Aksjologiczne aspekty wychowania
Streszczenie w języku polskim
Artykuł ukazuje problematykę dotyczącą aksjologicznego aspektu wychowania, jest poszukiwaniem odpowiedzi na pytanie: Jak wychowywać młodego człowieka, by potrafił poruszać się w przestrzeni aksjologicznej, umiał odkrywać, tworzyć, akceptować wartości w poszukiwaniu swojego miejsca w świecie? Uważam, że aby wychować młodego człowieka, tak by żył zgodnie z wartościami uniwersalnymi, należy zadbać o to, by potrafił uczyć się obiektywnego poznawania i respektowania wartości, rozbudzał w sobie zainteresowanie życiem wartościowym. W artykule podkreślono, że aksjologiczny wymiar aktywności człowieka ulega przekierunkowaniu na wartości niższe (hedonistyczne, utylitarne, witalne, prestiżowe). Słabnie wymiar wartości moralnych (męstwo, sprawiedliwość, dobroć), zaś wartości pozytywne przenikają się wzajemnie z negatywnymi. Liczy się indywidualizacja, odpowiedzialność za samego siebie, ludzie skłaniają się ku wartościom materialnym, które wyparły wartości o wymiarze duchowym. Dialog między młodym człowiekiem a wychowawcami, nauczycielami i rodzicami jest konieczny, by móc budować u młodych aksjologiczną strukturę rozwoju wewnętrznego, choć trudno jest konkurować z wartościami hedonistycznymi, gdy konsumpcyjny wymiar życia staje się powszechny. W tym dialogu – odwołując się do aspektów personalizmu i psychologii humanistycznej oraz wykorzystując elementy psychologii egzystencjalnej – być może łatwiej będzie przekonać młodych, aby krytycznie odnosili się do świata konsumpcji. Nie chodzi tu o całkowitą rezygnację z dobrodziejstw współczesnego świata, ale o nauczenie się rozpoznawania w nim zagrożeń i umiejętnego poruszania się w nim.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Bauman Z. (2005). Życie na przemiał. Kraków.
Bauman Z. (2007). Płynne życie. Kraków.
Bendyk E. (2016). Od kamienia łupanego do nadludzkiej inteligencji. W: „Niezbędnik Inteligenta. Polityka”: Jak zmieniamy Ziemię 1.
Borowska T. (2003). Pedagogia ograniczeń ludzkiej egzystencji. Warszawa.
Garstka T. (2015). Model czterech aspektów wychowania w praktyce. Jak go wykorzystać przy tworzeniu programu wychowawczego?. Warszawa.
Łobocki M. (2007). W trosce o wychowanie w szkole. Kraków.
Łobocki M. (2010). Teoria wychowania w zarysie. Kraków.
Marianski J. (2016). Godność ludzka jako wartość społeczno-moralna: mit czy rzeczywistość? Studium interdyscyplinarne. Toruń.
Rutowiak J. (2012b). Nauczyciel w dramacie wartości wychowawczych. Problem na pograniczu pedeutologii i ekonomii. W: E. Potulicka, J. Rutowiak, Neoliberalne uwikłania edukacji. Kraków.
Stasi D., Fusaro D. (2015). Demokracja inkluzywna a neoliberalizm. Rozważania o przyszłości Europy. Rzeszów.
Therborn G. (2015). Nierówność, która zabija. Jak globalny wzrost nierówności niszczy życie milionów i jak z tym walczyć. Warszawa.
Mariański J. (2014). Moralność w kontekście społecznym. Kraków.
Michałowska D. A . (2013). Neoliberalizm i jego (nie)etyczne implikacje edukacyjne. Poznań.
Milczyńska-Kowalska M. (2013). Wartości w postmodernizmie. Koncepcja dekonstrukcji rzeczywistości społecznej – analiza krytyczna. Lublin.
Olbrycht K. (2012). Wychowanie do wartości – w centrum aksjologicznych dylematów współczesnej edukacji. „Pedagogia Christiana” 1/29.
Popielski K. (1994). Noetyczny wymiar osobowości. Lublin.
Popielski K. (1996). Wartości i ich znaczenie w życiu ludzi. W: K. Popielski (red.). Człowiek – wartości – sens. Studia z psychologii egzystencji. Lublin.
Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Dziennik Ustaw RP, poz. 895 z dn. 23.06.2016 r.
Rutkowiak J. (2012a). Dialog a projekty wychowania dla neoliberalnej rzeczywistości. W: E. Potulicka, J. Rutkowiak (red.). Neoliberalne uwikłania edukacji. Kraków.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2016.35.1.85
Data publikacji: 2017-02-21 11:17:33
Data złożenia artykułu: 2016-07-14 18:28:53
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2017 Zofia Remiszewska
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.