafność

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Anderson, C., Keltner, D. (2002). The role of empathy in the formation and maintenance of social bonds. Behavioral and Brain Sciences, 25(1), 21–22. https://doi.org/10.1017/S0140525X02230010

Aranowska, E., Rytel, J. (2012). Struktura czynnikowa kwestionariusza agresji Bussa i Perry’ego (BPQA) w populacji polskiej. Studia Psychologica, 12(2), 135–151.

Auné, S., Facundo, A., Attorresi, H. (2017). Psychometric properties of a test for assessing empathic behavior. Revista Iberoamericana de Diagnósticoe Avaliação Psicológica, 3, 47–56. https://doi.org/10.21865/RIDEP45.3.04

Baron-Cohen, S., Wheelwright, S. (2004). The empathy quotient: an investigation of adults with Asperger syndrome or high functioning autism, and normal sex differences. Journal of Autism and Developmental Disorders, 34, 163–175. https://doi.org/10.1023/b:jadd.0000022607.19833.00

Brett, J.D., Becerra, R., Maybery, M.T., Preece, D.A. (2023). The psychometric assessment of empathy: Development and validation of the Perth Empathy Scale. Assessment, 30, 1140–1156.

Buss, A.H., Perry, M. (1992). The aggression questionnaire. Journal of Personality and Social Psychology, 63(3), 452–459.

https://doi.org/10.1037/0022-3514.63.3.452

Byrne, B.M. (2016). Structural Equation Modeling with AMOS: Basic Concepts, Applications, and Programming. Routledge.

Chen, F.F. (2007). Sensitivity of goodness of fit indexes to lack of measurement invariance. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 14(3), 464–504. https://doi.org/10.1080/10705510701301834

Davis, M. (1980). A multidimensional approach to individual differences in empathy. JSAS Catalog of Selected Documents in Psychology, 10, 1–19.

Davis, M.H. (1983). Measuring individual differences in empathy: Evidence for a multidimensional approach. Journal of Personality and Social Psychology, 44, 113.

Davis, M.H. (1994). Empathy: A social Psychological Approach. Brown & Benchmark.

Decety, J., Jackson, P.L. (2004). The functional architecture of human empathy. Behavioral and Cognitive Neuroscience Reviews, 3, 71–100.

Falcone, E.M., de O., Ferreira, M.C., Luz, R.C.M. da, Fernandes, C.S., Faria, C. de A., D’Augustin, J.F., Sardinha, A., Pinho, V.D. de. (2008). Inventário De Empatia (I.E.): Desenvolvimento E Validação De Uma Medida Brasileira. Avaliação Psicológica, 7(3), 321–334.

Falcone, E.M. de O., Pinho, V.D. de, Ferreira, M.C., Fernandes, C. dos S., D’Augustin, J.F., Krieger, S., Plácido, M.G., Vianna, K. de O., Electo, L. da C.T., Pinheiro, L.C. (2013). Validade convergente do Inventário de Empatia (IE). Psico-USF, 18, 203–209.

https://doi.org/10.1590/S1413-82712013000200004

Halpern, J. (2007). Empathy and patient-physician conflicts. Journal of General Internal Medicine, 22(5), 696–700.

https://doi.org/10.1007/s11606-006-0102-3

Hollar, D.W. (2017). Psychometrics and assessment of an empathy distance gradient. Journal of Psychoeducational Assessment, 35(4), 377–390.

https://doi.org/10.1177/0734282915623882

Hong, H., Han, A. (2020). A systematic review on empathy measurement tools for care professionals. Educational Gerontology, 46, 72–83.

Ickes, W.J., Marangoni, C., Garcia, S. (1997). Studying empathic accuracy in a clinically relevant context. In Empathic Accuracy (pp. 282–310). The Guilford Press.

Jankowiak-Siuda, K., Kantor-Martynuska, J., Siwy-Hudowska, A., Śmieja, M., Dobrołowicz-Konkol, M., Zaraś-Wieczorek, I., Siedler, A. (2017). Psychometric properties of the Polish adaptation of short form of the Empathy Quotient (EQ-Short). Psychiatria Polska, 51(4), 719–734.

https://doi.org/10.12740/PP/64270

Kaźmierczak, M., Plopa, M., Retowski, S. (2007). Skala Wrażliwości Empatycznej. Przegląd Psychologiczny, 50, 1, 9–24.

Klimecki, O. (2019). The role of empathy and compassion in conflict resolution. Emotion Review, 11(4), 175407391983860.

https://doi.org/10.1177/1754073919838609

Kupetz, M. (2014). Empathy displays as interactional achievements – multimodal and sequential aspects. Journal of Pragmatics, 61, 4–34.

https://doi.org/10.1016/j.pragma.2013.11.006

Larionow, P., Preece, D.A. (2023). The Perth Empathy Scale: Psychometric properties of the Polish Version and its mental health correlates. European Journal of Investigation in Health, Psychology and Education, 13, 2615-2629. https://doi.org/10.3390/ejihpe13110182

Lima, F.F.d., Osório, F.d.L. (2021). Empathy: Assessment Instruments and psychometric quality – a systematic literature review with a meta-analysis of the past ten years. Frontiers in Psychology, 12, 781346.

https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.781346

Main, A. (2022). Comment: Empathy as a flexible and fundamentally interpersonal phenomenon: Comment on “why we should reject the restrictive isomorphic matching definition of empathy”. Emotion Review, 14(3), 182–184. https://doi.org/10.1177/17540739221107030

Main, A., Walle, E.A., Kho, C., Halpern, J. (2017). The interpersonal functions of empathy: A relational perspective. Emotion Review, 9(4), 358–366. https://doi.org/10.1177/1754073916669440

Meredith, W. (1993). Measurement invariance, factor analysis and factorial invariance. Psychometrika, 58(4), 525–543.

https://doi.org/10.1007/BF02294825

Murphy, B.A., Algoe, S.B. (2022). Authors reply: Empathy and creativity: Dangers of the methodological tail wagging the conceptual dog. Emotion Review, 14(3), 189–193. https://doi.org/10.1177/17540739221108220

Reniers, R.L.E.P., Corcoran, R., Drake, R., Shryane, N.M., Völlm, B.A. (2011). The QCAE: A Questionnaire of Cognitive and Affective Empathy. Journal of Personality Assessment, 93(1), 84–95.

https://doi.org/10.1080/00223891.2010.528484

Richardson, D., Brown, L., Lago, T. (2008). The relationship between perspective-taking and nonaggressive responding in the face of an attack. Journal of Personality, 66, 235–256. https://doi.org/10.1111/1467-6494.00011

Sinclair, S., Beamer, K., Hack, T.F., McClement, S., Raffin Bouchal, S., Chochinov, H.M., Hagen, N.A. (2017). Sympathy, empathy, and compassion: A grounded theory study of palliative care patients’ understandings, experiences, and preferences. Palliative Medicine, 31(5), 437–447.

https://doi.org/10.1177/0269216316663499

Stocks, E.L., Lishner, D.A. (2018). Empathy and altruism. In Oxford Research Encyclopedia of Psychology.

https://doi.org/10.1093/acrefore/9780190236557.013.272

van Hazebroek, B.C.M., Olthof, T., Goossens, F.A. (2017). Predicting aggression in adolescence: The interrelation between (a lack of) empathy and social goals. Aggressive Behavior, 43(2), 204–214.

https://doi.org/10.1002/ab.21675

Zaki, J., Bolger, N., Ochsner, K. (2008). It takes two: The interpersonal nature of empathic accuracy. Psychological Science, 19(4), 399–404.

https://doi.org/10.1111/j.1467-9280.2008.02099.x




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2024.43.4.189-207
Data publikacji: 2025-01-22 11:01:23
Data złożenia artykułu: 2024-07-16 03:01:46


Statystyki


Widoczność abstraktów - 0
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2025 Agnieszka Lasota

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.